Ixtisoslikka kirish

Ushbu uslubiy qoʻllanma bakalavriat talabalari uchun moʻljallangan boʻlib, talabalarga ixtisoslikka kirish fanidan mavzular boʻyicha xulosalarini berish uchun tavsiya etilmoqda. Unda quyidagi ma'lumotlar keltirilgan: **1. Oʻquv fani oʻqitilishi boʻyicha uslubiy koʻrsatmalar** * «Ixtisoslikka kirish» oʻquv fanini oʻzlashtirish jarayonida amalga oshiriladigan masalalar doirasida Talaba: * institut strukturasi va unda o’qishni tashkil etish jarayonini o’zlashtirishni, auditoriyada, mustaqil ta`lim olishda ishlashni ratsional usullari, mustaqil ta`lim olish bo’yicha o’z vaqtidan unumli foydalanishni bilishi kerak; * kerakli ma`lumotlarni olish uchun kutubxona katalogidan hamda internetdan zarur adabiyotni izlab topa olish, kimyo sanoatida ishlab chiqariladigan turli xil maxsulotlar va ularni xossalari - bilan tanishish, bu mahsulotlarni qayta ishlash yo’li bilan buyumlar olish texnologiyalari bilan tanishish ko’nikmalarga ega bo’lishi kerak, * kelajakda egallaydigan ixtisoslikni mazmuni bilan tanishadi va rivojlanish istiqbollarini aytib bera olish, xom-ashyo resurslaridan to’g’ri foydalanish prinsiplarini bilish kabi malakalarga ega bo’lishi kerak; **2. Ma’ruza mashg’ulotlari** * **1-jadval:** * **Mavzular:** Ixtisoslikka kirish fanining predmeti va vazifalari (2 soat), Oliy ta’lim tizimi me’yoriy hujjatlari (2 soat), Kredit-modul tizimida o‘quv jarayonining tashkil etilishi (2 soat), Yo‘nalish mutaxassislarini ishlash faoliyati. Pedagogik texnologiyalar bilan tanishtirish (2 soat), Yuqori molekulali birikmalar umumiy tasnifi va tushunchalari (2 soat), Polimerlanish, polikondensatsiyalanish jarayoni va reaksiya mexanizmlari (4 soat), Polimerizatsion yuqori molekulali birikmalarni dunyoda va respublikamizda ishlab chiqarish holati (4 soat), Polikondensatsion yuqori molekulali birikmalar turlari, dunyoda va respublikamizda polimerlar ishlab chiqarish holati, xom ashyo, manbalari (4 soat), Ishlab chiqarilgan polimerlarning texnologik xossalari (4 soat), Polimer chiqindilarini qayta ishlash usullari (4 soat). * **Jami:** 30 soat. * Ma’ruza mashg’ulotlari multimedia qurulmalari bilan jixozlangan auditoriyada akademik guruhlar oqimi uchun o’tiladi. **3. Amaliy mashg’ulotlar** * **2-jadval:** * **1-semestr:** Kutubxonada kitob bilan ishlashni o‘rganish (2 soat), Kredit modulida ishlashni o‘rganish (2 soat), Zamonaviy pedagogik texnologiyalar bilan tanishtirish (2 soat), Dunyo va respublikadagi korxonalar faoliyati o‘rganish (2 soat), Respublika olimlarini sohaga oid ishlarining tahlili (2 soat), Pedagogik texnologiyani tahlilini o‘rganish (2 soat), Tabiiy va sintetik polimerning bir biridan ajratish (2 soat), Xom-ashyo manbalarini o‘rganish (2 soat), Polimerlarni tuzilishi va fizik holatini o‘rganish (2 soat), Polimerlanish reaksiyalari o‘rganish (2 soat), Polietilen, polipropilen, polivinilxlorid, polistirol tuzilishi va xossalarini qo‘llanish sohasiga ta’sirini o‘rganish (2 soat), Polikondensatsiyalanish reaksiyalari o‘rganish (2 soat), Polietilentereftalat, poliuretan, fenol-formaldegid, karbomid formaldegid smolalarini tuzilishi va xossalarini qo‘llanish sohasiga ta’sirini o‘rganish (2 soat), Sohaga oid korxonalar mahsulotlari, qo‘llaniladigan polimerlar va ularni tahlil qilish (2 soat), O’zbekistondagi polimer ishlab chiqarish va qayta ishlash zavodlari. Chiqindilarni qayta ishlash korxonalari (2 soat). * **Jami:** 30 soat. * Amaliy mashg’ulotlar multimedia qurilmalari bilan jixozlangan auditoriyada har bir akademik guruhga alohida o’tiladi. Mashg’ulotlar faol va interfaol usullar yordamida o’tiladi, “Keys-study” texnologiyasi ishlatiladi, keyslar mazmuni o’qituvchi tomonidan belgilanadi. Ko’rgazmali materiallar