Matеmatika o`qitish nazariyasi va metodikasi” kursidan o`quv uslubiy komplеksi

Ushbu kitob, O'zbekiston Respublikasi Oliy va O'rta Maxsus Ta'lim Vazirligi A.Qodiriy nomidagi Jizzax Davlat Pedagogika Institutida "Matematika o'qitish metodikasi" kafedrasi tomonidan tayyorlangan "Matematika o'qitish nazariyasi va metodikasi" kursi uchun mo'ljallangan. Kitobda umumiy o'rta ta'lim maktablari va akademik litsey hamda kasb-hunar kollejlari uchun mo'ljallangan matematika ta'limining nazariy va amaliy jihatlari, o'qitish metodikasi, o'quv-metodik ta'minoti, zamonaviy pedagogik texnologiyalar, shuningdek, har bir mavzuni o'qitishning o'ziga xos jihatlari, nazariy va amaliy mashg'ulotlar, mustaqil ishlar, nazorat va baholash tizimlari batafsil yoritilgan. Kitobda 19-asr va undan keyingi davrlarda matematikani rivojlanishida Markaziy Osiyo olimlarining o'rni alohida ta'kidlangan. Har bir mavzuni o'rganish uchun adabiyotlar va mustaqil o'rganish uchun savollar berilgan.

