Мактабгача ва мактаб ёшидаги болаларда буйраклар касаллигини олдини олиш тизимини такомиллаштириш
Ushbu dissertatsiya maktabgacha va maktab yoshidagi bolalarda buyrak kasalliklarini, xususan, dismetabolik nefropatiyani oldini olish va davolash tizimini takomillashtirishga bag'ishlangan. Tadqiqotda O'zbekistonning Xorazm viloyati misolida bolalarda ushbu kasallikning tarqalishi, sabablari va profilaktikasi atroflicha o'rganilgan. Milliy taomlar va Uralesan preparati asosida samarali davolash usullari ishlab chiqilgan va amaliyotga tatbiq etish bo'yicha tavsiyalar berilgan.
Asosiy mavzular
- Dismetabolik nefropatiyaning dolzarb muammolari: Bolalarda siydik chiqarish tizimi kasalliklari global muammoga aylangan. Dismetabolik nefropatiya (DMN) bolalar orasida keng tarqalgan va jiddiy oqibatlarga olib kelishi mumkin. Tadqiqotda DMNning epidemiologiyasi, risk omillari va uni davolash hamda oldini olish bo'yicha zamonaviy qarashlar tahlil qilingan.
- Dismetabolik nefropatiyani baholash materiallari va usullari: Ushbu bo'limda tadqiqot ob'ekti va usullari tavsiflangan. Xorazm viloyatidagi maktabgacha va maktab yoshidagi bolalar o'rtasida o'tkazilgan klinik va laborator tekshiruvlar, jumladan, anamnez, qon va siydik tahlillari, biokimyoviy tekshiruvlar natijalari keltirilgan.
- Bolalarda buyrak kasalligi rivojlanishida ekologik havf omillarining gigiyenik baholanishi: Xorazm viloyatida ichimlik suvi sifatining pasayishi va uning qattiqlik darajasining oshishi bolalarda dismetabolik nefropatiyaning ekologik shakllarining tarqalishiga olib kelishi aniqlangan. Tadqiqotda suv sifatining bolalar salomatligiga ta'siri tahlil qilingan.
- Dismetabolik nefropatiya markerlarining klinik-biokimyoviy tavsifi: Maktabgacha va maktab yoshidagi bolalarda DMNning dastlabki bosqichlarida klinik va laborator ko'rsatkichlari, jumladan, siydikdagi tuz kristallari, mikrogeamaturiyaning aniqlanishi o'rganilgan. Shuningdek, buyrakning filtratsiya tezligi va qon tarkibidagi moddalar almashinuvi buzilishlari baholangan.
- Oksalatli nefropatiyani davolash va oziqlantirishni optimallashtirish: Ushbu bo'limda oksalatli nefropatiyani davolashda milliy taomlardan tayyorlangan parhez va Uralesan preparatining samaradorligi tadqiq qilingan. To'rt guruhga bo'lingan bolalar o'rtasida o'tkazilgan davolash natijalari tahlil qilingan va kompleks davolashning afzalliklari ko'rsatilgan.