"Asosiy texnologik jarayonlar va qurilmalar" fanidan ma'ruza matni

Ushbu kitob kimyo muhandislik texnologiyasi yo'nalishi talabalari uchun mo'ljallangan bo'lib, kimyoviy texnologiya jarayonlari va ularning texnik jihatdan asosiy tushunchalarini, texnologik jarayonlarni soddalashtirish va optimallashtirish usullarini, zamonaviy uskunalar va ularning hisoblash uslublarini qamrab oladi. Kitobda umumiy kimyoviy texnologiya jarayonlari, jumladan modda va energiyaning saqlanish qonunlari, jarayonlarni modellashtirish, gidravlika, issiqlik almashinuvi, modda almashinuvi, massa uzatish, bug'latish, ekstraksiya, adsorbsiya, kristallanish va maydalash kabi jarayonlar chuqur o'rganilgan.

Asosiy mavzular

  • Asosiy qonun qoidalar. Modda va energiyaning saqlanish qonunlari: Bu bo'lim modda va energiyaning saqlanish qonunlarini balans shaklida ifodalashni, sistema muvozanat qonunlarini va modda va energiyaning o'tkazish qonunlarini o'rganadi. Shuningdek, mukammal qurilmalar yaratish asoslari va kimyoviy qurilmalar tayyorlash uchun materiallar haqida ma'lumot beradi.
  • Jarayonlar va qurilmalarni modellashtirish asoslari: Bu bo'lim o'xshashlik nazariyasining ahamiyatini, teoremalarini va mezonlarini tushuntiradi. Jarayonlarni differensial tenglamalar orqali yechish va modellashtirish usullarini o'rgatadi.
  • O'lchamlarni tahlil qilish: Bu bo'lim o'xshashlik nazariyasini differensial tenglamalar orqali tushuntirishni, o'lchov birliklarini asosiy o'lchamlar orqali ifodalanishini, modellashtirishda mavjud bo'lgan shart-sharoitlar va tartibni o'rgatadi.
  • Texnika gidravlika asoslari: Gidromexanik jarayonlar, gidrostatik bosim, Nyuton va nonyuton suyuqliklar, Reynolds tajribasi va Reynolds mezonini tushuntiradi.
  • Turli jinsli sistemalarning turlari va ularni ajratish usullari: Turli jinsli sistemalar, ularning turlari va ularni ajratish usullarini (cho'ktirish, filtrlash, sentrifugalash, suyuqlik yordamida ajratish) o'rganadi.
  • Filtrlash jarayoni: Filtrlash jarayonining mohiyati, filtr to'siqlariga qo'yiladigan talablar, filtratning gidravlik qarshiligini aniqlash, filtrlash doimiyligi, filtr qurilmalari va filtrlash siklini hisoblashni o'rganadi.
  • Markazdan qochma kuch ta'sirida cho'ktirish: Markazdan qochma kuch maydonida cho'ktirish jarayoni, sentrifugalar turlari, ularni hisoblash va davriy ishlaydigan sentrifugalarda quvvat sarfini aniqlashni tushuntiradi.
  • Suyuqlik muhitlarida aralashtirish: Aralashtirish jarayoni, uning turlari, mexanik aralashtirishdagi quvvat sarfi va quvvat mezonini ifodalanishini o'rganadi.
  • Gazlarni changdan tozalash: Gazlarni changdan tozalash maqsadlari, siklonlarning tuzilishi, siklonlarda gaz aralashmalarini tozalanish darajasi va siklonlarni tanlashni o'rganadi.
  • Gazyuvuvchi qurilmalar: Gazyuvuvchi qurilmalar sinflari, Venturi skrubberi, elektrofiltrlarni qo'llanilishi va gaz yuvuvchi qurilmalarni hisoblash elementlarini o'rganadi.
  • Issiqlik almashinish jarayonlari. Issiqlik o'tkazish asoslari: Issiqlikning tarqalishi, issiqlik o'tkazuvchanlik, Fure qonuni va silindrsimon devorning issiqlik o'tkazuvchanlik tenglamasini o'rganadi.
  • Issiqlikning nurlanishi: Nurlanish yordamida issiqlik almashinishi, Stefan-Bolsman qonuni, konvektiv issiqlik almashinishi va konvektiv issiqlik almashinishning kriterial tenglamasini o'rganadi.
  • Issiqlik almashinish qurilmalari: Issiqlik almashinish qurilmalarining turlari, qobiq trubali qurilmalarni konstruksiyasiga ko'ra qo'llanish turlari, boshqa turli issiqlik almashinish qurilmalari va havo bilan sovutiladigan qurilmalarni o'rganadi.
  • Qobiq - trubali issiqlik almashinish qurilmalarini hisoblash tartibi: Issiqlik almashinish qurilmalarini hisoblash tartibi, isitilayotgan eritmanning fizik kattaliklarini topish, issiqlik o'tkazish koeffisientini aniqlash va kondensatning fizik-kimyoviy kattaliklarini o'rganadi.
  • Issiqlik almashgichlarda konstruktiv hisoblash tartibi. Kondensatorni hisoblash: Isitish yuzasini topish, trubalarni to'rga joylashtirish usullari, qurilmaning to'la balandligini topish va mahalliy qarshiliklar koeffisientini aniqlashni o'rganadi.
  • Bug’latish jarayoni: Bug'latish jarayoni, uning amalga oshirilishi, ko'p korpusli bug'latish qurilmalarining tuzilishi, moddiy va issiqlik balans tenglamalari, haroratlar farqi va korpuslar optimal sonini aniqlashni o'rganadi.
  • Modda almashinish jarayonlari: Modda almashinish jarayonining turlari, fazalar tarkibini ifodalash usullari, jarayonning ish chizig'i tenglamasi, modda o'tish yo'llari, modda o'tkazish jarayonini ifodalovchi tenglamalar va modda berish tenglamasini o'rganadi.
  • Modda o'tkazish jarayonining tenglamasi: Modda o'tkazish jarayoni va uning harakatlantiruvchi kuchini, modda o'tkazish birligining balandligini o'rganadi.
  • Absorbsiya jarayoni: Absorbsiya jarayoni, uning moddiy balansi, absorberlarni tuzilishi, nasadkali absorberlarni hisoblash elementlarini o'rganadi.
  • Suyuqliklarni haydash: Suyuqliklarni haydash jarayoni, muvozanat chizig'i, rektifikasiya jarayoni va haydash jarayonida qo'llaniladigan qurilmalarni o'rganadi.
  • Ekstraksiya jarayoni: Ekstraksiya jarayoni, uning turlari, qattiq va suyuq fazalarning o'zaro ta'sirlashish usullari va ekstraktorlarni hisoblash ishlarini o'rganadi.
  • Adsorbsiya: Adsorbsiya jarayoni, adsorbentlarni tanlash, jarayonning muvozanati va kinetikasi, desorbsiya, adsorber turlari va ularni hisoblashni o'rganadi.
  • Kristallanish jarayoni: Kristallanish jarayoni, uning nazariyasi, kristallizatorlarning tuzilishi va ularni hisoblashni o'rganadi.
  • Materiallarni maydalash: Mexanik jarayonlar, maydalashning asosiy qonunlari, maydalash mashinalarining turlari va ularni hisoblashni o'rganadi.