Chaqiruvga qadar boshlang‘ich tayyorgarlik fanining maqsadi, vazifalari va o‘quv dasturining qisqacha mazmuni.

Ushbu kitob "Chaqiruvga qadar boshlang'ich tayyorgarlikni tashkil etish va uning metodikasi" O‘zbekiston Respublikasi Qurolli Kuchlari uchun tayyorlangan bo'lib, unda harbiy tayyorgarlikning asosiy tamoyillari, vazifalari, mashg'ulot turlari, tashkil etish va o'tkazish uslublari, shuningdek, harbiy texnika va qurollar bilan ishlashda xavfsizlik choralari, mudofaa va kimyoviy hujumlar, shaxsiy himoya vositalari, harbiy unvonlar, jangovar harakatlar, razvedka va boshqa muhim mavzular yoritilgan. Kitob O‘zbekiston Respublikasi Mudofaa vazirligi va boshqa tegishli vazirliklar tomonidan tasdiqlangan normativ-huquqiy xujjatlar va uslubiy qo'llanmalarga asoslanadi. Yangi o‘quv dasturi asosida tayyorlangan ushbu kitob, talabalarning harbiy tayyorgarligini chuqur o'zlashtirishga, jangovar ko'nikmalarini shakllantirishga, vatanparvarlik tarbiyasini kuchaytirishga qaratilgan.

Asosiy mavzular

MAVZU № 1. KIRISH MAVZUSI: Mazkur mavzu chaqiruvga qadar boshlang'ich tayyorgarlik fanining maqsad va vazifalarini, O'zbekiston Respublikasining mudofaa tizimini, harbiy qism va qurolli kuchlar tarkibini, O'zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasini, mudofaaga oid qonunlarni, shuningdek harbiy xizmatga oid asosiy tushunchalarni o'rganishga qaratilgan.
MAVZU № 2. UMUMIY TANISHUV: Mazkur mavzu O‘zbekiston Respublikasi Qurolli Kuchlarining tuzilishi, vazifalari, harbiy xizmatga chaqirish va o‘tash tartibi, harbiy intizom, harbiy xizmatchilarning huquqlari va majburiyatlari kabi muhim mavzularni o‘z ichiga oladi.
MAVZU № 3. FUQARO MUHOFAZASI: Mazkur mavzu fuqaro muhofazasining nazariy asoslari, kimyoviy, radiatsion va bakteriologik zararlanish omillari va ulardan himoyalanish usullarini o‘rganishga qaratilgan.
MAVZU № 4. ZARARLANISH OCHOG‘I VA UNI ANIQLASH: Mazkur mavzu zararlanish omillari, ularning turlari, kimyoviy va radiatsion zararlanishlarning oqibatlari, zararlanish o‘chog‘ini aniqlash va uni bartaraf etish yo‘llari bilan tanishishni o‘z ichiga oladi.
MAVZU № 5. RAZVEDKA QILISH USULLARI: Mazkur mavzu razvedkaning mohiyati, jangovar vazifa, uning turlari, shakllari, uslublari, hamda razvedka qilishning asosiy usullari, kompas, soat, quyosh va mahalliy narsalar yordamida dunyo tomonlarini aniqlash, magnit azimutini aniqlash kabi muhim mavzularni o‘z ichiga oladi.
MAVZU № 6. KICHIK KALIBRLI (PNEVMATIK) MILTIQ.: Mazkur mavzu kichik kalibrli (pnevmatik) miltiqning vazifasi, tuzilishi, o‘qlash tartibi, otishga tayyorlash, o‘qlash va o‘q otishning o‘ziga xos tomonlarini o‘rganishga qaratilgan.
MAVZU № 7. QUROLDAN OTISH ASOSLARI VA QOIDALARI.: Mazkur mavzu otish jarayoni va uning davrlari, o‘qning boshlang‘ich tezligi va uning otishga ta’siri, qurolning silkinishi va otish burchagi, o‘q traektoriyasining hosil bo‘lishi, o‘lik bo‘shliqlar va ularning ahamiyati kabi muhim mavzularni o‘z ichiga oladi.