Asosiy mavzular

  • 1-QISM. OLIY VA O'RTA MAXSUS TA'LIM VAZIRLIGI TASDIQLAGAN O'QUV-METODIK HUJJATLAR VA ADABIYOTLAR: O'quv-me'yoriy hujjatlar va vazirlik grifini olgan o'quv adabiyotlari haqida ma'lumot beradi.
  • 2-QISM. JORIY O'QUV-METODIK TA'MINOT: Joriy o'quv-me'yoriy hujjatlar va joriy o'quv-metodik ta'minot haqida ma'lumot beradi.
  • 1-MA'RUZA: Matematika o'qitish metodikasi predmeti, uning mazmuni va maqsadi, fan sifatida shakllanishi va rivojlanishi, umumiy o'rta ta'lim maktablari uchun matematika o'qitishning maqsad va vazifalari, maktab matematika kursining mazmuni va qo'shni fanlar bilan bog'liqligi haqida ma'lumot beradi.
  • 2-MA'RUZA: Matematika o'qitishni tashkil etish, sinf-dars sistemasini o'rganish, darsga qo'yiladigan asosiy metodik talablar, o'qitish vositalari, matematika kabineti va uning jihozlanishi, o'quvchilarning mustaqil ishlari, bilim, ko'nikma va malakalarini tekshirish, akademik litsey va kollejlarda matematika o'qitish, o'qituvchining darsga tayyorlanishi, jarayonni kuzatish va tahlil qilish kabi masalalar ko'rib chiqiladi.
  • 3-MA'RUZA: Matematika o'qitishda kuzatish, tajriba, takkoslash va analogya metodlari, ularning ahamiyati va qo'llanilishi haqida ma'lumot beradi.
  • 4-MA'RUZA: Matematika o'qitishda analiz va sintez metodlarining o'rni, ulardan foydalanish usullari va ahamiyati haqida ma'lumot beradi.
  • 5-MA'RUZA: Matematika o'qitishda induksiya va deduksiya metodlarining qo'llanilishi haqida ma'lumot beradi.
  • 6-MA'RUZA: Matematika o'qitishda umumlashtirish, abstraksiya va konkretlashtirish metodlarining o'rni va ahamiyati haqida ma'lumot beradi.
  • 7-MA'RUZA: Matematik tushuncha, ta'rif, aksioma va teoremalarning mantiqiy tuzilishi, ularning turlari, zaruriy va etarli shartlar, teoremalarni isbotlash usullari va o'quvchilarda bu ko'nikmalarni shakllantirish haqida ma'lumot beradi.
  • 8-MA'RUZA: O'quvchilarning matematik tafakkurini rivojlantirish jarayonida masalalarning ahamiyati, masala yechishning umumiy va xususiy usullari haqida ma'lumot beradi.
  • 9-MA'RUZA: Matematik tushuncha, ta'rif, aksioma va teoremalarning mantiqiy tuzilishi, ularning turlari, zaruriy va etarli shartlar, teoremalarni isbotlash usullari va o'quvchilarda bu ko'nikmalarni shakllantirish haqida ma'lumot beradi.
  • 10-MA'RUZA: O'quvchilarning matematik tafakkurini rivojlantirish jarayonida masalalarning ahamiyati, masala yechishning umumiy va xususiy usullari haqida ma'lumot beradi.
  • 11-MA'RUZA: Matematika o'qitish metodlari (muammoli, evristik, dasturlashgan, blokli, modulli) va ularning klassifikatsiyasi haqida ma'lumot beradi.
  • 12-MA'RUZA: Maktabda matematika va fakultativ mashg'ulotlar, ularning tashkiliy shakllari, maqsad va vazifalari, o'tkazish metodikasi haqida ma'lumot beradi.
  • 13-MA'RUZA: Matematika o'qitishda zamonaviy pedagogik texnologiyalar va yangi axborot texnologiyalari haqida ma'lumot beradi.
  • 14-MA'RUZA: Natural sonlarni o'qitish metodikasi, kasrlarni kiritish, oddiy va o'nli kasrlarni o'qitish metodikasi haqida ma'lumot beradi.
  • 15-MA'RUZA: Manfiy va irratsional sonlarni kiritish metodikasi, haqiqiy sonlar mavzusini o'qitish metodikasi haqida ma'lumot beradi.
  • 16-MA'RUZA: Haqiqiy sonlar tushunchasini kengaytirish va kompleks sonlar mavzusini o'qitish metodikasi haqida ma'lumot beradi.
  • 17-MA'RUZA: Umumiy o'rta maktab va o'rta maxsus ta'lim muassasalarida matematik kursida aynan shakl almashtirishlar va ularni o'qitish metodikasi haqida ma'lumot beradi.
  • 18-MA'RUZA: Maktab geometriya kursining xarakteristikasi, aksiyomatik qurish muammolari, planimetriya kursining birinchi darslarini o'qitish metodikasi haqida ma'lumot beradi.
  • 19-MA'RUZA: Dekart koordinatalari, teki shlikda va fazoda Dekart almashtirishlar, o'xshashlik va gomotetiyani o'qitish metodikasi haqida ma'lumot beradi.
  • 20-MA'RUZA: Uchburchakdagi metrik munosabatlarni o'qitish metodikasi haqida ma'lumot beradi.
  • 21-MA'RUZA: Dekart koordinatalari, teki shlikda va fazoda Dekart almashtirishlar, o'xshashlik va gomotetiyani o'qitish metodikasi haqida ma'lumot beradi.
  • 22-MA'RUZA: Uchburchakdagi metrik munosabatlarni o'qitish metodikasi haqida ma'lumot beradi.
  • 23-MA'RUZA: Teki shlikda va fazoda vektorlar mavzusini o'qitish metodikasi haqida ma'lumot beradi.
  • 24-MA'RUZA: Stereometriya kursining birinchi darslari haqida ma'lumot beradi.
  • 25-MA'RUZA: Fazoda to'g'ri chiziqlar va teki sliklarning paralleliligi va perpendikulyarligini o'qitish metodikasi haqida ma'lumot beradi.
  • 26-MA'RUZA: Ko'pburchaklar va ko'pyoqlarni o'qitish metodikasi haqida ma'lumot beradi.
  • 27-MA'RUZA: Aylanish jismlarini o'qitish metodikasi haqida ma'lumot beradi.
  • 28-MA'RUZA: Yuza va xajm tushunchalarini o'qitish metodikasi haqida ma'lumot beradi.
  • 31-MA'RUZA: Hosilalar, hosilani funksiyani tekshirishga tadbiqi mavzularini o'qitish haqida ma'lumot beradi.
  • 32-MA'RUZA: Boshlang'ich funksiya va integral mavzularini o'qitish metodikasi haqida ma'lumot beradi.
  • 33-MARUZA: Differensial tenglamalarni o'qitish metodikasi haqida ma'lumot beradi.
  • 34-MA'RUZA: Akademik litsey va Kasb-hunar kollejlarida kombinatorika elementlarini o'qitish metodikasi haqida ma'lumot beradi.
  • 35-MA'RUZA: Akademik litsey va Kasb-hunar kollejlarida "Ehtimollar nazariyasi va matematik statistika elementlari"ni o'qitish metodikasi haqida ma'lumot beradi.
  • 37-MA'RUZA: Son tushunchasining shakllanishi va rivojlanishi, raqamlashtirishning turli sistemalari, o'nli sanoq sistemasining tarqalishi, X asrdagi Sharq olimlarining matematikaga qo'shgan hissasi, oddiy va o'nli kasrlarning paydo bo'lishi va ularni o'rganish metodikasi haqida ma'lumot beradi.
  • 38-MA'RUZA: Qadimgi Xitoy, Hindiston, Misr, Vavilon davlatlarida matematik bilimlar va eng sodda tenglamalarning yechilishi haqida ma'lumot beradi.
  • 39-MA'RUZA: Yunan matematiklarida uchta asosiy muammoning (kubni ikki barobar oshirish, burchakni uchga bo'lish, doirani kvadratga aylantirish) yechilishi va ularning tarixiy rivojlanishi haqida ma'lumot beradi.
  • 40-MA'RUZA: O'rta Osiyo va Yaqin Sharq matematikasi, Muhammad Xorazmiy, Ibn Sino va boshqa Sharq olimlarining matematikaga qo'shgan hissasi hamda M.Xorazmiyning "Al-jabr va al-muqobala" asari va uning ahamiyati haqida ma'lumot beradi.
  • 41-MA'RUZA: Matematika rivojlanishining uchinchi davri: O'zgaruvchi miqdorlar matematikasining paydo bo'lishi va rivojlanishi, analitik geometriya, trigonometriya va boshqa sohalarning rivojlanishi haqida ma'lumot beradi.