Surxandaryo viloyati Sariosiyo tumanidagi “Тo’polang chashmasi” SIU yerlarining meliorativ ҳolatini yaxshilash tadbirlarini ishlab chiqish.

Ushbu kitob sug'oriladigan yerlarning meliorativ holatini yaxshilashga qaratilgan bo'lib, Surxondaryo viloyati Sariosiyo tumanidagi "To'polang chashmasi" SIU misolida hududning iqlim-tabiiy sharoitlari, tuproqlari, suv resurslari va mavjud muammolar tahlil qilingan. Shuningdek, sug'orish tarmoqlaridan samarali foydalanish, kollektor-drenaj tizimlarini takomillashtirish, suvdan foydalanish rejimlarini optimallashtirish va tabiatni muhofaza qilish masalalari yoritilgan.

Asosiy mavzular

• Iqlim-tabiiy sharoitlar: Surxondaryo viloyatining geografik o'rni, iqlimi, tuproqlari, o'simlik dunyosi va asosiy suv manbalari haqida ma'lumot berilgan. Hududning o'ziga xos iklim sharoitlari qishloq xo'jaligiga ta'siri ko'rsatilgan.
• Tuproqlar: Surxondaryo viloyatining tuproq turlari, ularning xususiyatlari, unumdorligi va meliorativ holati tavsiflangan. Har bir tuproq turi uchun meliorativ tadbirlar ishlab chiqishning ahamiyati ta'kidlangan.
• Sug'orish tarmoqlaridan samarali foydalanish: "To'polang chashmasi" SIU xujaligi sug'orish tarmog'ining holati tahlil qilinib, sug'orish texnikasini takomillashtirish va suv resurslaridan samarali foydalanish yo'llari ko'rsatilgan.
• Yerlarning meliorativ holatini yaxshilash bo'yicha meliorativ tadbirlar: Sug'oriladigan yerlarda suv balansini tuzish, zovur drenaj tizimining zarurligini asoslash, drenaj yuklamasini aniqlash va sho'r yuvish me'yorlarini aniqlash usullari yoritilgan. Yerlarning sho'rlanishiga qarshi kurash tadbirlari taklif etilgan.
• Zovur - drenaj tizimining optimal parametrlarini aniqlash: Zovur-drenaj tizimining optimal parametrlarini aniqlash, zovur turlarini tanlash, drenajlar orasidagi masofani hisoblash, zovurlarni rejalashtirish va ularni texnik-iqtisodiy baholash masalalari ko'rib chiqilgan.
• Iqtisodiy ko'rsatkichlar: Melioratsiya tadbirlarining iqtisodiy samaradorligini baholash uchun kapital mablag'lar, solishtirma meliorativ xarajatlar, sug'orma suvning tannarxi, rentabillik darajasi va qoplash muddati kabi ko'rsatkichlar tahlil qilingan.
• Tabiatni muhofaza qilish: Atrof-muhitni muhofaza qilish, tuproq eroziyasiga qarshi kurashish, jonivorlarni himoya qilish, o'simliklarni himoya qilish va suvni ifloslanishdan saqlash bo'yicha tadbirlar ko'rib chiqilgan.
• Mexnat muhofazasi: Mehnatni muhofaza qilish, qurilish ishlarida texnika xavfsizligi, mashina va mexanizmlardan foydalanish qoidalari, himoya vositalaridan foydalanish va qurilish maydonchasida xavfsizlikni ta'minlash masalalari yoritilgan.