Распространённость факторов риска избыточной массы тела и ожирения у лиц молодого возраста

Ushbu doktorlik dissertatsiyasi yoshlar orasida ortiqcha vazn va semirishning tarqalishini, ularning xavf omillarini aniqlash va ushbu muammoni hal qilish bo'yicha tavsiyalar ishlab chiqishga bag'ishlangan. Tadqiqotda Buxoro viloyati yoshlari o'rtasida semirishning epidemiologiyasi, etiologiyasi va xavf omillari atroflicha o'rganilgan. Mavzuning dolzarbligi jahon miqyosida ushbu muammoning keng tarqalganligi va sog'liqqa salbiy ta'sir ko'rsatishi bilan belgilanadi. Dissertatsiyada aholining turli guruhlarida (qishloq va shahar) semirish darajasi, unga olib keluvchi omillar, jumladan, ovqatlanish odatlari, jismoniy faollik darajasi, irsiy moyillik va boshqa ko'plab omillar tahlil qilingan. Tadqiqot natijalari asosida semirishning oldini olish va uni davolash bo'yicha aniq amaliy tavsiyalar ishlab chiqilgan bo'lib, ular sog'liqni saqlash tizimida qo'llash uchun mo'ljallangan.

Asosiy mavzular

Semirishning Epidemiologiyasi va Etiologiyasi: Ushbu bo'lim jahon va O'zbekistonda semirishning tarqalish darajasi, uning sabablari va rivojlanish omillari haqida ma'lumot beradi. Jahon sog'liqni saqlash tashkiloti (JST) ma'lumotlari, semirishning global muammoga aylanganligi, uning turli yosh va ijtimoiy guruhlarda uchraydigan holatlari haqida so'z yuritiladi.
Semirishning Xavf Omilari: Bu mavzu semirishga olib keluvchi asosiy xavf omillarini, jumladan, noto'g'ri ovqatlanish (fast food, ko'p miqdorda yog'li va shirin mahsulotlar iste'mol qilish), jismoniy faollikning pastligi, irsiy moyillik, gormonal o'zgarishlar va psixologik omillarni batafsil yoritib beradi. Qishloq va shahar aholisi o'rtasidagi farqlar ham ko'rsatilgan.
Tadqiqot Metodologiyasi: Dissertatsiyada qo'llanilgan ilmiy-tadqiqot usullari, jumladan, statistik tahlil, so'rovnomalar, antropometrik o'lchovlar (BMI, bel va son aylanasi) va ularning natijalari haqida ma'lumot beriladi. Tadqiqot Buxoro viloyatining shahar va qishloq aholisi vakillari orasida o'tkazilgan.
Olingan Natijalar va Tahlillar: Tadqiqot davomida yoshlar o'rtasida semirishning tarqalish darajasi, uning jinsga va yoshga qarab o'zgarishi tahlil qilingan. Qishloq va shahar aholisi o'rtasidagi semirish ko'rsatkichlari solishtirilgan va statistik ma'lumotlar keltirilgan.
Amaliy Tavsiyalar: Dissertatsiya yakunida semirishning oldini olish va uni davolash bo'yicha aniq tavsiyalar berilgan. Bularga to'g'ri ovqatlanish, jismoniy faollikni oshirish, sog'lom turmush tarzini targ'ib qilish kabi jihatlar kiradi. Shuningdek, aholini ushbu muammo bo'yicha xabardor qilishga qaratilgan chora-tadbirlar ham taklif etilgan.