Микроиқтисодиёт
Ushbu kitob O'zbekiston Respublikasi Oliy va O'rta maxsus ta'lim vazirligi tomonidan tasdiqlangan va Buxoro davlat universitetining Iqtisodiyot kafedrasi tomonidan tayyorlangan bo'lib, mikroyiqusodiyot fani bo'yicha chuqur nazariy bilimlar berishga qaratilgan. Kitobda mikroyiqusodiyotning asosiy tushunchalari, jumladan, talab va taklif, bozorlar, ishlab chiqarish xarajatlari, monopoliyalar, raqobat, iste'molchi va ishlab chiqaruvchi qarorlari, davlatning iqtisodiyotga ta'siri kabi mavzular chuqur tahlil qilingan. Har bir mavzu nazariy jihatdan asoslanib, grafiklar va misollar bilan boyitilgan. Kitob talabalar uchun asosiy o'quv qo'llanma sifatida xizmat qiladi.
Asosiy mavzular
- Mikroyiqusodiyot fanining mazmuni, maqsadi va vazifalari: Mikroyiqusodiyot fanining asosiy maqsadi va vazifalari, jamiyatdagi cheklangan resurslarni taqsimlashning bozor mexanizmi, bozorning vazifasi va uning mohiyati, bozor bilan bog'liq bo'lmagan faoliyatlar va mulkka egalik qilishning bozor almashuvidagi roli tahlil qilinadi.
- Talab va taklif tahlili asoslari: Talab, taklif va ularga ta'sir etuvchi omillar, talab va taklif funksiyalari, talab va taklif qonunlari, iste'molchi talablarining o'zgarishi va unga sabab bo'luvchi omillar, shuningdek, narx va talabning o'zaro bog'liqligi batafsil yoritilgan.
- Narx va taklifga ta'sir etuvchi omillar: Narxga ta'sir etuvchi omillar, jumladan, taklifning o'zgarishiga ta'sir ko'rsatuvchi omillar va talabning o'zgarishiga ta'sir ko'rsatuvchi omillar tahlil qilinadi.
- Bo'zor muvozanati, maksimal va minimal narxlar: Bo'zor muvozanatining mohiyati, muvozanat narxi va miqdori, bozor muvozanatiga ta'sir etuvchi omillar, maksimal va minimal narxlar, ularning iqtisodiyotga ta'siri, iste'molchi va ishlab chiqaruvchi yutug'i tushunchalari o'rganiladi.
- Talab va taklif elastikligi: Elastiklik tushunchasi, talab va taklifning narxga, daromadga va boshqa omillarga nisbatan elastikligi, ularning turlari va hisoblash usullari batafsil tahlil qilingan.
- Iste'molchi tanlovi nazariyasi: Iste'molchi xulq-atvorining asosiy nazariyalar, jumladan, naflilik nazariyasi, iste'molchi xohishlari, befarqlik egri chiziqlari, budjet chiziqlari va ularning iste'molchi qarorlariga ta'siri o'rganiladi.
- Daromad samarasi va almashinuv samarasi: Daromad va narx o'zgarishlarining iste'molchi tanloviga ta'siri, daromad samarasi, almashinuv samarasi va ularning o'zaro bog'liqligi hamda turlari tahlil qilinadi.
- Tadbirkorlik faoliyati va menejment: Tadbirkorlikning shakllari, korxonalarning mulk shakoilari, menejmentning asosiy tushunchalari, xususan, ishlab chiqarish va boshqaruv jarayonlari o'rganiladi.
- Ishlab chiqarish va xarajatlar: Ishlab chiqarish jarayoni, ishlab chiqarish omillari, ishlab chiqarish funksiyalari, izokvantalar, izokostalar, ishlab chiqarish xarajatlari turlari va ularning grafikdagi tasviri batafsil tahlil qilingan.
- Raqobatlashgan bozorda firma va tarmoq muvozanati: Raqobatlashgan bozorning shartlari, firma va tarmoqning qisqa va uzoq muddatli muvozanati, ular foydasi va zarari, shuningdek, tarmoq taklifi o'rganilgan.
- Monopol bozor va bozor hokimiyati: Monopoliyaning mohiyati, turlari, sabablari, monopol narx belgilash, monopol hokimiyatning o'lchovlari, davlatning monopoliyaga qarshi siyosati tahlil qilinadi.
- Davlatning iqtisodiyotni tartibga solish tamoyillari: Bozorning nosozliklari, davlatning iqtisodiyotga ta'siri, narxlarni nazorat qilish, soliqlar, subsidiyalar va boshqa davlat siyosati vositalari tahlil qilingan.
- Kapital qo'yilmalar va kapital bozori: Kapitalning turlari, diskontlangan qiymat, investitsiya loyihalarini baholash va ularga inflyatsiyaning ta'siri o'rganilgan.
- Daromadlar taqsimlanishi va bozor tahlili: Daromadlar turlari, ularning taqsimlanishi, Lorents egri chizig'i, Gini koeffitsienti, davlat siyosatining ta'siri tahlil qilingan.