Hayot faoliyati xavfsizligi
Ushbu kitobda "Hayot faoliyati xavfsizligi" (HFX) fani asosida ishchilarning sog'lig'ini va mehnat sharoitini yaxshilash, sanoat korxonalarida yuzaga kelishi mumkin bo'lgan turli xavflardan himoyalash hamda favqulodda vaziyatlar sodir bo'lganda odamlar va atrof-muhitni muhofaza qilish choralarini o'rganish nazarda tutilgan. Kitobda ish joylarida qo'llaniladigan texnik vositalar, ularning xavfsizligini ta'minlash, mehnat gigiyenasi va mehnatni muhofaza qilish qoidalari, yong'in xavfsizligi, radiatsiya xavfsizligi, shovqinlardan saqlanish, elektr toki va magnit maydonidan himoyalanish, elektromagnit nurlanishlardan himoyalanish kabi muhim masalalar atroflicha yoritilgan.
Asosiy mavzular
- Hayot faoliyati xavfsizligi asoslari: Insoniyatning rivojlanishi bilan birga mehnat faoliyati jarayonida xavf-xatarlardan himoyalanish masalasi muhim ahamiyat kasb etadi. Kitobda ushbu fan asoslari, uning maqsadi, vazifalari, xavfli ishlab chiqarish omillari, ulardan himoyalanish choralari va vositalari, shuningdek tibbiy profilaktika tadbirlari atroflicha yoritilgan.
- Sanoat korxonalari va ish joylarini tashkil etish: Sanoat korxonalarini loyihalash va qurishda, ish joylarini tashkil etishda mehnatni muhofaza qilish, xavfsiz shunindek xavfli ishlab chiqarish obyektlariga qo'yiladigan talablar, ish joylari attestatsiyasi, muhofaza vositalari, mexanik va elektr xavfsizligi, shuningdek sanoat xavfsizligini ta'minlash qoidalari atroflicha yoritilgan.
- Sanoat xavfsizligi ekspertizasi: Sanoat xavfsizligi ekspertizasi - ekspertiza obyektining unga qo'yiladigan sanoat xavfsizligi talablariga muvofiqligini baholashdir. Bunda ish joylarining tavsiflari, ish jarayoni, texnik moslamalari va boshqa omillar hisobga olinib, ularning ishdan chiqishi yoki buzilishi mumkin bo'lgan sabablari tahlil qilinadi va ularning oldini olish choralari ko'riladi.
- Favqulodda vaziyatlar: Favqulodda vaziyatlar - kutilmaganda, qo'qqisdan sodir bo'luvchi, aholining hayot faoliyatiga katta salbiy ta'sir etuvchi, rejalaridan chetga chiqishga olib keluvchi hodisalar. Kitobda tabiiy ofatlar (zilzila, suv toshqini, momaqaldiroq), texnogen halokatlar (avariyalar), ijtimoiy-siyosiy va harbiy mojarolar va ulardan himoyalanish choralari atroflicha yoritilgan.
- Terrorizmga qarshi kurash: Ushbu bobda terrorizmning ma'nosi, uning turlari, sabablari va O'zbekiston Respublikasining terrorizmga qarshi kurash bo'yicha qonunlari, shu jumladan terrorchilik faoliyatida ishtirok etganlik uchun javobgarlik, terrorizmga qarshi operatsiyalarning o'tkazilishi va uning oqibatlari bayon etilgan.