Sotsiologiya

Ushbu qo'llanma sotsiologiya fanining asosiy tushunchalari, uning shakllanishi, rivojlanishi va predmeti, hamda jamiyatdagi turli ijtimoiy hodisalar, jarayonlar, institutlar va guruhlarni o'rganishga bag'ishlangan. Kitobda jamiyatning ijtimoiy tuzilishi, ijtimoiy stratifikatsiya, ijtimoiy mobillik, ijtimoiy o'zgarishlar, deviant xulq-atvor va fuqarolik jamiyati kabi muhim mavzular chuqur tahlil qilingan. Shuningdek, sotsiologiya fanining turli yo'nalishlari, metodlari, nazariyalari va tadqiqot usullari ham yoritilgan. Qadimgi yunon mutafakkirlaridan tortib, zamonaviy sotsiologlarning qarashlari va nazariyalari haqida ham ma'lumot berilgan.

Asosiy mavzular

• Sotsiologiya fan sifatida: vujudga kelishi, predmeti va ob'ekti: Sotsiologiyaning o'ziga xos tarixi, falsafiy ildizlari, jamiyatshunoslik fanining rivojlanishidagi o'rni, hamda uning predmeti va ob'ekti haqida ma'lumot beriladi. Qadimgi yunon mutafakkirlari va Sharq dunyosi olimlarining ijtimoiy qarashlari ham tahlil qilinadi.
• Sotsiologiyaning fanlar tizimida o'rni: Sotsiologiyaning boshqa ijtimoiy va tabiiy fanlar bilan aloqadorligi, uning o'ziga xos o'rni, hamda o'zaro hamkorligi va ta'sirini ochib beradi.
• Sotsiologiya fani va uning asosiy yo'nalishlari: Sotsiologiyaning klassik, neoklassik, zamonaviy yo'nalishlari, ularning asosiy tushunchalari, nazariyalari va tadqiqot usullari haqida ma'lumot beriladi. Pozitivizm, funksionalizm, konfliktologiya, simvolik interaktsionizm kabi yo'nalishlar tahlil qilinadi.
• Jamiyatning ijtimoiy tuzilishi: Jamiyat ijtimoiy strukturasi, uning elementlari, ijtimoiy institutlar, ijtimoiy guruhlar va ularning turlari, xususiyatlari hamda fuqarolik jamiyati tushunchalari va uning rivojlanish bosqichlari yoritiladi.
• Ijtimoiy stratifikatsiya va ijtimoiy mobillik: Ijtimoiy stratifikatsiya, uning modellari, turlari, sabablari va oqibatlari, hamda ijtimoiy mobillik tushunchasi va uning turlari chuqur tahlil qilinadi.
• Ijtimoiy o'zgarishlar va ijtimoiy taraqqiyot: Ijtimoiy o'zgarishlar va ijtimoiy taraqqiyot tushunchalari, ularning sabablari, mexanizmlari, turlari hamda O'zbekistonning ijtimoiy taraqqiyoti va o'sish holati tahlil qilinadi.
• Deviant xulq-atvor sotsiologiyasi: Deviant xulq-atvor tushunchasi, uning turlari, sabablari, oldini olish yo'llari va usullari hamda deviantlikning oqibatlari haqida ma'lumot beriladi.
• Shaxs va ijtimoiy munosabatlar: Shaxs tushunchasi, uning shakllanishi, ijtimoiy munosabatlarning roli, ijtimoiy institutlar va guruhlar bilan o'zaro aloqadorligi tahlil qilinadi.
• Jamoatchilik fikri sotsiologiyasi: Jamoatchilik fikrining mohiyati, uni shakllantirish omillari va ta'sir usullari, hamda jamoatchilik fikrining jamiyat hayotidagi o'rni haqida ma'lumot beriladi.