Fizika
Fizika fanidan ma’ruzalar matni. Ushbu kitobda umumiy fizika kursi doirasida o’rganiladigan barcha asosiy nazariy materiallar, jumladan mexanika, molekulyar fizika, termodinamika, elektrodinamika va optika qismlari bo’yicha ma’lumotlar berilgan. Ma’ruzalar F.F. Shimyot, O.S. Krivchenko, G.Ya. Gorbatsevich, L.V. Krivchenko, L.A. Krivchenko va V.K. Semenov muallifligidagi “Umumiy fizika kursi” nomli darslik asosida tayyorlangan bo’lib, unda O‘zbekiston Respublikasi Oliy va O‘rta Maxsus Ta’lim Vazirligi tomonidan tavsiya etilgan Dastur asosida chuqur ma’lumotlar berilgan.
Asosiy mavzular
- Moddiy nuqtaning to’g’ri chiziqli harakati: Nazariy ma'lumotlar, fazoviy sanoq tizimida moddiy nuqtaning koordinatalari, radius-vektor, harakat traektoriyasi, ko’chish va yo’l, o’rtacha va oniy tezlik, tezlanish, tekis va o’zgaruvchan harakatlar haqida tushunchalar berilgan.
- Moddiy nuqtaning egri chiziqli harakati: Moddiy nuqtaning aylana bo’ylab harakati, burchak tezlik, burchakli tezlanish, tangensiyal va normal tezlanish, jismlarning erkin tushishi, gorizontal otilgan jism harakati, gorizontga burchak ostida otilgan jism harakatlari, shu jumladan ularning traektoriyalari va harakat tenglamalari tahlil qilingan.
- Mexanik tebranishlar va to'lqinlar: Garmonik tebranma harakat kinematikasi va dinamikasi, prujinali va jismoniy mayatniklar, erkin va majburiy tebranishlar, rezonans hodisasi, to’lqinlar haqida ma’lumot berilgan.
- Molekulyar-kinetik nazariya asoslari. Ideal gaz holatining asosiy tenglamasi: Molekulyar-kinetik nazariya asoslari, ideal gaz tushunchasi, uning makroskopik parametrlari, molekulalarning tezlik va issiqlik harakati energiyasi bo’yicha taqsimoti, Boltsman taqsimoti va Maksvell qonuni haqida ma’lumot berilgan.
- Termodinamika asoslari va uning qonunlari: Energiyaning erkinlik darajasi bo’yicha taqsimoti, termodinamikaning birinchi va ikkinchi qonunlari, izojarayonlar, Kerno tsikli, entropiya haqida ma’lumotlar berilgan.
- Elektrodinamika asoslari: Elektr zaryadi, Kulon qonuni, elektr maydoni, elektr maydon kuchlanganligi, elektr maydonining potensiali, elektrostatik ish va energiya, Ostrogradskiy-Gauss teoremasi va uning tadbiqlari haqida ma’lumot berilgan.
- Elektr sig’imi. Kondensatorlar: Elektr sig’imi, yakkalangan o’tkazgich va sharning elektr sig’imi, yassi, sferik va silindrik kondensatorlar sig’imi, kondensatorlarni parallel va ketma-ket ulash, zaryadlangan kondensator va elektrostatik maydon energiyasi haqida ma’lumotlar berilgan.