Bitiruv malakaviy ishini bajarish va himoya qilish uslubiy qo‘llanma
Ushbu uslubiy qo'llanma 5310200-Elektr energetika (Elektr ta'minoti) ta'lim yo'nalishida tahsil olayotgan talabalar, bitiruv malakaviy ishlari ilmiy rahbarlari va maslahatchilari uchun mo'ljallangan. Unda bitiruv malakaviy ishini bajarish va himoya qilish tartib-qoidalari, mavzu tanlash, ishni rasmiylashtirish hamda baholash mezonlari batafsil yoritilgan. Qo'llanma elektr energetikasi kafedrasi professor-o'qituvchilari uchun ham foydali manba hisoblanadi.
Asosiy mavzular
- Kirish: O'zbekiston Respublikasining ta'lim tizimidagi islohotlar, oliy ta'limning ikki bosqichliligi va bitiruv malakaviy ishining ahamiyati haqida ma'lumot beriladi. Ushbu uslubiy qo'llanmaning tayyorlanishidan maqsad va uning mazmuni bayon etiladi.
- Bitiruv malakaviy ishini bajarishning maqsad va vazifalari: Bitiruv malakaviy ishini bajarishdan asosiy maqsad - talabalarning nazariy va amaliy bilimlarini mustahkamlash, ijodiy ishlashga o'rgatish hamda mustaqil ishlashga tayyorlash. Ishning asosiy vazifalari sifatida energetika sohasidagi bilimlarni chuqurlashtirish, nazariy bilimlarni amaliyotga qo'llash ko'nikmalarini shakllantirish va muammolarni hal qilish usullarini o'rganish belgilangan.
- Bitiruv malakaviy ishining mavzusi: Bitiruv malakaviy ish mavzusi zamonaviy holatni aks ettirishi, iqtisodiyot, texnika va madaniyatning rivojlanishiga mos bo'lishi kerak. Mavzular kafedra tomonidan belgilanadi va tasdiqlanadi. Talabalarga mavzu tanlash huquqi beriladi.
- Bitiruv malakaviy ishini bajarishga rahbarlik qilish: Rahbarlar professor-o'qituvchilar yoki boshqa muassasalarning yuqori malakali mutaxassislari orasidan tayinlanadi. Rahbar ishni rejalashtiradi, adabiyotlar bilan tanishishga yordam beradi, muntazam maslahatlar o'tkazadi va ishning bajarilishini nazorat qiladi.
- Bitiruv malakaviy ishini bajarilishi: Ish bajariladigan joy, muddatlar, talabalar hisobdorligi, rahbarning nazorati va ish sifati baholanadi. Ishni bajarish jarayonida elektr stansiyalari va podstansiyalari, elektr energiyasini uzatish va taqsimlash usullari, ularning ishlash prinsiplari to'liq o'rganilishi lozim.
- Bitiruv malakaviy ishini himoya qilish: Ishni bajarib bo'lgach, u rahbarga taqdim etiladi. Rahbar ishni ko'rib chiqib, taqriz bilan birga kafedra mudiriga topshiradi. Kafedra mudiri xulosasiga ko'ra ish himoyaga kiritiladi. Himoya jarayonida ish beruvchi mutaxassislar ham ishtirok etishi mumkin.
- Bitiruv malakaviy ishining tarkibi va mazmuni: Ish 5 qismdan iborat bo'ladi: kirish, umumiy qism, texnologik hisobiy (asosiy) qism, atrof-muhit muhofazasi, iqtisodiy qism, xulosa va takliflar. Har bir qismning hajmi va mazmuni aniq belgilangan.
- Bitiruv malakaviy ishining iqtisodiy qismi: Bu qismda elektr ta'minotini amalga oshirish jarayonida iqtisodiy samaradorlikning oshishiga qaratilgan taklif va tavsiyalar beriladi. Elektr energiyasini sarflanishini hisoblash va tahlil qilish orqali iqtisodiy samaradorlikni oshirish usullari ko'rib chiqiladi.
- Bitiruv malakaviy ishiga yoziladigan annotatsiya: Annotatsiya ish mazmunini, mohiyatini, dolzarbligini va amaliy ahamiyatini qisqa va tushunarli bayon etadi. U 1,0 intervalda, Times New Roman shriftida yoziladi.
- Bitiruv malakaviy ishiga beriladigan taqriz: Taqriz ishning bajarilish sifatini, ilmiyligini, kamchiliklarini va takliflarni o'z ichiga oladi. Uni kafedra mudiri va ishlab chiqarish korxonalarining mutaxassislari yozadi.
- Bitiruv malakaviy ishini baholash mezoni: Ishning bajarilish darajasi, mavzuning dolzarbligi, amaliy ahamiyati, texnik-iqtisodiy asoslanganligi, ilmiy jihatdan asoslanishi, natijalarni tahlil qila olishi va himoya qilish mahorati asosida baholanadi.