Умумий педагогика фанидан семинар машғулотлари ва уни ўтказиш методикаси

Ushbu kitob Umumiy pedagogika fanidan seminar mashg'ulotlarini tashkil etish va o'tkazish metodikasi bo'yicha uslubiy tavsiyalar berishga bag'ishlangan. Unda seminar mashg'ulotlarining turlari, ularni tashkil etish tartibi, qo'llaniladigan metod va texnologiyalar, shuningdek, mavzularga oid topshiriqlar va test savollari keltirilgan. Kitobda shaxsni rivojlantirish, tarbiya, ijtimoiylashuv, didaktika, ta'lim metodlari, o'quvchilar jamoasi bilan ishlash, maxsus pedagogika va oila tarbiyasi kabi muhim mavzular yoritilgan.

Asosiy mavzular

  • Kirish: Jamiyatning pedagogik va umummadaniy ko'nikmaga ega, turli vaziyatlarda mustaqil qaror chiqara oladigan, hamkorlikka qobiliyati bor, o'zining ko'nikmalarini taqdimot qiladigan va amalga oshiradigan, o'zaro tushunish va dialogga tayyor bilimli insonlarga bo'lgan ehtiyojni ta'kidlaydi. Ta'lim tizimida bo'layotgan o'zgarishlar, ilmiy-pedagogik bilimlar rivojlantirish, kommunikativ qobiliyatlarni shakllantirishning zarurligini, bularning barchasida seminar mashg'ulotlarining muhim rol o'ynashini ta'kidlaydi.
  • Kadrlar tayyorlash milliy modeli. Pedagoglik kasbi va uning vazifalari: Ushbu mavzu kadrlar tayyorlash milliy modelining mohiyatini, pedagoglik kasbining o'ziga xos xususiyatlarini va pedagogik faoliyatning asosiy vazifalarini yoritadi. Unda pedagoglik kasbining ijtimoiy ahamiyati, sharq va g'arb mutafakkirlarining pedagoglik kasbi va pedagog shaxsi haqidagi qarashlari, shuningdek, kadrlar tayyorlash milliy modelining asosiy tamoyillari, zamonaviy didaktika, ta'lim paradigmalari, ta'lim jarayoni va tamoyillari tahlil qilinadi.
  • Shaxsning rivojlanishi, tarbiyasi va ijtimoiylashuvi: Mavzu shaxsning rivojlanishi, tarbiyasi va ijtimoiylashuvi jarayonlarini, shaxsga ta'sir etuvchi omillarni, shaxs tarbiyasining maqsadi va vazifalarini, ijtimoiy tarbiya turlarini va ularning mohiyatini ochib beradi. Bunda turli metodlar va texnologiyalar yordamida talabalarning shaxs haqidagi tushunchalarini shakllantirish nazarda tutilgan.
  • Tarbia maqsadi va vazifalari: Ushbu mavzu tarbiya tushunchasining mohiyatini, tarbiyani tashkil etishdan ko'zlangan maqsad va vazifalarni, ijtimoiy tarbiya turlarini va ularning mohiyatini, pedagoglik kasbini, tarbiya jarayonining qonuniyatlari va xususiyatlarini yoritadi.
  • Didaktika ta'lim nazariyasi sifatida. Ta'lim paradigmalari. Ta'lim jarayoni yagona pedagogik tizim sifatida. Ta'lim tamoyillari: Didaktika tushunchasini, ta'lim jarayonini, ta'lim paradigmalari, ta'lim jarayonining asosiy tamoyillarini, ta'lim metodlarini va vositalarini, ta'limni tashxis qilishni, ta'limni tashkil etish turlari va shakllarini ochib beradi. Mavzuni o'rganishda turli didaktik metodlar va texnologiyalar qo'llaniladi.
  • Ta'lim metodlari va vositalari. Ta'limni tashxis qilish: Ushbu mavzu ta'lim metodlari va vositalari, ta'limni tashxis qilishning nazariy asoslari, usullari, turlari va axamiyatini yoritadi. Shuningdek, ta'limni tashkil etish jarayoni va uning asosiy shakli, ya'ni darsni ham tahlil qiladi. Mavzuni o'rganishda "Ven diagrammasi", "Slayd", "Ajurli arra", "Kichik esse" kabi metodlar qo'llaniladi.
  • Ta'limni tashkil etish turlari va shakllari. Dars – ta'limni tashkil etishning asosiy shakli sifatida: Ushbu mavzu ta'limni tashkil etish turlarini va shakllarini, darsni ta'limni tashkil etishning asosiy shakli sifatida ko'rib chiqadi. Unda ta'limning an'anaviy va noan'anaviy turlari, zamonaviy darslarning xususiyatlari, ta'lim jarayonini tashkil etish metodlari va vositalari haqida ma'lumot beriladi. "Qarorlar shajarasi", "Rotasiya", "Bahs-munozara" kabi metodlar qo'llaniladi.
