Қимматбаҳо компонентлар ажратиб олиш мақсадида металлургия саноати сульфидли материаллари ва кекларини куйдириш жараёнини такомиллаштириш
Ushbu avtoreferat O'zbekiston Milliy universiteti huzuridagi "Fan va taraqqiyot" davlat unitar korxonasining ilmiy darajalarni beruvchi DSc.03/30.12.2019.K/T.03.01 raqamli ilmiy kengashi tomonidan tasdiqlangan va Navoiy Davlat konchilik instituti tomonidan tayyorlangan dissertatsiya haqidagi ma'lumotlarni o'z ichiga oladi. Tadqiqotning asosiy maqsadi molibden sanoati sulfidli materiallari va keklarini kuyidirish jarayonini takomillashtirish orqali qimmatbaho komponentlarni ajratib olishni yaxshilashdan iborat. Unda molibden ishlab chiqarish jarayonlaridagi kamchiliklar tahlil qilinib, yangi, samaraliroq texnologiyalar va usullar taklif etiladi. Jumladan, past haroratli intensiv kuyidirish texnologiyalari, ularning optimal rejimlari va ishlatiladigan uskunalar haqida batafsil ma'lumot beriladi. Tadqiqot natijalari dunyoning yetakchi ilmiy markazlari va sanoat korxonalarida olingan natijalar bilan solishtirilgan hamda amaliyotga tatbiq etish bo'yicha tavsiyalar berilgan.
Asosiy mavzular
- Molibden sanoati sulfidli materiallari va keklarini kuyidirish jarayonini takomillashtirish: Tadqiqotning asosiy maqsadi - molibden ishlab chiqarishda foydalaniladigan sulfidli materiallar va keklarni kuyidirish jarayonini takomillashtirish orqali qimmatbaho komponentlarni ajratib olishni yaxshilash. Bunda mavjud texnologiyalarning kamchiliklari tahlil qilinib, kam oksidlanish va molibden dioksidi hosil bo'lishi sabablari o'rganilgan. Yangi va samaraliroq kuyidirish texnologiyalari taklif etiladi, shu jumladan, past haroratli intensiv kuyidirish jarayonini optimallashtirish, uskunalar dizaynini takomillashtirish hamda energiya samaradorligini oshirish.
- Molibden ishlab chiqarish jarayonlarida mavjud texnologiyalarning tahlili va yangi texnologiyalarni taklif etish: Avtoreferatda molibden ishlab chiqarishda qo'llaniladigan turli kuyidirish jarayonlari (aylanma quvurli, ko'p tubli, qaynash qatlamli pechlar)ning texnologik ko'rsatkichlari, afzalliklari va kamchiliklari tahlil qilingan. Mavjud texnologiyalarning asosiy muammolari, jumladan, sulfidli zarralarning to'liq oksidlanmasligi, molibden dioksidining hosil bo'lishi va energiya yo'qotilishi kabi masalalar ko'rsatib o'tilgan. Shular asosida yangi va takomillashtirilgan texnologiyalar, jumladan, past haroratli intensiv kuyidirish jarayonini takomillashtirish bo'yicha tavsiyalar berilgan.
- Molibden konsentratlari va keklarini kuyidirish jarayonining optimal parametrlari va tavsiyalari: Tadqiqotda turli harorat va vaqt oralig'ida kuyidirish jarayonining natijalari keltirilgan. Optimal harorat va vaqt rejimlari aniqlangan. 550°C haroratda 90 daqiqa davom etadigan kuyidirish jarayoni eng samarali ekanligi ko'rsatilgan. Bu jarayon molibden angidridini 94% gacha eritmaga o'tkazishni ta'minlaydi. Tadqiqot natijalari asosida amaliy tavsiyalar ishlab chiqilgan va ishlab chiqarishga joriy etish taklif qilingan.