Ekologiya va atrof-muhit muhofazasi
Ushbu darslik "Ekologiya va atrof-muhit muhofazasi" fanining mazmuni, maqsadi, vazifalari, rivojlanish tarixi, asosiy bo'limlari, usullari, yo'nalishlari, ekologik omillar, ekologik tizimlar, biosfera, tabiiy resurslar, atrof-muhit ifloslanishi va muhofazasi, qishloq xo'jaligi ekologiyasi hamda xalqaro hamkorlik kabi keng qamrovli mavzularni o'z ichiga oladi. Kitobda ekologiya fanining nazariy va amaliy jihatlari, zamonaviy muammolar va ularning yechimlari bayon etilgan.
Asosiy mavzular
- Kirish: Ekologiya fanining predmeti, maqsad va vazifalari, boshqa fanlar bilan aloqasi hamda rivojlanish tarixiga oid materiallar.
- Ekologiya fanining predmeti: Ekologiya so'zining ma'nosi, ekologiya fanining predmeti, maqsadi va vazifalari, boshqa fanlar bilan aloqasi va rivojlanish tarixi.
- Biosfera: Biosfera va uning chegaralari, tuzilishi, hayotning paydo bo'lishi va evolutsiyasi.
- Ekologik tizimlar: Biosenoz, ekotizim tushunchalari, ularning turlari, tarkibi, oziq zanjirlari va ekologik piramida.
- Muhit va ekologik omillar: Atrof-muhitning muhim omillari, ularning organizmlarga ta'siri va moslashishi.
- Atrof-muhitning ekologik muammolari: Global isish, ozon qatlamining yemirilishi, atmosferaning ifloslanishi, kislotali yomg'irlar, Orol dengizining qurishi kabi global muammolar.
- Qishloq xo'jalik ekologiyasi: Qishloq xo'jaligida kimyoviy moddalarni qo'llash, tuproqni muhofaza qilish va undan oqilona foydalanish.
- Tabiiy resurslar: Tabiiy resurslar, ularning tasnifi, ahamiyati va muhofazasi.
- Ekologiya sohasidagi xalqaro hamkorlik: Atrof-muhitni muhofaza qilish sohasidagi xalqaro hamkorlik tamoyillari va BMTning ahamiyati.
- Ekologiya va qonun: O'zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasi va atrof-muhitni muhofaza qilish qonunchiligi.
- Atmosfera havosini muhofaza qilish: Atmosferaning tarkibi, ifloslanish sabablari va uni muhofaza qilish tadbirlari.
- Suv resurslarini muhofaza qilish: Suvning tabiatda aylanishi, uning zaxiralari, ifloslanishi va muhofaza qilish tadbirlari.
- Yer resurslarini muhofaza qilish: Tuproqlar, ularning fizikaviy, kimyoviy, biologik xususiyatlari, degradatsiyasi va muhofazasi.
- Biologik resurslarni muhofaza qilish: O'simlik va hayvonot olamini muhofaza qilish, qo'riqxona va milliy bog'larni tashkil etish.
- Alohida muhofaza qilinadigan hududlar: Qo'riqxonalar, buyurtmalar, milliy bog'lar, rezervatlar, tabiat yodgorliklari va ularning ahamiyati.
- Ekologik xavfsizlik: Radiofaol moddalar, atmosfera ifloslanishi, kislotali yomg'irlar va Orol dengizining ekologik muammolari.
- Foydalanilgan adabiyotlar: Kitobda foydalanilgan ilmiy adabiyotlar ro'yxati.