Бентонитлар ва полимерлар асосида полифункционал композоцион материаллар яратиш ва уларнинг хоссаларини тадқиқ этиш
Ushbu dissertatsiya O‘zbekiston Respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi, Buxoro davlat universiteti, Kimyo kafedrasi magistranti G‘aniyev Baxtiyor Shukurulloyevichning «Bentonitlar va polimerlar asosida polifunktsional kompozitsion materiallar yaratish va ularning xossalarini tadqiq etish» mavzusidagi ilmiy ishiga bag'ishlangan. Ishning asosiy maqsadi - akrilamid va stirol asosida sopolimerlar ishlab chiqarish, ularni bentonit bilan modifikatsiyalash orqali yuqori bo'kish qobiliyatiga ega bo'lgan gidrogellar tarkibini yaratish va ularning fizik-mexanik xossalarini o'rganish hamda ishlab chiqarishda qo'llash. Tadqiqotda bentonitlarning suvni yutuvchi xususiyatlari va ularning polimerlar bilan birgalikda qo'llanilishining afzalliklari atroflicha o'rganilgan.
Asosiy mavzular
- KIRISH: Dissertatsiya mavzusining dolzarbligi, maqsad va vazifalari, tadqiqot obyekti va predmeti, tadqiqot usullari, ilmiy yangiligi va amaliy ahamiyati, ishlarning tuzilishi va hajmi bayon etilgan.
- I BOB. ADABIYOTLAR TAHLILI: Mazkur bobda to'ldiruvchilar sifatida akril polimerlar sintezi, stirol va akril monomerlar asosida sopolimerlar sintezi, bentonitlar haqida tushuncha, ularning tarkibi va xossalari, sintetik gidrogellar va ularning ishlatilishi, gellarning bo'kishi kabi mavzular yoritilgan.
- II BOB. TADQIQOT OBYEKTI VA USULLARI: Bu bobda tadqiqot obyektlarining umumiy tavsifi, radikal sopolimerlanish kinetikasini o'rganish, sopolimer tarkibini, sopolimerlanish ko'rsatkichlarini hisoblash, molekulyar massasini aniqlash, bentonit gilamoyalarini tozalash, gidrogellarning fizik-kimyoviy xossalarini o'rganish kabi tadqiqot usullari batafsil bayon etilgan.
- III BOB. OLINGAN NATIJALAR TAHLILI: Sopolimerlanish jarayoniga turli omillarning ta'siri, jumladan, monomerlar aralashmasi nisbati, harorat va vaqtning ta'siri, akrilamidning MBAA ishtirokida polimerlanishi va hosil bo'lgan polimer xossalari, bentonitlar asosidagi kompozitsiyalarda gel hosil bo'lish jarayonlariga turli omillarning ta'siri, shuningdek, ellipmetriya usuli yordamida qobiqli bentonit-akril kompozitsiyalarning bo'kish tadqiqotlari natijalari tahlil qilingan.
- XULOSALAR: Ilmiy ish natijasida olingan asosiy xulosalar va ularning amaliy ahamiyati bayon etilgan. Xususan, akrilamid, stirol va Navbahor bentoniti asosida polifunksional sopolimerli kompozitsiya yaratishning ilmiy asoslari ishlab chiqilganligi, mahalliy xomashyolardan foydalanib, gidrogellarning yangi turlarini olish texnologiyasi yaratilganligi, ularning fizik-kimyoviy xossalari o'rganilganligi ta'kidlangan.