va axborotlar multimedia qurilmalari yordamida uzatiladi. **4. Mustaqil ta’lim** * **3-jadval:** * **Mavzular:** Institut va kafedra tarixi. Institutda hozirgi kundagi o’quv jarayonlari va tartib qoidalari (2 soat), Kutubxona tarixi va undan foydalanishni o‘rganish (2 soat), Kredit modulida ishlashni o‘rganish (2 soat), Zamonaviy pedagogik texnologiyalar bilan tanishish va ularni qo’llash (2 soat), Dunyo va respublikadagi polimerga oid korxonalar faoliyatini o‘rganish (2 soat), Respublika olimlarining polimer sohasiga qo’shgan xissalari bilan tanishish (2 soat), Xom-ashyo manbalarini o‘rganish (2 soat), Tabiiy polimerlar va ular asosida tayyorlanadigan plastik buyumlar (2 soat), Sintetik polimer va ular asosida tayyorlanadigan plastik buyumlar (2 soat), Polimerlarning tuzilishi va fizik holatini o‘rganish (2 soat), Polimerlanish reaksiyalari o‘rganish (4 soat), Polietilen tuzilishi va xossalarini qo‘llanish sohasiga ta’sirini o‘rganish (4 soat), Polipropilen tuzilishi va xossalarini qo‘llanish sohasiga ta’sirini o‘rganish (4 soat), Polistirol tuzilishi va xossalarini qo‘llanish sohasiga ta’sirini o‘rganish (4 soat), Polikondensatsiyalanish reaksiyalari o‘rganish (4 soat), Polietilentereftalatning tuzilishi va xossalarini qo‘llanish sohasiga ta’sirini o‘rganish (4 soat), Poliuretanlarning tuzilishi va xossalarini qo‘llanish sohasiga ta’sirini o‘rganish (4 soat), Fenol formaldegid smolalarini tuzilishi va xossalarini qo‘llanish sohasiga ta’sirini o‘rganish (4 soat), O’zbekistondagi polimer ishlab chiqarish korxonalari haqida ma’lumotlar (4 soat), O’zbekistondagi polimerlardan buyum ishlab chiqaruvchi yirik zavodlar va ulardagi ishlatiladigan jixozlar (4 soat). * **Jami:** 60 soat. **5. Fan bo’yicha talabalar bilimini baholash va nazorat qilish me’zonlari** * **Baholash usullari:** Ekspress testlar, yozma ishlar, og’zaki so’rov, prezentatsiyalar. * **Baholash mezonlari:** 5 baho «a’lo», 4 baho «yaxshi», 3 baho «qoniqarli», 2 baho «qoniqarsiz». **6. Asosiy va qo’shimcha o’quv adabiyotlar xamda axborot manbaalari** * Asosiy adabiyotlar: Usmonov B.Sh, Xabibullaev R.A Oliy o‘quv yurtlarida o‘quv jarayonini kredit-modul tizimida tashkil qilish. O‘quv qo‘llanma. T.: “Tafakkur” nashriyoti, 2020 y. 120 b.; Asqarov M.I, Ismoilov I.I “Polimerlar kimyosi va fizikasi” Darslik. Toshkent 2005. – 382 b.; X.S.Beknazarov, M.O.Yusupov, D.Sh.Sherquziyev, A.T.Jalilov “Polimerlar destruksiyasi va stabilizatsiyasi”. Monografiya. Farg’ona Classik nashriyoti. 2020. * Qo’shimcha adabiyotlar: Mirziyoyev Sh.M. Buyuk kelajagimizni mard va olijanob xalqimiz bilan birga quramiz. T. “O‘zbekiston”. 2017. – 488 b.; Mirziyoyev Sh.M. Qonun ustuvorligi va inson manfaatlarini ta’minlash – yurt taraqqiyoti va xalq farovonligining garovi. T. “O‘zbekiston”, 2017, 48 b.; Mirziyoyev Sh.M. Tanqidiy tahlil, qat’iy tartib-intizom va shaxsiy javobgarlik – har bir rahbar faoliyatining kundalik qoidasi bo‘lishi kerak. O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2016 yil yakunlari va 2017 yil istiqbollariga bag‘ishlangan majlisidagi O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining nutqi. // Xalq so‘zi gazetasi. 2017 yil 16 yanvar, №11. * Axborot manbalari: http://nammti.uz, http://en.wikipedia.org/wiki/Sawmill, http://www.mebeldok.com/kak_rabotat/uchim_chertezi.html, http://www.e-booksdirectory.com/listing.php?category=96, http://www.xumuk.ru/encyklopedia/2/4997.html.

Asosiy mavzular

Ixtisoslikka kirish fanining predmeti va vazifalari: Fan oldiga qo'yilgan maqsadlar, vazifalar, o'quv jarayonining tuzilishi, talabalarning o'quv jarayoniga tayyorgarligi, o'zlashtirish usullari, talabalarda ixtisoslikka kirish fanidan olingan bilimlar va tavsiyalar.
