Қашқадарё вилоятининг тоғ олди минтақаларида узумни маҳаллий оқим сувлари билан томчилатиб суғоришнинг самарадорлиги
Ushbu dissertatsiya Toshkent irrigatsiya va qishloq xo'jaligini mexanizatsiyalash muhandislari milliy tadqiqot universiteti huzuridagi ilmiy kengash tomonidan DSC 03/30.12.2019.T.10.02 raqamli ilmiy kengash ko'magida tayyorlangan. Jumanaov Azamat Norbutaevichning «Qashqadaryo viloyatining tog' oldi mintaqalarida uzumni mahalliy oqim suvlari bilan tomchilatib sug'orishning samaradorligi» nomli ishi, «Melioratsiya va sug'orma dehqonchilik» (06.01.02) mutaxassisligi bo'yicha texnika fanlari doktori (PhD) darajasini olish uchun tayyorlangan. Xalqaro iqlim o'zgarishlari va suv tanqisligi sharoitida Qashqadaryo viloyatining tog' oldi mintaqalarida uzumchilikda mahalliy oqim suvlari bilan tomchilatib sug'orish texnologiyasini va rejimlarini ishlab chiqish, ulardan samarali foydalanish usullarini o'rganish va takomillashtirish ushbu dissertatsiyaning asosiy maqsadidir. Tadqiqotda zamonaviy GIS texnologiyalari va masofadan zondlash ma'lumotlaridan foydalangan holda mahalliy oqim suvlarining shakllanishini aniqlash, ularning suv zaxiralarini baholash hamda suv resurslaridan samarali foydalanish usullarini ishlab chiqish asosiy o'rin tutadi. Tadqiqot natijasida eng samarali sug'orish usullari, rejimlar va normativlar aniqlangan. Shuningdek, mahalliy oqim suvlaridan foydalanish orqali suvni tejash va uzum hosildorligini oshirish bo'yicha aniq tavsiyalar berilgan. Tadqiqotning amaliy ahamiyati shundaki, unda ishlab chiqilgan texnologiyalar Qashqadaryo viloyatining tog' oldi mintaqalarida uzum yetishtirishda suv resurslarini tejashga va hosildorlikni oshirishga yordam beradi.
Asosiy mavzular
- Sug'orish texnologiyalari: Qashqadaryo viloyatining tog' oldi mintaqalarida uzumni mahalliy oqim suvlari bilan tomchilatib sug'orish texnologiyasi va usullari, jumladan, sug'orish rejimini aniqlash va suvni tejash hamda hosildorlikni oshirish bo'yicha tadqiqotlar olib borilgan.
- Suv resurslarini boshqarish: Global iqlim o'zgarishlari va suv tanqisligi sharoitida mahalliy oqim suvlaridan samarali foydalanish va suv resurslarini tejash usullarini ishlab chiqishga qaratilgan tadqiqotlar.
- Qishloq xo'jaligi va dehqonchilik: Uzumchilikda hosildorlikni oshirish, suvni tejash va agrotexnologiyalarni takomillashtirishga oid tadqiqotlar, ayniqsa, Qashqadaryo viloyatining tog' oldi mintaqalaridagi sharoitlarni hisobga olgan holda.
- GIS va masofadan zondlash texnologiyalari: Mahalliy oqim suvlarining shakllanishini aniqlash, ularning suv zaxiralarini baholash va sug'orish jarayonlarini optimallashtirish uchun zamonaviy GIS texnologiyalari va masofadan zondlash ma'lumotlaridan foydalanish.