Иқтисодиёт назарияси
Ushbu o'quv qo'llanma "Iqtisodiyot nazariyasi" fanidan talabalar uchun mo'ljallangan bo'lib, iqtisodiyotning asosiy tushunchalari, bozor mexanizmlari, ta'sir etuvchi omillar, shu jumladan iqtisodiy faoliyat, ishlab chiqarish, talab, taklif, narx, raqobat, pul muomalasi, bank tizimi, investitsiyalar, bandlik, ish haqi, milliy daromad va uning tarkibiy qismlari, hamda O'zbekistonning iqtisodiy islohotlari kabi muhim mavzularni o'z ichiga oladi. Kitobda har bir mavzu bo'yicha qo'shimcha ma'lumotlar va test savollari berilgan.
Asosiy mavzular
- Iqtisodiyot nazariyasi: Iqtisodiyotning predmeti, qonunlari, kategoriyalari, usullari va vazifalari, shuningdek uning rivojlanish tarixi.
- Bozor iqtisodiyoti: Bozorning mohiyati, vazifalari, turlari, uning shakllanishi va ishlash mexanizmlari.
- O'tish davri: Rejalashtirilgan iqtisodiyotdan bozor iqtisodiyotiga o'tishning mohiyati, sabablari, xususiyatlari va O'zbekiston misolida amalga oshirilayotgan islohotlar.
- Talab va taklif: Talab va taklifning mohiyati, qonunlari, ularga ta'sir etuvchi omillar va bozor muvozanati.
- Tadbirkorlik: Tadbirkorlikning mohiyati, turlari, biznes va tadbirkorlikning umumiy jihatlari, kapital va uning aylanishi.
- Iqtisodiy faoliyat va uning samaradorligi: Iqtisodiy faoliyat, ishlab chiqarish jarayoni, uni tashkil etuvchi omillar, samaradorlik, sarf-xarajatlar va foyda.
- Ish haqi, aholi daromadlari va turmush darajasi: Ish haqi, uni tashkil etish shakllari, aholi daromadlari, ularning turlari, turmush darajasi va ijtimoiy himoya masalalari.
- Raqobat nazariyasi: Raqobatning mohiyati, turlari, usullari, uning mamlakat iqtisodiyotidagi roli va raqobat muhiti.
- Narx va uning shakllanishi: Narxning mohiyati, vazifalari, turlari, uning narx-navo mexanizmi va bozorlarda shakllanishi.
- Bozor iqtisodiyotining tartiblanishi: Iqtisodiyotni davlat tomonidan tartibga solishning mohiyati, davlatning roli va usullari.
- Aграр муносабатлар: Qishloq xo'jaligida yer munosabatlari, reнта, uning turlari, agrofirmalar va O'zbekistonda agrar islohotlar.
- Yalpi milliy mahsulot: Ijtimoiy takror ishlab chiqarish, milliy hisoblar tizimi, yalpi milliy mahsulot (YMM) va yalpi ichki mahsulot (YIM) hisoblash usullari.
- Iste'mol, jamg'arma va investitsiyalar: Iste'mol, jamg'arma va investitsiyalarning mohiyati, o'zaro bog'liqligi, ularga ta'sir etuvchi omillar va investitsiya turlari.
- Ishchi kuchi va uning bandligi: Ishchi kuchining takror hosil bo'lishi, bandlik, ishsizlik va ularning turlari, ijtimoiy himoya masalalari.
- Moliya tizimi: Moliya, uning mohiyati va vazifalari, davlat byudjeti, soliqlar va bank tizimi.
- Kredit va bank tizimi. Pul muomalasi: Kredit, banklar, pul muomalasi, inflyatsiya va ularning sabablari.
- Jahon bozori va xalqaro savdo: Jahon bozori, xalqaro savdo, xalqaro kredit va valyuta tizimi.