Oila huquqi

Ushbu kitob Oʻzbekiston Respublikasi oila qonunchiligining asosiy tushunchalari, tamoyillari, oila munosabatlarini huquqiy tartibga solish, nikoh, oila-huquqiy munosabatlar, aliment majburiyatlari, bolalarni oilaga tarbiyalash, vasiylik va homiylik, nikoh shartnomasi, chet el elementli oila munosabatlari kabi mavzularni chuqur yoritib beradi. Kitob yuridik universitet talabalari uchun mo‘ljallangan bo‘lib, oila huquqi bo‘yicha zamonaviy bilim va ko‘nikmalarni shakllantirishga qaratilgan.

Asosiy mavzular

  • Oila huquqi tushunchasi, tamoyillari va manbalari: Oila huquqining predmeti, metodi va tamoyillari. Oila huquqi – xususiy huquqning tarmog‘i sifatida. Oila huquqining manbalari. Oila munosabatlarini huquqiy tartibga solish xususiyati. Oila huquqida “oila” kategoriyasi.
  • Oila qonunchiligining rivojlanish tarixi: O‘zbekistonda oila munosabatlarining tartibga solinishi. Xorijiy mamlakat qonunchiligida oilaviy munosabatlarning tartibga solishi.
  • Oilaviy-huquqiy munosabatlar tushunchasi va turlari: Ijtimoiy munosabatlar tizimida oila alohida o‘rin tutadi. Oilaviy-huquqiy munosabatlar nikoh, qon-qarindoshlik aloqalari, huquq normalarida belgilangan o‘zaro huquq va majburiyatlar bilan bog‘langan shaxslar doirasida vujudga keladi.
  • Nikoh: Nikoh tushunchasi va uning huquqiy tabiati. Nikohning tuzilishi: tartibi va shartlari. Nikohni haqiqiy emas deb topish. Nikohning tugatilishi.
  • Er va xotinning huquq va majburiyatlari: Er-xotinning shaxsiy-nomulkiy huquq va majburiyatlari. Er xotinning mulkiy munosabatlari. Er-xotinning majburiyatlar bo‘yicha javobgarligi.
  • Nikoh shartnomasini huquqiy tartibga solish: Nikoh shartnomasi tushunchasi. Nikoh shartnomasining shakli va mazmuni. Nikoh shartnomasining o‘zgartirilishi va bekor qilinishi, uni haqiqiy emas deb topish.
  • Ota-ona va voyaga yetmagan bolalarning huquq hamda majburiyatlari: Bolaning nasl-nasabini belgilash. Voyaga yetmagan bolalarning huquqlari. Ota-onalarning huquq va majburiyatlari. Ota-onalik huquqidan mahrum qilish.
  • Ota-ona qaramog‘idan mahrum bo‘lgan bolalarni aniqlash va joylashtirish: Ota-ona qaramog‘idan mahrum bo‘lgan bolalarning huquq va manfaatlarini himoya qilish. Ota-ona qaramog‘idan mahrum bo‘lgan voyaga yetmagan bolalarning mulkiy huquqlari. Voyaga yetmaganlarning shaxsiy nomulkiy huquqlari. Ota-ona qaramog‘idan mahrum bo‘lgan bolalarni aniqlash va hisobga olish. Ota-ona qaramog‘idan mahrum bo‘lgan bolalarni joylashtirish.
  • Vasiylik va homiylik. Bolalarni oilaga tarbiyaga olish: Vasiylik va homiylik tushunchasi, uning maqsadi. Bolalarga nisbatan vasiylik va homiylikning hozirgi holati va rivojlanishi. Vasiy va homiyning huquq hamda majburiyatlari. Vasiylikdagi yoki homiylikdagi shaxslarning mulkiy huquqlarini himoya qilish. Bolalarni oilaga tarbiyaga olish (patronat) tushunchasi va uning tartibga solinishi. Bolalarni oilaga tarbiyaga olish tartibi.
  • Aliment majburiyatlari: Ota-ona va bolalarning aliment majburiyatlari. Er-xotin va sobiq er-xotinlarning aliment majburiyatlari. Oilaning boshqa a’zolarining aliment majburiyatlari. Alimentni to‘lash bo‘yicha kelishuv. Aliment to‘lash va undirish tartibi. Aliment to‘lashdan bosh tortish.
  • Chet el elementi ishtirokidagi oila munosabatlarini huquqiy tartibga solish: Oilaviy kollizion qonunchilik manbalariga umumiy tavsif. Chet el elementi ishtirokidagi nikoh va ajralishning huquqiy tartibga solinishi. Chet el elementi ishtirokidagi farzandlikka olishning huquqiy tartibga solinishi.