  • O’quvchilar jamoasi – yagona pedagogik jarayonning asosiy shakli: Mavzu o’quvchilar jamoasi tushunchasini, uning tarkibiy qismlarini, rivojlanish bosqichlarini, o’quvchilar jamoasi bilan ishlash metodlarini (Qorbo’ron, Asalari galasi, Loyihalash, Kichik esse) o’rganadi. Shuningdek, o’quvchilar jamoasi oldiga qo’yiladigan pedagogik talablar va ularni shakllantirish yo’llari tahlil qilinadi.
  • O’quvchilarning yuksak ma’naviy-axloqiy tarbiyasi. Estetik va jismoniy tarbiya. Oila tarbiyasi: Ushbu mavzu o’quvchilarning ma’naviy-axloqiy tarbiyasi, estetik va jismoniy tarbiyasi, oila tarbiyasi asoslari bilan tanishtiradi. Bunda "YUmaloqlangan qor", "Nima uchun", "Konseptual jadval", "Toifalash" va "Kichik esse" kabi metodlar orqali talabalarning ma’naviy-axloqiy tarbiya, estetik va jismoniy tarbiya, oila tarbiyasi haqidagi bilimlarini shakllantirishga qaratilgan mashg’ulotlar keltirilgan.
  • O’zbekiston Respublikasi ta’lim tizimi (ta’lim sohasidagi davlat siyosatining asosiy tamoyillari. Ta’lim muasasasi menejmenti): Mavzu O’zbekiston Respublikasi ta’lim tizimini, ta’lim sohasidagi davlat siyosatining asosiy tamoyillarini, ta’lim muassasasi menejmentini, hamda ta’limni tashkil etish turlari va shakllarini ochib beradi. Unda "Aqliy hujum", "Qanday", "Keys-stadi", "Baliq sekleti" kabi metodlar qo’llaniladi.
  • Maxsus (korreksion pedagogika): Mavzu maxsus (korreksion) pedagogikaning mohiyatini, anomal bolalarni o’qitish va tarbiyalash, rivojlantirish yo’llarini, ularning rivojlanishidagi nuqsonlarning turkumlarini, sabab va oqibatlarini, hamda bu jarayonda qo’llaniladigan metodlarni o’rganadi. Bunda "Galereya", "Yalpi fikriy hujum", "Zinama-zina" kabi metodlar qo’llaniladi.
  • Laboratoriya mashg’ulotlarining texnologik loyihalari: Ushbu bo'limda o'rta maxsus va kasb-hunar ta'limi mazmunini o'rganishga qaratilgan laboratoriya mashg'ulotlarining texnologik loyihalari keltirilgan. Unda talabalar tomonidan kartochkalar, jadvallar, sxemalar va slaydlar tayyorlash orqali o'quv jarayonining turli jihatlari o'rganiladi.
  • O’rta maxsus va kasb-hunar ta’limi mazmuni: Ushbu mavzu O’rta maxsus va kasb-hunar ta’limining mohiyatini, maqsad va vazifalarini, hamda talabalar tomonidan tayyorlanadigan kartochkalar, jadvallar, sxemalar va slaydlar orqali o'rganiladi. Bu ayniqsa, akademik liseylar va kasb-hunar kollejlariga yo'naltirish va tavsiyanomalar tayyorlashga qaratilgan.
  • Ta’limni tashkil etish turlari va shakllari: Mavzu ta'limni tashkil etish turlari, shakllari va darsning asosiy shakli sifatida tahlil qilinadi. Talabalar zamonaviy ta'lim turlari va ularning mohiyatini "Ven diagrammasi", "Slayd" kabi metodlar yordamida o'rganadilar.
  • Tarbiyaning umumiy metodlari: Ushbu mavzu tarbiyaning umumiy metodlarini o'rganishga bag'ishlangan. Unda "YUmaloqlangan qor", "Nima uchun" kabi metodlar va ularning qo'llanilishi yoritilgan.
  • O’zbekiston Respublikasi ta’lim tizimi (ta’lim sohasidagi davlat siyosatining asosiy tamoyillari. Ta’lim muasasasi menejmenti): Mavzu O'zbekiston Respublikasi ta'lim tizimini, ta'lim sohasidagi davlat siyosatining asosiy tamoyillarini, ta'lim muassasasi menejmentini o'rganadi. Talabalar "Aqliy hujum", "Qanday", "Keys-stadi" kabi metodlar yordamida tizimni tahlil qiladilar.
  • Asosiy pedagogik tushunchalar lug'ati: Kitobda keltirilgan asosiy pedagogik tushunchalarning izohli lug'ati keltirilgan. Bunda har bir tushunchaning mohiyati, qo'llanilish sohalari va ahamiyati haqida ma'lumot berilgan.
  • Adabiyotlar ro'yxati: Kitobda foydalanilgan asosiy va qo'shimcha adabiyotlar ro'yxati keltirilgan bo'lib, bu o'quvchiga mavzularni chuqurroq o'rganish imkonini beradi.