Техногенное сырье при комплексном освоении месторождений
Ushbu maqola tog'-metallurgiya sanoati uchun dolzarb muammo bo'lgan texnogen xomashyolarni kompleks o'zlashtirish muammolarini ko'rib chiqadi. Maqolada O'zbekiston tog'-metallurgiya sanoatining rivojlanishi, tabiiy va texnogen resurslardan foydalanish samaradorligini oshirish yo'nalishlari, shuningdek, konlarni kompleks o'zlashtirishda texnik va fiziko-kimyoviy geoteknologiyalarni qo'llash muhimligi ta'kidlangan. Texnogen xomashyolarni kompleks o'zlashtirishda mavjud muammolar va ularni hal qilish yo'llari ham yoritilgan.
Asosiy mavzular
- Tog'-metallurgiya sanoatining rivojlanishi va resurslardan foydalanish: O'zbekiston tog'-metallurgiya sanoatining jadal rivojlanishi natijasida qimmatbaho foydali qazilmalar konlarining tugashi va yer yuzasida texnogen xomashyolarning ko'payishi haqida ma'lumot berilgan. Shuningdek, tabiiy va texnogen resurslardan oqilona foydalanishning ahamiyati ta'kidlangan.
- Konlarni kompleks o'zlashtirish va geoteknologiyalar: Konlarni kompleks o'zlashtirishda texnik va fiziko-kimyoviy geoteknologiyalarni qo'llash zarurligi, bu esa konlarni to'liq siklda o'zlashtirishga imkon berishi tushuntirilgan. Texnogen xomashyolarni o'zlashtirish uchun zarur bo'lgan sifat talablarini belgilash uslubiyatining hozirgi vaqtda mavjud emasligi ko'rsatilgan.
- Texnogen xomashyolarni o'zlashtirishning zamonaviy sharoitlari: Zamonaviy sharoitlarda konlarni kompleks o'zlashtirish, boy, oddiy va qashshoq foydali qazilmalar, texnogen hosilalar, mineralizatsiyalangan suvlar va qazib olish hamda qayta ishlash chiqindilarini o'z ichiga olishi ta'kidlangan. Konlarni kompleks o'zlashtirish g'oyasi Navoiy kon-metallurgiya kombinatida ishlab chiqilganligi va rivojlanayotganligi aytilgan.
- Fiziko-kimyoviy geoteknologiyada xomashyo sifatiga qo'yiladigan talablar: Fiziko-kimyoviy geoteknologiyani qo'llashda xomashyo sifatiga qo'yiladigan talablar turli omillarga bog'liqligi, jumladan, ajratib olish usullari, ishni bajarish joyi, ajratib olinadigan massivning tuzilishi va xomashyo turi kabi omillarga bog'liqligi haqida ma'lumot berilgan.