Tariyxiy úlketaniw hám turizm
Mazmun jihatidan ushbu o‘quv qo‘llanma o‘lkamiz turizmini, qadimgi davrlardan buyon sayohatlar va ularning ijtimoiy-iqtisodiy, madaniy rivojlanishidagi o‘rni, shuningdek, mamlakatimizdagi turizmni rivojlantirishning dolzarb muammolarini, uni amalga oshirishning ilmiy-nazariy va uslubiy jihatlarini ochib beradi. Unda O‘zbekistonning jahon turizm bozori uchun jozibador bo‘lgan tabiiy, iqlimiy va tabiat zaxiralari, moddiy madaniyat yodgorliklari, xalq meʼmorchilik anʼanalari, turizmning o‘tmish tarixi va taraqqiyoti, milliy va maʼnaviy qadriyatlar, urf-odatlar, marosimlar, hunarmandchilik, xalq og‘zaki ijodi, arxeologiya, etnografiya, toponimika, arxivlar va muzeylar, shuningdek, turizmning turli shakllariga oid noyob va qimmatli maʼlumotlar jamlangan. O‘zbekistonning geografik o‘rni, iqlimi, sayyohlar uchun qulay sharoitlari, ekologik turizmning ahamiyati va uni rivojlantirishning istiqbollari, jumladan, xalqlararo turizm, milliy turizm va uning ko‘rinishlari, sayohatning ijtimoiy-iqtisodiy va madaniy jihatdan ahamiyati haqida atroflicha so‘z yuritilgan.
Asosiy mavzular
- I-BAP. TARIYXIY ÚLKETANIW HÁM TURIZMNIŃ RAWAJLANIWI, TIYKARǴI DEREKLERI. JAZIWLARDIŃ TARIYXI: Bu bo‘limda tariyxiy o‘lkashunoslik va turizm fanining predmeti, rivojlanish bosqichlari, ushbu fan rivojlanishining asosiy manbalari, o‘lkashunoslikda arxeologiyaning o‘rni, O‘zbekistonning qadimiy davrlardan to hozirgi kungacha bo‘lgan davrlarda o‘rganilishi, o‘lkashunoslikda etnografiya, toponimika, arxivlar va muzeylarning roli yoritilgan. Jumladan, O‘zbekistonda turizm va uning rivojlanishi, turizmning turlari va yo‘nalishlari, sayyohlik maskanlari, O‘zbekistonning turizm salohiyati, sayyohlikni rivojlantirish bo‘yicha davlat siyosati, uning istiqbollari, shuningdek, O‘zbekistondagi arxeologik qazishmalar, topilmalar, milliy madaniyat boyliklari, arxitektura yodgorliklari, muzeylar va turizm sohasi bo‘yicha qo‘llaniladigan qonunchilik va meʼyoriy xujjatlar haqida batafsil maʼlumot berilgan.
- II bap. Tariyxıy úlketanıw hám turizmniń rawajlanıwında etnografiya, Toponimika, arxivler hám muzeytanıwdıń roli: Ushbu bo‘limda etnografiya, toponimika, arxivlar va muzeylarning o‘lkashunoslik va turizm rivojidagi o‘rni va ahamiyati, O‘zbekistondagi milliy qadriyatlar, urf-odatlar, marosimlar, turli xalqlar etnografiyasi, ularning o‘tmishini o‘rganishda muhim manbalar ekanligi, O‘zbekistonda toponimikaning o‘rni, uning turlari va rivojlanishi, arxivlar va muzeylar hamda ularning turizm rivojidagi o‘rni yoritilgan. Jumladan, etnografiya va toponimikaning o‘zbek tilshunosligi va tarixshunosligidagi o‘rni, arxivlar va muzeylarning ilmiy-madaniy boyliklarni saqlash va o‘rganishdagi roli, hamda O‘zbekistondagi turizmning asosiy yo‘nalishlari va uni rivojlantirishning dolzarb muammolari atroflicha tahlil qilingan.
- 3-tema. Mámleketimizde alǵashqı hám áyyemgi dáwirdiń úyreniliwi: Mazmun jihatidan ushbu mavzu O‘zbekiston hududida qadimiy davrlardan buyon mavjud bo‘lgan turli arxeologik yodgorliklar, moddiy madaniyat namunalari, ularning ijtimoiy-iqtisodiy va madaniy rivojlanish bosqichlari, qishloq xo‘jaligi, meʼmorchilik, urug‘-aymoq tuzilmalari, aynan qadimgi davrdagi ijtimoiy hayotning ko‘rinishlari haqida batafsil maʼlumot beradi. Jumladan, O‘zbekiston hududida neolit, eneolit, jez va temir davrlariga oid arxeologik topilmalar, qishloq xo‘jaligining rivojlanishi, qadimgi davrlarda insonlar hayot tarzi, urug‘-aymoq tuzilmalarining shakllanishi, qadimgi davrlardagi meʼmorchilik va qishloq xo‘jaligining rivojlanishi kabi masalalar chuqur yoritilgan.
- 4-tema. Tariyxıy úlketanıw hám turizmdi rawajlandırıwda arxivtanıwdıń ornı: Ushbu mavzu O‘zbekiston arxivlarining turlari, ularning tuzilishi, arxiv ishlari va ularning rivojlanish tarixi, O‘zbekiston Markaziy arxivi va O‘zbekistonda arxiv ishlarining tashkil etilishi va rivojlanishi, arxiv hujjatlarining mazmuni va ahamiyati haqida batafsil maʼlumot beradi. O‘zbekistonda arxiv ishlarini tashkil etish va rivojlantirishda qabul qilingan qonunchilik va meʼyoriy xujjatlar, arxiv fondlarining tuzilishi va ulardan foydalanishning uslublari, O‘zbekiston arxivlarining tarixiy va madaniy ahamiyati, shuningdek, arxiv fondlarining mazmun va mohiyati, ularning huquqiy asoslari, arxiv xizmatining bugungi holati va kelajak istiqbollari atroflicha yoritilgan.
- 5-tema. Tariyxıy úlketanıw hám turizmde muzey eksponatları ham úlketanıw dógerekleri: Ushbu mavzu O‘zbekistondagi muzeylarning turlari, ularning o‘rni va ahamiyati, O‘zbekistondagi eng yirik muzeylar, jumladan, O‘zbekiston Davlat muzeyi, Amir Temur muzeyi, Temuriylar tarixi muzeyi, Toshkent arxitektura muzeylarining mazmuni va ahamiyati, shuningdek, o‘lkashunoslik darslari va turizm sohasida o‘tkazilayotgan tadbir-mashg‘ulotlar, turli muzeylar va ularning faoliyati, o‘lkashunoslik to‘garaklari va ularning faoliyati haqida batafsil maʼlumot beradi.