Метанни каталитик оксиконденсатлаб этилен олиш ва унинг технологияси
Ushbu dissertatsiya avtoreferati metan (tabiiy gazning asosiy komponenti)ni katalitik usulda kislorod bilan reaksiyaga kiritish (oksikonondensatsiya) orqali etilenni olishning yangi va energiya hamda resurslarni tejaydigan texnologiyasini ishlab chiqishga bag'ishlangan. Unda metan oksikonondensatsiyasi jarayoni uchun yuqori faol, termik barqaror va selektiv katalizator yaratish, uning kinematik xususiyatlarini o'rganish, shuningdek, mazkur jarayon uchun samarali va ekologik toza texnologik sxemalarni ishlab chiqish kabi dolzarb muammolar ko'rib chiqilgan. Tadqiqot natijalari asosida ishlab chiqilgan texnologiya "Navoiyazot" va "Muborak gazni qayta ishlash zavodi" kabi sanoat korxonalarida amaliyotga tatbiq etilgan va iqtisodiy samaradorlikni ko'rsatgan.
Asosiy mavzular
- Metanni katalitik oksikonondensatsiyalash va etilen olish texnologiyasi: Ushbu bo'lim metan (tabiiy gaz)ni kislorod bilan reaksiyaga kiritish orqali etilen olish jarayonini batafsil o'rganadi. Tadqiqotning asosiy maqsadi - bu jarayonni yanada samarali va tejamkor qilishdir. Bu maqsadga erishish uchun yangi katalizatorlar sintez qilinib, ularning faolligi, selektivligi va barqarorligi tekshirilgan. Shuningdek, mazkur jarayon uchun optimal texnologik parametrlarni aniqlash va amaliyotga tatbiq qilish masalalari yoritilgan.
- Katalizatorlarni yaratish va ularning xususiyatlari: Ushbu mavzu metanni etilenga aylantirish uchun yangi katalizatorlarning sintez usullari, ularning fizik-kimyoviy xususiyatlari va faolligini tekshirishga bag'ishlangan. Tadqiqotda (Mn2O3)x·(Na2Moo4)y·(ZrO2)z tarkibli yangi katalizator yaratilganligi va uning yuqori samaradorligi ta'kidlangan. Katalizatorning kokslanib qolishiga chidamliligi va uni regeneratsiya qilish usullari ham o'rganilgan.
- Membrana reaktor texnologiyasi: Ushbu bo'lim metan oksikonondensatsiyasi jarayoni uchun membrana reaktor texnologiyasini joriy etish va uning samaradorligini oshirish masalalarini ko'rib chiqadi. Membrana reaktorining tuzilishi, ishlash prinsipi va uning optimal parametrlari tahlil qilingan. Ushbu texnologiyaning energiya va resurslarni tejashdagi ahamiyati ham alohida ta'kidlangan.
- Amaliy tatbiq etish va iqtisodiy samaradorlik: Tadqiqot natijalari asosida ishlab chiqilgan texnologiya "Navoiyazot" va "Muborak gazni qayta ishlash zavodi" korxonalarida amaliyotga tatbiq etilgan. Ushbu bo'limda mazkur texnologiyaning iqtisodiy samaradorligi, ya'ni 1 tonna mahsulot uchun iqtisod qilingan mablag'lar haqida ma'lumot berilgan. Shuningdek, ushbu jarayonda tabiiy gazdan foydalanishning dolzarbligi va istiqbollari ham ko'rsatib o'tilgan.