Qaraqalpaq xalıq muzıkasí tiykarında oqıwshılardı ruxıy-ádep ikram pazıyletlerin qáliplestiriw mazmunı
Ushbu ilmiy ish qoraqalpoq xalqining musiqa madaniyatini, xususan, ba'zi musiqiy asboblar va ularning ijrochilik uslublarini o'rganishga bag'ishlangan. Unda xalqimizning boy musiqiy merosi, jumladan, turli xil cholg'u asboblari, kuy va qo'shiqlarning kelib chiqishi, rivojlanishi hamda mashhur baxshi-jirovlar ijodiyoti haqida batafsil ma'lumotlar berilgan. Kitobda ayniqsa, «Sanalı keldi», «Qoshım palwan», «Gúbbátdiyin», «Aq qalqan», «Jeti asırım», «Qaraqalpaq xalqining qisqa qo'shiqlari» kabi nomalarning ijro uslublari va ularning tarixiy mohiyati yoritilgan. Shuningdek, O'zbekiston, Turkmaniston va Qozog'iston xalqlarining musiqaviy madaniyati bilan qoraqalpoq musiqasining o'zaro aloqadorligi ham ta'kidlanadi. Kitob baxshichilik san'atining rivojlanishida xizmat qilgan ijodkorlar, ularning o'ziga xos ijro uslublari, yaratgan asarlari bilan tanishtiradi. Bu ish qoraqalpoq xalqining boy musiqiy merosini o'rganish va targ'ib qilishda muhim ahamiyat kasb etadi.
Asosiy mavzular
- Qoraqalpoq musiqa madaniyati va cholg'u asboblari: Qoraqalpoq xalqining boy musiqa merosi, turli cholg'u asboblari (duwtar, qobiz, girjek va boshqalar)ning kelib chiqishi, rivojlanishi, ularning ijro uslublari, shakllanishi va o'ziga xos xususiyatlari haqida ma'lumot beriladi. O'zbek, turkman, qozoq xalqlarining musiqa madaniyati bilan o'zaro aloqadorligi ham yoritiladi.
- Qoraqalpoq baxshichilik maktabi: Qoraqalpoq baxshichilik san'atining rivojlanishi, buyuk ijodkorlar (Aqimbet, Muwsa, Súyew, Eshbay, Ja'naybay va boshqalar)ning ijodi, ularning o'ziga xos ijro uslublari, maktablari va yaratgan noyob nomalari haqida batafsil ma'lumot berilgan. Ustoz-shogird an'analarining ahamiyati tushuntiriladi.
- Qoraqalpoq xalq qo'shiqlari va dostonlari: Qoraqalpoq xalqining lirik qo'shiqlari va dostonlari, ularning mazmuni, ijro uslublari, ijrochilari haqida ma'lumot berilgan. Xususan, «Bozataw» dostonining ijro jihatlari va tarixiy o'rni, «Nar iydirgen», «Arıwxan», «Sanalı keldi», «Qoshım palwan», «Gúbbátdiyin», «Aq qalqan», «Jeti asırım», «Qaraqalpaq xalqining qisqa qo'shiqlari» kabi nomalarning ijro uslublari, ularning paydo bo'lishi va mazmuni tahlil qilingan.
- Arallı o'zbek baxshilari: O'zbek, turkman xalqlarining musiqasi bilan qoraqalpoq musiqasining o'zaro aloqadorligi, ayniqsa Aral mintaqasidagi o'zbek baxshilarining qoraqalpoq musiqa madaniyatiga ta'siri va bu sohada ular bilan bo'lgan hamkorlik o'rganiladi. Súyew, Eshbay, Atash, Garipniyaz kabi ijodkorlar va ularning shogirdlari haqida ma'lumot beriladi.