Cheklovchi omillar va ularning sharhi

Ushbu kitob ekologiya fanining asosiy tushunchalari va ekologik omillarning tirik organizmlarga ta'sirini o'rganadi. Kitobda ekologik omillarning xususiyatlari, yorug'lik, harorat, namlik va boshqa muhim omillarning o'simliklar va hayvonlarga ta'siri, ularning moslashuv mexanizmlari va atrof-muhitga bog'liqligi batafsil yoritilgan.

Asosiy mavzular

  • Asosiy ekologik omillar va cheklovchi omillar: Ekologik omillarning turlari, ta'sir qilish xususiyatlari va cheklovchi omil tushunchasi. Minimum qonuni va tolerantlik qonuni.
  • Yorug'likning organizmlarga ta'siri: Yorug'lik spektrining tarkibi, ultrabinafsha, ko'rinadigan va infraqizil nurlarning ta'siri. O'simliklar va hayvonlarning yorug'likka moslashuvi.
  • Haroratning organizmlarga ta'siri: Haroratning bioximik jarayonlarga ta'siri, harorat chegaralari va organizmlarning haroratga moslashuvi. Poykiloterm va gomoyoterm organizmlar.
  • O'simlik va hayvonlarning harorat o'zgarishiga moslashuvi: Quruqlik va suv organizmlarining haroratga moslashuvi, issiqlik va sovuqlikka chidamlilik mexanizmlari.
  • O'simliklarning namlikka moslashishi: Namlik darajasining o'simliklarga ta'siri, ildiz sistemalarining tuzilishi va transpiratsiya. Gidrofitlar, mezofitlar va kserofitlar.
  • Hayvonlarning namlikka moslashishi: Suv balansini saqlash mexanizmlari, xulq-atvor, morfologik va fiziologik moslanishlar. Gigrofil, mezofil va kserofil hayvonlar.
  • Havo va edafik omillar: Havo tarkibi va bosimning organizmlarga ta'siri. Tuproq xususiyatlari va ularning o'simliklar va hayvonlarga ta'siri.