Туркий тиллар учун электрон таржиманинг моделлари ва алгоритмлари (ўзбек тилидан қорақалпоқ тилига таржима мисолида)
Ushbu tadqiqot oʻzbek va qoraqalpoq tillari uchun elektron tarjima model va algoritmlarini ishlab chiqishga bagʻishlangan. Ishda ikki tilning lingvistik xususiyatlari tahlil qilinib, murakkab soʻzlar va gap tuzilmalarini hosil qilishning matematik modellari va algoritmlari yaratilgan. Shuningdek, elektron lugʻat va tarjimon dasturiy taʼminoti uchun maʼlumotlar bazalari ishlab chiqilgan va ular amaliyotga tatbiq etilgan. Tadqiqot natijasida ish samaradorligini oshirishga erishilgan.
Asosiy mavzular
- Oʻzbek va qoraqalpoq tillarining lingvistik tahlili: Oʻzbek va qoraqalpoq tillarining leksik va morfologik xususiyatlari oʻrganilib, murakkab soʻzlar va gap tuzilmalarini hosil qilishning matematik modellari va algoritmlari ishlab chiqilgan.
- Elektron tarjimon uchun maʼlumotlar bazasini yaratish: Ikki tilli elektron lugʻat va tarjimon maʼlumotlar bazasini yaratish algoritmik asoslari ishlab chiqilgan, soʻzlarni qidirish va matnlarni oʻzaro tarjima qilish mexanizmlari takomillashtirilgan.
- Elektron tarjimon dasturiy taʼminotini ishlab chiqish: Oʻzbek va qoraqalpoq tillari uchun elektron tarjima modellar va algoritmlariga asoslangan dasturiy taʼminot yaratilgan va uning funksional tuzilmasi hamda foydalanuvchi interfeysi ishlab chiqilgan.
- Amaliy tatbiq va natijalar: Yaratilgan dasturiy taʼminot tarjima agentliklari va kompaniyalarida sinovdan oʻtkazilib, ish samaradorligini oshirishga erishilgan.