Oliy ta’lim tizimi me’yoriy hujjatlari: Oliy ta'lim tizimini boshqarish, normativ hujjatlar, davlat ta'lim standartlari, klassifikatorlar, o'quv rejalari, fan dasturlari, malaka talablari, o'quv yuklamasi hajmi kabi mavzularni o'z ichiga oladi.
Kredit-modul tizimida o‘quv jarayonining tashkil etilishi: Kredit-modul tizimining mohiyati, GPA (Grade Point Average) hisoblash formulasi, kreditlarni tanlash va ko'chirish, talabaning shaxsiy ta'lim trayektoriyasi kabi mavzularni tushuntiriladi.
Zamonaviy pedagogik texnologiyalar bilan tanishish va ularni qo’llash: Zamonaviy pedagogik texnologiyalar (Blum taksonomiyasi, Brain Storming, Kubik usuli, Venn diagrammasi) va ularni dars jarayonida qo'llash usullari yoritilgan.
Dunyo va respublikadagi polimerga oid korxonalar faoliyati o‘rganish: Polimer sanoatining dunyo va respublikadagi holati, polimer sanoatida band bo'lgan korxonalar, ishlab chiqarish jarayonlari va mahsulotlari haqida ma'lumot beriladi.
Respublika olimlarining polimer sohasiga qo’shgan xissalari bilan tanishish: O'zbekistonlik olimlarning polimer kimyosi va texnologiyasi sohasidagi ilmiy faoliyatlari, ularning hissasi haqida ma'lumot beriladi.
Xom-ashyo manbalarini o‘rganish: Neft, tabiiy gaz va ko'mir kabi polimerlarning asosiy xom-ashyo manbalari haqida ma'lumot beriladi.
Tabiiy polimerlar va ular asosida tayyorlanadigan plastik buyumlar: Tabiiy polimerlar (selluloza, kraxmal, oqsil va boshqalar) hamda ular asosida tayyorlanadigan plastik buyumlar (viskoza, sellyuloza atsetati) haqida ma'lumot beriladi.
Sintetik polimer va ular asosida tayyorlanadigan plastik buyumlar: Sintetik polimerlar (polietilen, polipropilen, polivinilxlorid, polistirol) va ular asosida tayyorlanadigan plastik buyumlar haqida ma'lumot beriladi.
Polimerlarning tuzilishi va fizik holatini o‘rganish: Polimerlanish va polikondensatlanish reaksiyalari, monomerlar, makromolekulalar, polimerlanishning asosiy mexanizmlari, radikal va ionli polimerlanish haqida ma'lumot beriladi.
Polimerlanish reaksiyalari o‘rganish: Polimerlanish jarayoni, uning mexanizmlari (termik, fotokimyoviy, radiatsion, initsiatorli), zanjirning uzilishi va uning turlari haqida ma'lumot beriladi.
Polietilen tuzilishi va xossalarini qo‘llanish sohasiga ta’sirini o‘rganish: Polietilenning tuzilishi, fizikaviy-mexanik xossalari va qo'llanish sohalari haqida ma'lumot beriladi.
Polipropilen tuzilishi va xossalarini qo‘llanish sohasiga ta’sirini o‘rganish: Polipropilenning tuzilishi, fizikaviy-mexanik xossalari va qo'llanish sohalari haqida ma'lumot beriladi.
Polistirol tuzilishi va xossalarini qo‘llanish sohasiga ta’sirini o‘rganish: Polistirolning tuzilishi, fizikaviy-mexanik xossalari va qo'llanish sohalari haqida ma'lumot beriladi.
Polikondensatsiyalanish reaksiyalari o‘rganish: Polikondensatlanish reaksiyasi, uning mexanizmlari, funktsional gruppalar sonining reaksiya darajasiga ta'siri haqida ma'lumot beriladi.
Polietilentereftalatning tuzilishi va xossalarini qo‘llanish sohasiga ta’sirini o‘rganish: Polietilentereftalatning tuzilishi, xossalari va qo'llanish sohalari haqida ma'lumot beriladi.
Poliuretanlarning tuzilishi va xossalarini qo‘llanish sohasiga ta’sirini o‘rganish: Poliuretanlarning tuzilishi, xossalari va qo'llanish sohalari haqida ma'lumot beriladi.
Fenol formaldegid smolalarini tuzilishi va xossalarini qo‘llanish sohasiga ta’sirini o‘rganish: Fenol-formaldegid smolalarining tuzilishi, xossalari va qo'llanish sohalari haqida ma'lumot beriladi.
O’zbekistondagi polimer ishlab chiqarish korxonalari haqida ma’lumotlar: O'zbekistondagi polimer sanoati va ishlab chiqarish korxonalari, ularning mahsulotlari haqida ma'lumot beriladi.
O’zbekistondagi polimerlardan buyum ishlab chiqaruvchi yirik zavodlar va ulardagi ishlatiladigan jixozlar: O'zbekistondagi polimer ishlab chiqaruvchi yirik zavodlar va ularda ishlatiladigan jixozlar haqida ma'lumot beriladi.