Educational-methodical complex on subject obstetrics and gynecology
Ushbu darslik O'zbekiston Respublikasi Sog'liqni saqlash vazirligi tomonidan tasdiqlangan va Buxoro davlat tibbiyot instituti, hamshiralik ishi va mediko-pedagogik fakultetlarining VII kurs talabalari uchun mo'ljallangan «Akusherlik va ginekologiya» fanidan tayyorlangan ishchi dasturi asosida tuzilgan. Darslikda homiladorlikni ratsional boshqarish, tug'ruqni, shuningdek, keng tarqalgan ginekologik kasalliklarni diagnostika qilish va ilmiy jihatdan asoslangan davolash usullari, shuningdek, shoshilinch sharoitlarda tibbiy muammolarni aniqlash va hal qilish, jamoaviy ishni shakllantirishga qaratilgan ma'lumotlar o'rin olgan. Darslikda umumiy gigiyena, reproduktiv salomatlikni muhofaza qilish, oilani rejalashtirish, reproduktiv salomatlik va sog'lom turmush tarzi kabi muhim mavzular ham yoritilgan. Kitob shuningdek, tibbiy uskunalar bilan ishlash, diagnostika usullari va kasalliklarni davolash bo'yicha amaliy ko'nikmalarni shakllantirishga qaratilgan mashg'ulotlarni o'z ichiga oladi.
Asosiy mavzular
- Fiziologik tug'ruq va postnatal davr: Homilador ayollarni va yolg'iz tug'ruqni, birlamchi bo'g'in darajasida va uyda boshqarishning taktikasi bo'yicha bilim va ko'nikmalarni chuqurlashtirish. Vaziyatni baholash, tahlil qilish, boshqarish taktikalarini tanlash, diagnostika, shoshilinch yordam ko'rsatish, fiziologik tug'ruqlar va ulardan keyingi davrda birlamchi bo'g'in darajasida ratsional tashish qobiliyatini rivojlantirish.
- Murakkab homiladorlik: Bachadonida chandiq bo'lgan homilador ayollarni boshqarish. Zamonaviy akusherlikda kesarcha kesish. Diagnostika. Homilador ayollarni boshqarish. Bachadonida chandiq bo'lgan homilador ayollarni aniqlash uchun risk guruhlari bo'yicha ko'rsatmalarni tanlash va homiladorlikni davom ettirish masalasini hal qilish.
- Erta tug'ruq. Diagnostika. Davolash taktikasi: Erta tug'ruqni aniqlash, diagnostika qilish va davolash taktikasini rivojlantirish. Homiladorlikni nazorat qilish, to'liq tug'ruq muddatiga yetmagan va muddatidan oldin tug'ruqning oldini olish va dispanser nazoratini olib borish.
- Homiladorlikni uzoq muddatli boshqarish (ko'p homiladorlik, ko'p suvli). Diagnostika. Davolash taktikasi. Intervalgacha bo'lgan davrga rioya qilish: Homiladorlikni ko'p homiladorlik (ko'p tuxum, ko'p suvli) va yosh, birinchi marta tug'ayotgan ayollarda boshqarishning diagnostikasi va taktikalarini chuqurlashtirish. O'zbekiston yuqori foizli yosh va kattalar orasida birinchi marta tug'ruqchi ayollarga ega bo'lgan mintaqa hisoblanadi. Tashxisni to'g'ri aniqlash, homiladorlikni boshqarish taktikasini ishlab chiqish, ham tug'ruq paytida, ham tug'ruqdan keyin, ham oilani rejalashtirish va reproduktiv salomatlikni himoya qilish bo'yicha tadbir va ko'rsatmalarni ishlab chiqish.
- Homiladorlik va tug'ruq paytida gipertenziv buzilishlar. Diagnostika. Davolash taktikasi: Homiladorlik va tug'ruq paytida gipertenziv holatlarni baholash va tahlil qilish qobiliyatini rivojlantirish. Tashxis qo'yish, shoshilinch yordam ko'rsatish va bemorlarni ratsional tashish taktikasini tanlash bo'yicha ko'nikmalarni shakllantirish.
- Homiladorlik va tug'ruq paytida boshqa gipertenziv buzilishlar. Diagnostika. Davolash taktikasi (Pre-eklampsiya, eklampsia): Homiladorlik va tug'ruq paytida gipertenziv holatlarni baholash va tahlil qilish qobiliyatini rivojlantirish. Tashxis qo'yish, shoshilinch yordam ko'rsatish va bemorlarni ratsional tashish taktikasini tanlash bo'yicha ko'nikmalarni shakllantirish.
- Homiladorlikning oxirgi muddatlarida va tug'ruq paytida vaginal qon ketishi. PONRP, placenta previa. Diagnostika. Davolash taktikasi: Homiladorlikning kechki muddatlarida va tug'ruq paytida vaginal qon ketishni tashxislash va davolash usullarini o'rganish. PONRP va placenta previaning sabablari, diagnostikasi va davolash taktikasini aniqlash.
- Ginekologik organlar shikastlanishi va anomaliyalari. Diagnostika. Differensial diagnostika. Taktika.: Ginekologik organlar shikastlanishining klinik ko'rinishini aniqlash va bu kasalliklarga xos bo'lgan diff. diagnostikani o'tkazish. Jinsiy organlar shikastlanishining diagnostikasi va davolash taktikasini o'rganish.
- Reproduktiv salomatlikni muhofaza qilish. Maslahat. Nikoh maslahati.: Reproduktiv salomatlikni muhofaza qilish (RS) tibbiy-ijtimoiy tadbirlarni o'z ichiga oladi va bu onalik va bolalar salomatligini muhofaza qilishda muhim ahamiyatga ega. Sog'lom oilani shakllantirish va reproduktiv salomatlikni yaxshilash uchun oilani rejalashtirish usullari bo'yicha maslahat berish, JSHI oldini olish zarur.
- IUDni kiritish va chiqarish.: IUD - kichik egiluvchan qurilma, bachadon bo'shlig'iga joylashtiriladi. Zamonaviy navlar plastmassa va dorivor preparatdan tayyorlanadi (oz miqdorda mis yoki progestinni sekin ajratadi). Ichki bachadon kontratseptivlarining rivojlanishi R. Rixterning (1909) taklifiga bog'liq bo'lib, bachadon bo'shlig'iga ipak ichakdan yasalgan halqa joylashtiriladi.
- Kontratseptivlar turlari.: Kontratseptivlar turlarini tahlil qilish va foydalanish texnologiyasi bo'yicha o'qitish.
- Homiladorlikning erta belgilarini aniqlash.: Homiladorlikning erta bosqichlarini aniqlash va uning davomiyligini aniqlash obstetrik nuqtai nazaridan nafaqat muhimdir, balki anamnezda mavjud bo'lgan ekstragenital kasalliklarning anatomik, fiziologik va gormonal o'zgarishlari homiladorlik va tug'ruqning borishiga sezilarli ta'sir ko'rsatishi mumkinligini hisobga olgan holda ham muhimdir. Homiladorlikning aniq muddatini aniqlash to'liq tekshiruv va homiladorlik va tug'ruqni maqbul boshqarish uchun juda muhimdir.