Методическое указание к лабораторным занятиям по биологической химии для студентов 3 курса
Ushbu o'quv-uslubiy qo'llanma biomolekulyar kimyo va molekulyar biologiya fanlari bo'yicha laboratoriya mashg'ulotlarini o'tkazishga bag'ishlangan. Qo'llanmada talabalar biomolekulalarning tuzilishi, xossalari, metabolizmi va ularning hujayradagi o'rni haqida nazariy bilimlarni amaliyotda mustahkamlashlari uchun zarur bo'lgan barcha ma'lumotlar jamlangan. Har bir laboratoriya ishi uchun aniq maqsad, vazifalar, ishning mohiyati, zarur reaktivlar va jihozlar, ish jarayoni, natijalarni qayd etish usullari va yakuniy xulosalar keltirilgan. Shuningdek, talabalarning bilimini tekshirish uchun savollar va test topshiriqlari ham mavjud. Qo'llanma talabalarga biomolekulyar kimyo va molekulyar biologiya fanlarini chuqur o'rganishlariga yordam beradi.
Asosiy mavzular
- Oqsillarning tuzilishi va xossalari: Ushbu mavzu doirasida oqsillarning birlamchi, ikkilamchi, uchlamchi va to'rtlamchi tuzilishlari, aminokislotalar va peptidlarning o'rni, oqsillarning fizik-kimyoviy xossalari (denaturatsiya, dializ, sochish usullari), oqsillarning miqdoriy va sifat ta'riflari (biuret, kalsiy, Millon, biuret va boshqa reaksiyalar) o'rganiladi. Shuningdek, oqsillarning biologik ahamiyati ham ko'rib chiqiladi.
- Fermentlar va ularning faoliyati: Mavzu fermentlarning tabiatini, tuzilishini, klassifikatsiyasini, harakat mexanizmini va faoliyatiga ta'sir etuvchi omillarni (pH, harorat, substrat va ingibitorlar) o'rganadi. Amilaza, katalaza, tirozinaza kabi fermentlarning faoliyatini aniqlash usullari ko'rsatib berilgan.
- Nuklein kislotalar va ularning roli: Ushbu mavzu nuklein kislotalarning (DNK va RNK) kimyoviy tuzilishi, biologik ahamiyati, replikatsiya, transkripsiya va translyatsiya jarayonlari, shuningdek, ularning genetik ma'lumotni uzatishdagi o'rni haqida ma'lumot beradi. DNK va RNKni aniqlash uchun sifat va miqdoriy reaksiyalar ham keltirilgan.
- Metabolizm: Uglevodlar, lipidlar, oqsillar: Mavzu umumiy metabolizm, uglevodlar, lipidlar va oqsillar almashinuvining asosiy yo'nalishlarini o'rganadi. Ayniqsa, glikoliz, Krebs sikli, nafas zanjiri, oksidlovchi fosforillanish kabi jarayonlar batafsil yoritilgan. Shuningdek, jigarda va mushaklarda oksidlovchi dekarboksillashni va suksinatdehidrogenaza faolligini aniqlash usullari ham ko'rsatib berilgan.