Бузоқлар колибактериозининг патоморфологияси ва иммунопрофилактикасида хитозан препаратининг роли
Ushbu avtoreferat, Navruzov Nurali Itolmasovich tomonidan yozilgan va buzoqlarning E.coli bakteriyasi keltirib chiqaradigan kasalligi (kolibakterioz)ning patomorfologiyasi va uni immunoprofilaktikasida xitozan preparatining rolini o'rganishga bag'ishlangan. Tadqiqotda kolibakteriozning tarqalishi, klinik belgilari, patologik o'zgarishlari, davolash va oldini olish usullari, ayniqsa xitozan asosidagi immunomodulyatorlarning ta'siri o'rganilgan. Tadqiqot natijalari O'zbekistonning turli hududlarida ushbu kasallikning mavsumiy va yoshga bog'liq dinamikasini aniqlashga, xitozanning E.coli ga qarshi samaradorligini ko'rsatishga va uni qo'llash bo'yicha tavsiyalar ishlab chiqishga yordam bergan. Tadqiqotda yangi usullar, jumladan, giperimmun qon zardobi tayyorlash usuli ishlab chiqilgan va amaliyotga tatbiq etilgan. Xitozan asosidagi preparatlarning iqtisodiy samaradorligi ham ko'rsatib berilgan.
Asosiy mavzular
- Kolibakteriozning tarqalishi va mavsumiy dinamikasi: Ushbu mavzu O'zbekistonning turli hududlarida buzoqlarda kolibakteriozning tarqalishi, uning mavsumiy va yoshga bog'liq dinamikasi hamda o'lim darajasi haqida ma'lumot beradi. Tadqiqot dekabr-mart oylarida kasallikning avj olishini va yosh buzoqlarda (5-30 kunlik) ko'proq uchrashini ko'rsatdi.
- Kolibakteriozning patomorfoologiyasi: Bu qismda kolibakterioz bilan kasallangan buzoqlarning ichki organlaridagi patologik va gistologik o'zgarishlar batafsil o'rganilgan. O'pka, yurak, jigar, buyraklar va oshqozon-ichak traktidagi o'zgarishlar, neyroinflammatory jarayonlar tasvirlangan.
- Xitozanning immunoprofilaktik roli: Tadqiqotning asosiy yo'nalishlaridan biri buzoqlarda kolibakteriozni oldini olishda xitozan asosidagi immunomodulyatorlarning roli bo'lgan. Xitozanning E.coli ga qarshi bakteriyostatik va bakteritsid ta'siri, shuningdek, immunitetni ko'taruvchi ta'siri o'rganilgan. Xitozan suksinat va GOA formol vaksinasi kombinatsiyasining samaradorligi yuqori ekanligi aniqlangan.
- Davolash va oldini olish usullari: Ushbu mavzu kolibakteriozni davolash va oldini olish bo'yicha yangi usullarni o'z ichiga oladi. Xususan, giperimmun qon zardobi tayyorlash usuli ishlab chiqilgan va uning samaradorligi yuqori ekanligi ko'rsatilgan. Shuningdek, xitozan va GOA formol vaksinasi kombinatsiyasining profilaktik samaradorligi ham tasdiqlangan.
- Iqtisodiy samaradorlik: Tadqiqot natijalariga ko'ra, xitozan va GOA formol vaksinasi kombinatsiyasining iqtisodiy samaradorligi yuqori ekanligi aniqlangan. Har bir sarflangan 1 so'mga 4,5 so'm foyda olingan.