Маъмурий жавобгарлик тушунчаси ва хусусиятлари

Ushbu material "Ma'muriy javobgarlik" mavzusidagi ma'ruza uchun tarqatma material hisoblanadi. Ma'ruzada ma'muriy javobgarlik tushunchasi, uning o'ziga xos xususiyatlari, huquqiy javobgarlikdagi o'rni, jinoyiy javobgarlikdan farqi, turlari (voyaga yetmaganlar, mansabdor shaxslar, xizmatchilar, xorijiy fuqarolar va boshqalar) hamda maxsus avtomatlashtirilgan texnika vositalari orqali aniqlangan huquqbuzarliklar uchun javobgarlik ko'rib chiqiladi. Shuningdek, zaruriy mudofaa va oxirgi zarurat kabi tushunchalar ham tahlil qilinadi. Materialda ma'muriy huquqning dolzarbligi, normalar va qonun hujjatlar tahlili, savol-javoblar, munozaralar va amaliy masalalar yechimi o'rin olgan. Ma'ruza natijasida talabalarda ma'muriy huquqiy institutlar bo'yicha tushuncha va bilim shakllanishi maqsad qilingan.

Asosiy mavzular

Ma'muriy javobgarlik tushunchasi: Ma'muriy javobgarlik ma'muriy huquq me'yorlari bilan tartibga solingan, ma'muriy huquqbuzarlikni sodir etgan shaxsga nisbatan vakolatli davlat organlari va mansabdor shaxslar tomonidan ma'muriy-protsessual tartibda ma'muriy jazo qo'llashdir. Bu huquqiy javobgarlikning alohida turi hisoblanadi.
Ma'muriy javobgarlikning o'ziga xos xususiyatlari: Ma'muriy javobgarlik qonunlar va qonunosti hujjatlari bilan belgilanadi, uning asosi ma'muriy huquqbuzarlik hisoblanadi, sub'ektlari fuqarolar, mansabdor shaxslar va yuridik shaxslar bo'lishi mumkin. Ma'muriy javobgarlik uchun ma'muriy jazo choralari qo'llaniladi va u keng doiradagi davlat organlari tomonidan qo'llaniladi. Sudlanganlik holatini yoki ishdan bo'shatishni yuzaga keltirmaydi.
Ma'muriy javobgarlikning yuridik javobgarlikdagi o'rni: Ma'muriy javobgarlik yuridik javobgarlikning alohida turi bo'lib, huquqiy me'yorlar asosida amalga oshiriladi va huquqbuzarlik sodir etilganda qo'llaniladi.
Ma'muriy javobgarlikning jinoyiy javobgarlikdan farqi: Jinoyiy javobgarlik faqat qonunlar bilan belgilanadi, sud organlari tomonidan qo'llaniladi va sudlanganlik holatini keltirib chiqaradi.
Ma'muriy javobgarlikning turlari: Voyaga yetmaganlarning ma'muriy javobgarligi, mansabdor shaxslarning ma'muriy javobgarligi, xizmatchilar va intizom ustavlari tatbiq etiladigan boshqa shaxslarning ma'muriy javobgarligi, xorijiy fuqarolar va fuqaroligi bo'lmagan shaxslarning ma'muriy javobgarligi.
Maxsus avtomatlashtirilgan texnika vositalari orqali aniqlangan huquqbuzarliklar uchun javobgarlik: Yo'l harakati qoidalarini buzganlik uchun ma'muriy javobgarlikka transport vositasi mulkdori tortiladi. Agar transport vositasi boshqa shaxslarning noqonuniy harakatlari natijasida mulkdor egaligidan chiqqanligi aniqlansa, mulkdor javobgarlikdan ozod etiladi.
Zaruriy mudofaa: O'zini yoki boshqa shaxsni, jamiyat yoki davlat manfaatlari himoyasi uchun zarur bo'lgan mudofaa harakatlari, agar zaruriy mudofaa chegarasidan chiqib ketilmagan bo'lsa, ma'muriy huquqbuzarlik deb hisoblanmaydi.
Oxirgi zarurat: Huquqlarga yoki qonun bilan himoya qilingan manfaatlarga zarar yetkazmagan holda, xavfni bartaraf etish uchun sodir etilgan harakatlar, agar etkazilgan zarar olib qolingan zararga qaraganda kamroq bo'lsa, ma'muriy huquqbuzarlik deb hisoblanmaydi.