Зироатчилик ҳомийси-бободеҳқон билан боғлиқ урф-одат маросимлар (Бухоро воҳаси мисолида)

Ushbu maqola O'rta Osiyo, xususan Buxoro vohasi dehqonlarining qadimiy diniy urf-odatlari, marosimlari va animistik e'tiqodlari bilan bog'liq bo'lgan "Bobodehqon" (yoki "Xizr") kulti, uning ijtimoiy-iqtisodiy va madaniy hayotdagi o'rni hamda bu urf-odatlarning islomgacha bo'lgan qarashlar bilan uyg'unlashganligini tahlil qiladi. Tadqiqotda Bobodehqon timsolining qishloq xo'jaligi, hosildorlik va farovonlik bilan bog'liq ekanligi, unga ehtirom ko'rsatish, qo'riqlash marosimlari hamda "is chiqarish" urf-odatlari bayon etiladi. Shuningdek, maqolada O'rta Osiyo dehqonlari va ularning e'tiqodlarining tarixiy va mifologik ildizlari, xususan, Navro'z bayrami, Xizr obrazining o'ziga xos jihatlari, "o'lik yer"ni "tiriltirish" kabi g'oyalar atroflicha yoritilgan.

Asosiy mavzular

• Bobodehqon kulti va urf-odatlari: Maqolada Buxoro vohasi dehqonlarining hosildorlik, farovonlik va tabiat bilan bog'liq qadimiy e'tiqodlari, jumladan, Bobodehqon (Xizr) timsoliga sig'inish urf-odatlari, marosimlari va ushbu kultning islomgacha bo'lgan qarashlar bilan uyg'unlashganligi tahlil qilingan.
• Xizr obrazining mifologik va ijtimoiy-madaniy ahamiyati: Xizr obrazining qishloq xo'jaligi, hosildorlik va inson hayotidagi turli jabhalarda homiylik qilishi, shuningdek, "o'lik yer"ni "tiriltirish" kabi g'oyalar bilan bog'liqligi, uning O'rta Osiyo xalqlari madaniyatida o'ziga xos o'ringa ega ekanligi yoritilgan.
• Navro'z bayrami va dehqonchilik marosimlari: Navro'z bayrami va unga bog'liq bo'lgan dehqonchilik marosimlari, jumladan, "Qozon to'ldi" urf-odati va Bobodehqonga is chiqarish marosimlari bayon etilgan.