Hozirgi o'zbek tili‖
Ushbu kitob "Hozirgi O'zbek Tili" nomli bo'lib, o'zbek tilining fonetik, semantik, morfologik, sintaktik va lug'aviy-semantik jihatlarini chuqur o'rganishga bag'ishlangan. Unda o'zbek tilining nazariy masalalari, lug'aviy birliklar, ularning shakllari, mazmuniy munosabati, sintaktik aloqalar, jumladan, sodda va qo'shma gaplarning turlari hamda ularning ifodalanish usullari batafsil yoritilgan. Kitobda shuningdek, dialektal, terminologik va noan'anaviy leksikaga ham to'xtalib o'tilgan. Kitob o'zbek tilining tarixiy taraqqiyoti, jumladan, turli davrlarda qo'llanilgan yozuvlar haqida ham ma'lumot berilgan. Har bir mavzu yuzasidan savol va topshiriqlar berilgan.
Asosiy mavzular
- KIRISH: O'zbek tilining umumiy xususiyatlari, tariхiy rivojlanishi va mavzuga oid asosiy tushunchalar bayon etilgan.
- O'ZBEK XALQINING SHAKLLANISH VA NOMLANISH TARIXIDAN. O'ZBEK TILI TARIXINI DAVRLASHTIRISH: O'zbek xalqining shakllanishi, uning nomlanishi va o'zbek tili tarixining davrlashtirilishi haqida ma'lumot beradi.
- HOZIRGI O‘ZBEK TILI VA UNING SHEVALARGA MUNOSABATI. O‘ZBEK TILINING O‘RGANILISH TARIXI VA BOSQICHLARI: O'zbek tilining shevalari, tarixi va o'rganilish bosqichlari haqida ma'lumot beradi.
- TIL, LISON, ME'YOR VA NUTQ MUNOSABATI. TIL SATHLARI VA BIRLIKLARI: Tilning asosiy kategoriyalari, umumiylik va xususiylik, bilish jarayoni va uning bosqichlari, til, lison, nutq munosabati, lisoniy birliklar (fonema, morfema, leksema, qolip) va ularning turlari haqida ma'lumot beradi.
- FONETIKA-FONOLOGIYA. MORFONOLOGIYA. ORFOEPIYA: O'zbek tilining fonetik va fonologik qurilishini, morfonologiya va orfoepiya masalalarini o'rganadi.
- GRAFIKA. IMLO: O'zbek yozuvining tarixi, grafika, imlo qoidalari va ularning turlari haqida ma'lumot beradi.
- LEKSIKOLOGIYA. FRAZEOLOGIYA. LEKSIKOGRAFIYA: O'zbek tilining lug'at tarkibi, frazeologiya va leksikografiya masalalarini o'rganadi.
- MORFEMIKA. DERIVATSIYA: O'zbek tilining morfologik qurilishini, morfemaning tuzilishi, turlari va so'z hosil qilish usullarini o'rganadi.
- GRAMMATIKA. MORFOLOGIYA: O'zbek tilining grammatik qurilishini, morfologiya va sintaksisning o'zaro aloqasini, grammatik kategoriyalarni o'rganadi.
- SO'Z TURKUMLARI: O'zbek tilidagi ot, sifat, son, ravish, olmosh, fe'l, ko'makchi, bog'lovchi, yuklama, undalma, so'z-gap so'z turkumlarining umumiy grammatik ma'nolari, xususiyatlari, tasniflash tamoyillari va o'zaro munosabati haqida ma'lumot beradi.
- GAP: Gapning struktural va semantik jihatdan tahlili, gapning turlari, gap bo'laklari hamda ularning vazifasi va munosabati haqida ma'lumot beradi.