Социология
Ushbu o'quv-metodik qo'llanma «Sotsiologiya» fanidan o'tkaziladigan ma'ruza va mashg'ulotlar uchun mo'ljallangan. Unda sotsiologiya fanining predmeti, obyekti, asosiy tushunchalari, ijtimoiy hodisalar tahlili, sotsiologik tadqiqot usullari va amaliy ahamiyati yoritilgan. Kitob talabalarga jamiyatni ilmiy asosda o'rganish, ijtimoiy hodisalar va jarayonlarni tushunish hamda tahlil qilish ko'nikmalarini shakllantirishga qaratilgan. Qo'llanma sotsiologiya fanining nazariy va amaliy jihatlarini qamrab oladi, jumladan, jamiyat tuzilishi, ijtimoiy stratifikatsiya, shaxs va uning jamiyatdagi o'rni, ijtimoiy o'zgarishlar va tadqiqot usullari kabi muhim mavzularni o'z ichiga oladi. Kitobda tavsiya etilgan adabiyotlar ro'yxati va nazorat savollari ham keltirilgan.
Asosiy mavzular
- Sotsiologiya – fan sifatida: Sotsiologiya fanining predmeti, obyekti, tarixi, rivojlanish bosqichlari, asosiy yo'nalishlari va jamiyatshunoslikdagi o'rni, shuningdek, uning boshqa fanlar bilan aloqadorligi yoritilgan. Sotsiologiya ilmiy bilishdagi o'rni va ahamiyati tushuntirilgan.
- Jamiyat va ijtimoiy stratifikatsiya: Jamiyatni ijtimoiy tizim sifatida o'rganish, ijtimoiy hayotning asosiy tushunchalari (ijtimoiy birliklar, ijtimoiy munosabatlar, ijtimoiy sfera) hamda ijtimoiy stratifikatsiya (ijtimoiy qatlamlanish) nazariyasi, uning turlari va ijtimoiy hayotdagi ahamiyati haqida ma'lumot berilgan.
- Ijtimoiy guruhlar va ijtimoiy institutlar: Ijtimoiy guruhlarning turlari, xususiyatlari va ularning jamiyat hayotidagi o'rni, shuningdek, ijtimoiy institutlarning mohiyati, tasnifi va funksiyalari haqida so'z yuritilgan.
- Shaxs va deviant xulq-atvor: Sotsiologiyada shaxsni o'rganishning usullari, shaxsning shakllanishi, ijtimoiy normalar va ulardan chetlanish (deviant xulq-atvor) tushunchasi, uning sabablari va ko'rinishlari tahlil qilingan.
- Ijtimoiy o'zgarishlar va rivojlanish: Jamiyatdagi ijtimoiy o'zgarishlar turlari, sabablari va mohiyati, jumladan, progress, regress, inqilob, islohotlar, modernizatsiya va postindustrial jamiyat kabi tushunchalar izohlangan.
- Empirik sotsiologik tadqiqotlar va usullari: Sotsiologik tadqiqotning nazariy va metodologik masalalari, empirik tadqiqotlar turlari (razvedkalovchi, tavsiflovchi, tahliliy), ma'lumotlar yig'ish usullari (hujjatlar tahlili, kuzatuv, so'rovnoma) va ularning xususiyatlari haqida ma'lumot berilgan.