Donchilik

Ushbu uslubiy ko'rsatma Donchilik fanidan amaliy mashg'ulotlarni bajarish tartibi, uslubi, mavzulari, informatsion texnik ta'minot manbalari hamda uslubiy ko'rsatmalarni o'z ichiga oladi. Kitobda Donli ekinlar, jumladan Bug'doy, Arpa, Suli, Javdar, Makkajo'xori, Jo'xori, Sholi, Tariq, Marjumak, No'xat, Soya, Loviya kabi donli ekinlarning sistematikasi va morfologiyasi batafsil yoritilgan. Har bir donli ekinning sistematik tasnifi, rivojlanish bosqichlari, tashqi ko'rinishi, navlari va ularni aniqlash usullari haqida ma'lumot beriladi. Shuningdek, urug'larning sifati, namligi, zararkunandalar bilan zararlanganligi hamda unuvchanligini aniqlash usullari batafsil tushuntirilgan.

Asosiy mavzular

Donli ekinlarning guruxlari: Donli ekinlar ikki asosiy guruxga bo'linadi: I-guruxga hakikiy g'allasimonlar (bug'doy, arpa, javdar, suli) kiradi. II-guruxga esa tariqsimonlar (makkajo'xori, jo'xori, sholi, tariq) kiradi. Guruxlarning asosiy farqlari ularning doni, boshoq tuzilishi va boshqa morfologik belgilariga qarab aniqlanadi.
Donli umumiy morfologiyasi: Donli ekinlarning ildiz, poya, barg, gulto'plamlari va mevasining tuzilishi o'rganiladi. Ildiz tizimi sershox, popuksimon bo'lib, chuqurga kirib boradi. Poyasi ko'pincha ichi kovak, silliq yoki tukli bo'ladi. Barglari oddiy, lentasimon shaklda bo'ladi. Gulto'plami boshoq yoki ro'vak shaklida bo'ladi. Mevasi esa don (donacha) deb ataladi.
Bug'doy morfologiyasi va turlari: Bug'doyning sistematikasi, morfologik belgilari, jumladan boshoq, boshoqcha, gulto'plami, donining tuzilishi va turlari haqida ma'lumot berilgan. Bug'doy somatik va jinsiy xromosomalar soniga qarab 4 ta genetik guruhga bo'linadi.
Arpa sistematikasi va morfologiyasi: Arpaning sistematik tasnifi, morfologik belgilari, jumladan boshoq, boshoqcha, donning tuzilishi va turlari, shuningdek, ikki qatorli va olti qatorli arpalarning farqlovchi belgilari batafsil yoritilgan.
Suli sistematikasi va morfologiyasi: Suli (Avena L.) ning sistematikasi, morfologiyasi, jumladan ildiz, poya, barg, boshoqchalar va donining tuzilishi, hamda oddiy suli, vizantiya suli, soxta suli kabi turlari haqida ma'lumot berilgan.
Javdar sistematikasi va morfologiyasi: Javdarning sistematikasi, morfologik belgilari, jumladan boshoq, boshoqcha, donning tuzilishi va turlari, shuningdek, urug'idan ajralib chiqish holatlari haqida batafsil ma'lumot berilgan.
Makkajo'xori kenja turlari, morfologiyasi: Makkajo'xorining sistematikasi, morfologiyasi, ildiz, poya, barg, to'pgul (ro'vak va so'ta), donning tuzilishi, hamda tishsimon, kremsimon, kraxmaili, shirin, yoriluvchan kabi kenja turlari haqida ma'lumot berilgan.
Jo'xori sistematikasi va morfologiyasi: Jo'xorining sistematikasi, morfologiyasi, jumladan ildiz, poya, barg, to'pgul va donining tuzilishi, shuningdek, gvineya jo'xorisi, kafr jo'xori, negr jo'xori, g'alla jo'xori, xitoy jo'xori, shirin jo'xori, supurgi jo'xori kabi turlari haqida ma'lumot berilgan.
Sholi sistematikasi, morfologiyasi: Sholining sistematikasi, morfologiyasi, ildiz, poya, barg, to'pgul, donining tuzilishi, shuningdek, oddiy sholi, xitoy yapon sholisi kabi turlari va ularning farqlanishi haqida ma'lumot berilgan.
Tariq va marjumak sistematikasi, morfologiyasi: Tariq va marjumakning sistematikasi, morfologiyasi, jumladan ildiz tizimi, poyasi, barglari, to'pgulining tuzilishi, donining xususiyatlari va turlari haqida ma'lumot berilgan.
Don-dukkakli ekinlarning umumiy morfologik xususiyati: Dukkakli don ekinlarining umumiy morfologik xususiyatlari, jumladan ildiz, poya, barg, dukkak, urug' va ularning rivojlanishi haqida ma'lumot berilgan.
No'xat sistematikasi va morfologiyasi: No'xatning sistematikasi, morfologiyasi, jumladan ildiz, poya, barg, dukkak, urug' tuzilishi, shuningdek, archiladigan va shirin no'xat turlari hamda ularning navlari haqida ma'lumot berilgan.
Soya sistematikasi va morfologiyasi: Soyaning sistematikasi, morfologiyasi, jumladan ildiz, poya, barg, to'pgul, dukkak va urug' tuzilishi, shuningdek, koreys, xitoy, manjuriya kenja turlari haqida ma'lumot berilgan.
Loviya – sistematikasi va morfologiyasi: Loviyaning sistematikasi, morfologiyasi, jumladan ildiz, poya, barg, dukkak, urug' tuzilishi, shuningdek, Amerika va Osiyo loviyalarining farqlari hamda ularning navlari haqida ma'lumot berilgan.
Ko'k no'xat- sistematikasi va morfologiyasi: Ko'k no'xatning sistematikasi, morfologiyasi, jumladan ildiz, poya, barg, dukkak, urug' tuzilishi, shuningdek, archiladigan va shirin no'xat turlari hamda ularning navlari haqida ma'lumot berilgan.
Urug'larni tahlil qilish uchun namunalar olish: Urug'larning sifati, tozaligi, unuvchanligi, namligi, zararkunandalar bilan zararlanganligi va boshqa ko'rsatkichlarini aniqlash uchun namunalar olish usullari, jumladan namuna olish qoidalari, namuna tanlash va uni tahlil qilish tartibi batafsil bayon etilgan.