Абу Райҳон Беруний таълим-тарбия хусусида
Ushbu kitob buyuk alloma Abu Rayhon Beruniyning ta'lim-tarbiya haqidagi qarashlari va hayot yo'liga bag'ishlangan bo'lib, uning ilmiy merosi, falsafiy qarashlari hamda tarbiyaviy bid'atlari yoritilgan. Kitobda Beruniyning ilmiy faoliyati, uning pedagogik g'oyalari, axloqiy qarashlari, oila ma'naviyati, rostgo'ylik kabi mavzular chuqur tahlil qilingan. Beruniyning ta'lim-tarbiya haqidagi g'oyalari bugungi kun yoshlari uchun ham qimmatli saboqlar beradi.
Asosiy mavzular
- Kirish: Ushbu kitobning kirish qismida alloma Abu Rayhon Beruniyning ta'lim-tarbiya haqidagi qarashlariga umumiy tavsif berilgan va kitobning maqsadi tushuntirilgan.
- Allomaning hayot yo'li: Bu qismda Abu Rayhon Beruniyning tug'ilgan joyi, oilasi, yoshlik yillari, ta'lim olishi, ilm izlab safarlari va hayotining asosiy bosqichlari haqida ma'lumot berilgan.
- Merоs: Allomaning boy ilmiy merosi, uning asarlari, jumladan, 'Qadimiy xalqlardan qolgan yodgorliklar', 'Hindiston', 'Mineralogiya' kabi asarlarining ahamiyati va mazmuni haqida so'z yuritilgan.
- Asrlar qa'ridan qo'l cho'zgan bobolar: Bu bo'limda ajdodlarimizning o'tmishi, ularning milliy g'urur va ma'naviy merosi, ta'lim va tarbiya sohasidagi hissalari haqida so'z yuritilgan.
- Beruniy mahоrati (texnologiyasi): Allomaning o'qitish metodlari, dars o'tish usullari, ta'lim-tarbiya jarayonida qo'llagan texnologiyalari, jumladan, 'rang-barang bog'' va 'kichikdan ko'lamga' usullari tahlil qilingan.
- Beruniy oila ma'naviyati xususida: Ushbu qismda allomaning oila, nikoh, er-xotin munosabatlari, oila ma'naviyatining muhimligi va uni mustahkamlash yo'llari haqidagi qarashlari bayon etilgan.
- Beruniy - jahоlat dushmani: Bu bo'limda Beruniyning jaholatga, noxolis fikrlarga qarshi kurashi, islom diniga bo'lgan munosabati va uning ta'lim-tarbiyadagi o'rni haqida so'z yuritilgan.
- Alloma o'gitlari: Allomaning hayotiy falsafasi, axloqiy qarashlari, rostgo'ylik, ilm olish, mehnatsevarlik kabi fazilatlari haqidagi o'gitlari bayon etilgan.
- Bunyodkorlik-ulug'lik libоsi: Ushbu qismda mehnatning ahamiyati, insonning mehnatsevarligi va milliy taraqqiyotda uning o'rni haqida so'z yuritilgan.
- Rоstguylikda оlam sirlari: Allomaning rostgo'ylik, yolg'onchilikning sabablari va oqibatlari, rostgo'ylikning inson hayotidagi o'rni haqidagi fikrlari bayon etilgan.
- Alloma оlimlar nigоhida: Bu bo'limda turli davrlarda yashagan Sharq va G'arb olimlarining Abu Rayhon Beruniy ijodi va shaxsiyatiga bergan baholari, e'tiroflari keltirilgan.