Патологическая физиология
Ushbu kitob patologik jarayonlar va kasalliklarning rivojlanish mexanizmlarini, ularning sabablari va rivojlanish omillarini, tashxis qo'yish va davolash usullarini atroflicha o'rganishga qaratilgan. Unda organizmning normal holati va patologik holatlar, kasalliklarning umumiy qonuniyatlari, hujayra, to'qima, organ va tizim darajasidagi o'zgarishlar batafsil yoritilgan. Kitobda kasalliklarning etologiyasi, patogenezi, diagnostikasi va davolash usullarini o'rganishga alohida e'tibor qaratilgan. Turli organlar va tizimlarning patologik holatlari, jumladan, yurak-qon tomir tizimi, nafas olish tizimi, ovqat hazm qilish tizimi, buyraklar, endokrin tizim va nerv sistemasining buzilishlari keng qamrovli tahlil qilingan. Shuningdek, kasalliklarning oldini olish va davolashning zamonaviy usullari haqida ham ma'lumot berilgan.
Asosiy mavzular
- Umumiy patologik fiziologiya: Kasallikning mohiyati, nomologiya, kasalliklarning sabablari va rivojlanish qonuniyatlari, patologik jarayonlar va holatlar, organizmning umumiy va xususiy reaktsiyalari, qo'zg'atuvchi omillar ta'siriga organizmning moslashishi va kompensator mexanizmlari, kasalliklarning klassifikasi, qo'zg'atuvchi omillarning umumiy klassifikasi va ularning roli tahlil qilinadi.
- Patologik fiziologiya asosi: Kasallikning etiologiyasi va patogenezi, organizmning tashqi va ichki muhit omillari ta'siriga nisbatan reaktivligi, normal va patologik holatlar, kasallikning har xil bosqichlarida ro'y beradigan o'zgarishlar, himoya-moslashuv mexanizmlari, kasalliklardan so'ng sog'ayish va nogironlikning turlari va mexanizmlari tushuntiriladi.
- Qon tizimining patologik fiziologiyasi: Qonning shakllangan elementlari (eritrotsitlar, leykotsitlar, trombotsitlar) va plazmaning patologik holatlari, ularning o'ziga xos xususiyatlari, etiologiyasi, patogenezi, klassifikasiyasi, rivojlanish mexanizmlari va qon kasalliklarining (anemiyalar, leykotsitozlar, leykopeniyalar, gemorragik diatezlar) klinik ko'rinishlari tahlil qilinadi.
- Yurak-qon tomir tizimining patologik fiziologiyasi: Qon aylanishining o'ziga xos xususiyatlari, qon tomirlarining patologik holatlari, ateroskleroz, gipertoniya, gipotenziya, stenokardiya, miokard infarkti, yurak yetishmovchiligi kabi kasalliklarning etiologiyasi, patogenezi, rivojlanish mexanizmlari va klinik ko'rinishlari batafsil yoritilgan.
- Nafas olish tizimining patologik fiziologiyasi: Nafas olish tizimining funksional va anatomik xususiyatlari, nafas yetishmovchiligi, uning sabablari, mexanizmlari, klassifikasiyasi va klinik ko'rinishlari, jumladan, bronxial astma, emfizema, pnevmoniya, pnevmtoraks kabi kasalliklar tahlil qilinadi.
- Ovqat hazm qilish tizimining patologik fiziologiyasi: Ovqat hazm qilish tizimining anatomik va funksional xususiyatlari, ovqat hazm qilishning buzilishi, uning sabablari va mexanizmlari, jumladan, gastrit, yaralar, pankreatit, enterokolit kabi kasalliklarning patogenezi va klinik ko'rinishlari yoritilgan.
- Jigar patologik fiziologiyasi: Jigar funksiyalari, uning patologik holatlari, gepatitlar, sirroz, sariqlik kabi kasalliklarning etiologiyasi, patogenezi, rivojlanish mexanizmlari va klinik ko'rinishlari batafsil tahlil qilinadi.
- Buyrak patologik fiziologiyasi: Buyraklar funksiyalari, ularning patologik holatlari, buyrak yetishmovchiligi, glomerulonefrit, pielonefrit kabi kasalliklarning etiologiyasi, patogenezi, rivojlanish mexanizmlari va klinik ko'rinishlari tahlil qilinadi.
- Endokrin tizimining patologik fiziologiyasi: Endokrin tizimining anatomiyasi va fiziologiyasi, gormonlar va ularning ta'siri, endokrin bezlarning patologik holatlari, jumladan, hipofiz, qalqonsimon bez, buyrak usti bezlari, jinsiy bezlar kasalliklarining etiologiyasi, patogenezi, rivojlanish mexanizmlari va klinik ko'rinishlari, jumladan, qandli diabet, gigantizm, akromegaliya, gipertoniya kabi kasalliklar tahlil qilinadi.
- Nerv sistemasining patologik fiziologiyasi: Nerv sistemasining tuzilishi va funksiyasi, uning patologik holatlari, nevrologik kasalliklar, jumladan, bosh miya qon aylanishining buzilishi, bosh miya shikastlanishlari, insult, parkinsonizm, har xil turdagi bosh og'riqlar, nevrologik kasalliklarning etiologiyasi, patogenezi va klinik ko'rinishlari tahlil qilinadi.