MAVZU № 8. MUXANDISLIK JIXOZLARI VA POZITSIYANI NIQOBLASH.: Mazkur mavzu dushman o‘qi ostida (o‘t ochib turgan paytda) okop qazish va dushman ko‘zidan niqoblash usullari bilan tanishtirish. Muxandislik jihozlari va pozitsiyani niqoblash usullari o‘rganiladi.
MAVZU № 9. DALA O‘QUV MASHG‘ULOTLAR (YIG‘IN)LARINI TASHKIL ETISH VA O‘TKAZISH USLUBIYOTI.: Mazkur mavzu talabalarga uch kunlik dala o‘quv mashg‘ulotlarining maqsad va vazifalari, o‘tkazish joyi va o‘quv-moddiy bazasi haqida ma’lumot berish hamda dala-o‘quv mashg‘ulotiga tayyorgarlik ko‘rish va mashg‘ulotlar o‘tkazish uslubiyoti o‘rgatiladi.
MAVZU № 10. UMUMQO‘SHIN JANGINIG TAVSIFI, UNING MAQSADI.: Mazkur mavzu jang tushunchasi, umumqo‘shin janginig tavsifi, uning maqsadini va asosiy turlarini o‘rganishga qaratilgan.
MAVZU № 11. ASKARNING JANGDAGI HARAKATLARI.: Mazkur mavzu askarning jangdagi harakatlari, mudofaadagi o‘t ochish pozitsiyasi, portlaydigan va portlamaydigan muxandislik to‘siqlari, BTR, pulemyotchilar, granatamyotchilar, avtomatchilar uchun jihozlangan okoplar va ularning amaliy ahamiyati o‘rganishga qaratilgan.
MAVZU № 12. TANNA QISMLARINI VA YUZA BOSIMNI ANIQLASH: Mazkur mavzu tananing qismlari, yuzani bosimi, bosimni aniqlash usullari o‘rganiladi.
MAVZU № 13. ZAMONAVIY OMMAVIY QIRG‘IN QUROLLARIDAN HIMOYALANISH.: Mazkur mavzu yadro qurolining zararlash omillari, kimyoviy qirg‘in qurollarining zararlash omillari va undan himoyalanish, bakteriologik (biologik) quroli va oddiy zamonaviy qirg‘in qurollaridan himoyalanish qoidalari o‘rganiladi.
MAVZU № 14. KUZATUV VA REZVEDKA: Mazkur mavzu kuzatuvchi va uning vazifasi, joylarni o‘rganish usullari, belgilangan kuzatish maydonida dushmanni ilg‘ash va kuzatish, kuzatuv natijalari to‘g‘risida axborot berish yo‘l-yo‘riqlari o‘rganiladi.
MAVZU № 15. O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI QUROLLI KUCHLARIDA QO‘LLANILADIGAN MINALAR.: Mazkur mavzu tankka qarshi va piyodalarga qarshi minalarning turlari, ularning taktik-texnik ko‘rsatkichlari, umumiy tuzilishi va ishlash tamoyillari o‘rganiladi.
MAVZU № 16. JOYLARDA XARITASIZ CHAMALASH (MO‘LJAL OLISH).: Mazkur mavzu chamalashning mohiyatini, kompas, soat, quyosh va mahalliy narsalar yordamida dunyo tomonlarini aniqlash, magnit azimutini aniqlash o‘rganiladi.
MAVZU № 17. KALASHNIKOV AVTOMATI, GP-25 STVOLOSTI GRANATAMYOTI, PARCHALANUVCHI QO‘L GRANATALARINING ASOSIY QISMLARI.: Mazkur mavzu Kalashnikov avtomati, GP-25 stvolosti granatamyoti, parchalanuvchi qo‘l granatalarining vazifasi, tuzilishi, ishlash usullari va xavfsizlik choralari o‘rganiladi.
MAVZU № 18. KICHIK KALIBRLI (PNEVMATIK) MILTIQ.: Mazkur mavzu miltiqning vazifasi, tuzilishi, o‘qlash tartibi, otishga tayyorlash, o‘qlash va o‘q otishning o‘ziga xos tomonlari o‘rganiladi.
MAVZU № 19. QUROLDAN OTISH ASOSLARI VA QOIDALARI.: Mazkur mavzu otish jarayoni va uning davrlari, o‘qning boshlang‘ich tezligi va uning otishga ta’siri, qurolning silkinishi va otish burchagi, o‘q traektoriyasining hosil bo‘lishi, o‘lik bo‘shliqlar va ularning ahamiyati o‘rganiladi.
