Organic chemistry (2-part)

Ushbu o'quv qo'llanmasi O'zbekiston Respublikasi Sog'liqni saqlash vazirligi TINTI tomonidan tayyorlangan. Qo'llanma organik kimyo fanining laboratoriya ishlari uchun mo'ljallangan bo'lib, farmatsiya yo'nalishidagi bakalavrlarga mo'ljallangan. Unda organik birikmalarni tayyorlash, ularning fizik va kimyoviy xossalari, tozalash usullari hamda aniqlash yo'llari keng yoritilgan. Kitobda nazariy ma'lumotlar bilan birga, har bir mavzu bo'yicha laboratoriya mashg'ulotlari uchun ko'rsatmalar, nazorat savollari va mustaqil ishlar ham berilgan. Qo'llanma talabalarning organik kimyo bo'yicha bilimlarini chuqurlashtirishga va amaliy ko'nikmalarini oshirishga qaratilgan.

Asosiy mavzular

Organik kimyo: Laboratoriya ishlari uchun qo'llanma: Qo'llanma farmatsiya yo'nalishidagi bakalavrlarga mo'ljallangan bo'lib, organik kimyo laboratoriya ishlari uchun nazariy va amaliy ma'lumotlarni o'z ichiga oladi. Unda organik birikmalarni tayyorlash, tozalash, aniqlash usullari, ularning tuzilishi va xossalari batafsil bayon etilgan.
Suyuq organik moddalarni ajratish, tozalash va aniqlash usullari: Ushbu bo'limda distillash, ekstraksiya kabi suyuq organik moddalarni ajratish va tozalash usullari, ularning nazariy asoslari va amaliy qo'llanilishi yoritilgan.
Qattiq organik moddalarni ajratish, tozalash va aniqlash usullari: Qo'llanmada kristallizatsiya, sublimatsiya, turli xil filtr materiallaridan foydalanish kabi qattiq organik moddalarni tozalash va aniqlash usullari tushuntirilgan.
Gidroksikislotalar: Gidroksikislotalarning tuzilishi, nomi, xossalari, ularning o'zaro ta'siri va reaksiyalari, jumladan, sut kislotasi, vino kislotasi va limon kislotalari bilan bog'liq laboratoriya mashg'ulotlari bayon etilgan.
Fenolik kislotalar: Fenolik kislotalarning xossalari, xususan, salitsil kislotasining o'rganilishi, uning hosilalari (aspirin, salol) ning sintez qilinishi va o'ziga xos reaksiyalari ko'rsatib berilgan.
Oksokislotalar: Oksokislotalarning tuzilishi va reaktivligi, keto-enol tautomeriyasi, ularning sintez jarayonlarida qo'llanilishi hamda etil atsetoatsetat bilan bog'liq tajribalar bayon etilgan.
Amino kislotalar, kislota amidlari: Amino kislotalarning tuzilishi, tasnifi, kislota amidlari va uretidlarining xossalari, ularning reaksiyalari, jumladan, glikokol va mochevina bilan bog'liq laboratoriya ishlari keltirilgan.
Geterofunksional kislotalar: Geterofunksional kislotalarning tuzilishi, reaktivligi, sintez usullari, ayniqsa, atsetilsalitsil kislotasining (aspirin) sintezlanishi jarayoni batafsil yoritilgan.
Beshta va oltita a'zoli geterotsiklik birikmalar: Ushbu bo'limda beshta va oltita a'zoli geterotsiklik birikmalarning tuzilishi, xossalari, reaksiyalari va ulardan dori vositalari sifatida foydalanish haqida ma'lumot berilgan.
Omonosaxaridlar: Omonosaxaridlar, jumladan, glyukozaning stereokimyoviy tuzilishi, tautomer shakllari, reaktivligi va ularning sifat reaksiyalari batafsil o'rganilgan.
Disaxaridlar: Disaxaridlar, xususan, laktoza va saxarozaning tuzilishi, reaktivligi, ularning kimyoviy xossalari, gidrolizi va farqlari haqida ma'lumotlar berilgan.
Polisaxaridlar: Polisaxaridlar, jumladan, kraxmal va sellyulozaning tuzilishi, gidrolizi, xossalari va ularning hosilalari haqida ma'lumotlar keltirilgan.
Saponifikatsiyalanadigan lipidlar: Lipidlar, jumladan, yog'larning tasnifi, tuzilishi, kimyoviy xossalari (gidroliz, vodorodlanish, oksidlanish) va ularni aniqlash usullari bayon etilgan.
Saponifikatsiyalanmaydigan lipidlar: Terpenlar, steroidlar, karotinoidlar kabi saponifikatsiyalanmaydigan lipidlarning tuzilishi, tasnifi va kimyoviy xossalari o'rganilgan.