Fizikaviy kimyo
Ushbu kitob Oliy va oʻrta maxsus taʼlim vazirligi tomonidan universitetlarning kimyo fakultetlari uchun «Kimyo» yoʻnalishida tahsil olayotgan talabalar uchun «Fizikaviy kimyo» fanidan oʻquv dasturi asosida tayyorlangan. Unda kimyoviy termodinamika, statistik termodinamika, nomuvozanat jarayonlar termodinamikasi, gomogen va geterogen muvozanatlar, eritmalarning termodinamikasi, kimyoviy kinetika va kataliz, eritmalarning termodinamikasi, elektrolitlar va ularning xossalari, korroziya, elektrokimyoviy kinetika, fazaviy muvozanatlar, qattiq jismlarning holatlari, kimyoviy reaksiyalar kinetikasi, kataliz jarayonlari, elektrodlar va ularning potensiallari, elektrokimyoviy hujayralar, elektroanalitik kimyo kabi keng qamrovli mavzular yoritilgan. Kitob talabalarda fizika-kimyo fanining zamonaviy holatini chuqur tushunish va nazariy bilimlarni amaliyotga tadbiq qilish ko'nikmalarini hosil qilishga qaratilgan.
Asosiy mavzular
- Fizikaviy kimyo: Fizikaviy kimyo kimyo fanining nazariy asosini tashkil etadi. U kimyo va fizika fanlarining o'zaro bog'liqligini o'rganadi. Fizikaviy kimyo kimyoviy jarayonlar va hodisalarni fizik qonunlari asosida tushuntiradi.
- Termodinamika: Termodinamika issiqlik va ishning o'zaro o'tish hodisalarini o'rganadi. Kimyoviy termodinamika kimyoviy muammolarni yechishda termodinamik usullarni qo'llaydi. Unda kimyoviy reaksiya-larining energiyasi, entalpiyasi, entropiyasi, erkin energiyalari va ularning o'zgarishlari o'rganiladi.
- Kimyoviy kinetika: Kimyoviy kinetika kimyoviy reaksiyalarning tezlik qonuniyatlarini o'rganadi. Unda reaksiya mexanizmi, molekulyar kinetika, kataliz, aktivlanish energiyasi, chastota faktorlari kabi muhim tushunchalar yoritilgan.
- Elektrokimyo: Elektrokimyo kimyoviy energiyaning elektr energiyasiga aylanishi va aksincha jarayonlarini o'rganadi. Unda elektrokimyoviy hujayralar, galvanik elementlar, elektroliz, elektrokimyoviy kinetika, korroziya, elektroanalitik kimyo kabi keng qamrovli mavzular yoritilgan.
- Fazaviy muvozanat: Fazaviy muvozanat deganda sistema holatining turli sharoitlarda o'zgarishi va fazalar orasidagi muvozanat o'rganiladi. Bunda Gibbs fazalar qonuni, fazaviy diagrammalar, eruvchanlik, qaynash va muzlash haroratlarining o'zgarishi kabi tushunchalar yoritilgan.
- Eritmalar kimyosi: Eritmalar kimyosi deganda eritmalarning termodinamikasi, elektrokimyosi, kinetikasi va boshqa xossalari o'rganiladi. Unda Raoul qonuni, Genri qonuni, termodinamik potansiallar, osmotik bosim, aktivlik va boshqa muhim tushunchalar yoritilgan.