MAVZU № 20. QO‘ZG‘ALMAS HAMDA PAYDO BO‘LUVCHI NISHONLARGA JOYDAN TURIB VA HARAKAT HOLATLARIDA O‘Q OTISH.: Mazkur mavzu qo‘zg‘almas va paydo bo‘luvchi nishonlarga joydan turib va harakat holatlarida o‘q otish usullari o‘rganiladi.
MAVZU № 21. HARBIY XIZMATNING XUQUQIY ASOSLARI.: Mazkur mavzu O‘zbekiston Respublikasi mudofaa to‘g‘risidagi qonuni, umumiy harbiy majburiyat va harbiy xizmat to‘g‘risidagi qonuni, harbiy intizom, harbiy xizmatchilarning umumiy majburiyatlari va huquqlari o‘rganiladi.
MAVZU № 22. HARBIY XIZMATCHILAR VA ULAR ORASIDAGI MUNOSOBATLAR.: Mazkur mavzu harbiy xizmatchilarning umumiy majburiyatlari, boshliqlar va bo‘ysunuvchilar o‘rtasidagi munosabatlar, buyruq berish va uni bajarish tartibi o‘rganiladi.
MAVZU № 23. O‘R QK DAVLAT XARBIY TASHKILOTI. O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASINING MUDOFAASINING ASOSI.: Mazkur mavzu O‘zbekiston Respublikasi Qurolli Kuchlarining vazifalari, asosiy qismlari, harbiy boshqaruvning mahalliy organlari va fuqarolarning vatanparvarlik ruhida tarbiyalash o‘rganiladi.
MAVZU № 24. SUTKALIK NARYAD, GURUH NAVBATCHISINING HARAKATLARI.: Mazkur mavzu vzvod bo‘yicha naryadning vazifasi, tarkibi, qurollanishi va posbonning majburiyatlari o‘rganiladi.
MAVZU № 25. CHQBTTE VA UM FANI ASOSIDA KURS ISHLARINI BAJARISH VA TASHKIL QILISH.: Mazkur mavzu kurs ishini xajmi va uni jihozlash, kurs ishini himoyasiga tayyorgarlik ko‘rish, ilmiy rahbardan maslaxatlar olish va kurs ishini sifatini baholash o‘rganiladi.
MAVZU № 27. SAF AMALLARI VA QUROLSIZ HARAKATLANISH.: Mazkur mavzu saf tayyorgarligining jangovar tayyorgarlikning asosiy predmetlaridan biri sifatida, saf tayyorgarligini rejalashtirish, saf ko‘nikmalarini oshirishning asosiy shakllari va qurolsiz saf usullari va harakatlari o‘rganiladi.
MAVZU № 28. «TIBBIY BILIM ASOSLARI» BO‘LIMI BO‘YICHA MASHG‘ULOTLARNI TASHKIL ETISH VA OLIB BORISH USLUBIYOTI.: Mazkur mavzu baxtsiz xodisa yuz berganda birinchi tibbiy yordam ko‘rsatish, o‘rash va o‘rab qo‘yish materiallari va yakka o‘rab qo‘yish paketini ishlatish uslubi o‘rganiladi.
MAVZU № 29. NAZORAT DARSINI TASHKILLASHTIRISH VA O‘TKAZISH USLUBIYOTI.: Mazkur mavzu nazorat ishlarining o‘tkazilishi, nazorat darsida yakka baho, yillik baho va umumiy baholarning qo‘yilish tartibi hamda CHQBT fanida boshlang‘ich va yakuniy baho qo‘yish tartibi o‘rganiladi.
MAVZU № 30. DALA O‘QUV MASHG‘ULOTLAR (YIG‘IN)LARINI TASHKIL ETISH VA O‘TKAZISH USLUBIYOTI.: Mazkur mavzu uch kunlik dala o‘quv mashg‘ulotlarining maqsad va vazifalari, o‘tkazish joyi va o‘quv-moddiy bazasi, dala-o‘quv mashg‘ulotiga tayyorgarlik ko‘rish va mashg‘ulotlar o‘tkazish uslubiyoti o‘rganiladi.