Микрохроматика. назария, тарих ва амалиёт
Ushbu doktorlik dissertatsiyasining avtoreferati Oʻzbekiston davlat konservatoriyasida tayyorlangan boʻlib, unda Mirtalipova Iroda Mirtaxirovna tomonidan mikroxromatika nazariyasi, tarixi va amaliyotiga bagʻishlangan tadqiqotning asosiy natijalari bayon etilgan. Tadqiqot Sharq va Gʻarb musiqa anʼanalarida mikroxromatikaning oʻrni, rivojlanishi va kompozitorlik ijodida qoʻllanilishi hamda uning uslubiy va nazariy jihatlarini oʻrganishga qaratilgan. Dissertatsiyada mikroxromatikaning akustik asoslari, uning tarixiy rivojlanishi, jumladan, qadimiy va oʻrta asrlar musiqa nazariyasida tutgan oʻrni, shuningdek, zamonaviy kompozitorlik ijodidagi oʻrni batafsil tahlil qilingan. Tadqiqotda mikroxromatik vositalarning milliy musiqa tilini boyitishdagi ahamiyati va uning yangi ijodiy yondashuvlarga taʼsiri koʻrsatib berilgan.
Asosiy mavzular
- Musiqa nazariyasida mikroxromatikaning oʻrni va ahamiyati: Ushbu mavzu doirasida mikroxromatikaning musiqa ilmidagi oʻrni, uning akustik asoslari, Sharq va Gʻarb musiqa nazariyasidagi tavsifi, klassifikatsiyasi va rivojlanish bosqichlari tahlil qilingan. Shuningdek, mikroxromatikaning zamonaviy musiqa tafakkuridagi oʻrni va ahamiyati ham asoslangan.
- Sharq va Gʻarb musiqa madaniyatida mikroxromatikaning tarixiy taraqqiyoti: Mazkur mavzu qadimiy davrlardan to hozirgi kungacha boʻlgan davrdagi Sharq va Gʻarb musiqa nazariyotida mikroxromatik tizimlarning shakllanishi va rivojlanishi hamda ularning oʻziga xos xususiyatlari bilan oʻrganilgan. Qadimiy yunon, oʻrta asr Sharq olimlari, Yevropa kompozitorlari ijodida mikroxromatik uslublar tahlil qilingan.
- Oʻzbekiston kompozitorlari ijodida mikroxromatikaning qoʻllanilishi va ifoda imkoniyatlari: Ushbu mavzuda Oʻzbekiston kompozitorlarining mustaqillik davridagi ijodida mikroxromatikaning qoʻllanilishi, uning kompozitsion va ifodaviy imkoniyatlari, jumladan, D.S., D.Ya.-Ya., P.M., A.S., A.K., J.Sh., S.X. kabi kompozitorlar asarlarida mikroxromatik vositalarning oʻrni va ahamiyati tahlil qilingan. Mikroxromatikaning milliy musiqa tilini boyitishdagi roli ochib berilgan.