Чиролма-Бештор дарёлари оралиғидаги дайкалар (Чотқол тизмаси)
Ushbu avtoreferat Qurbonov Abduhakim Abdivakil o'g'lining "Chirolma-Beshtor daryolari oralig'idagi daykalar (Chotqol tizmasi)" mavzusidagi falsafa doktori (PhD) dissertatsiyasiga bag'ishlangan bo'lib, unda Chotqol tizmasining shimoliy tog' etaklaridagi Chirolma-Beshtor daryolari oralig'ida tarqalgan plutonik dayka formatsiyalarining geologik, petrografik, petrokimyoviy va geokimyoviy xususiyatlarini aniqlashga qaratilgan tadqiqot ishlari keltirilgan. Tadqiqotda daykalarning yoshi, tarkibi, tuzilishi va genezis bo'yicha yangi ma'lumotlar berilgan.
Asosiy mavzular
- Tadqiqot ishining maqsadi va vazifalari: Tadqiqotning maqsadi Chirolma-Beshtor daryolari oralig'ida tarqalgan plutonik daykali hosilalarni geologik-petrografik, petrokimyoviy va geokimyoviy xususiyatlarini aniqlashdan iborat. Vazifalar esa quyidagilardan iborat: daykalarni tizimlash va asosiy turlarini aniqlash, yoshini aniqlash, tarkibi, petrokimyoviy va mineralogik-geokimyoviy xususiyatlarini aniqlash hamda genezisni aniqlash.
- Tadqiqot ob'ekti va predmeti: Tadqiqot ob'ekti sifatida Beshtor-Tunduk intruziyosi granitoidlari va Chirolma-Beshtor oralig'idagi har xil daykalar tanlab olingan. Tadqiqot predmeti esa ushbu hududda tarqalgan metadiyabazlar, kampto-monchikitlar, olivinli doleritlar, diorit-porfiritlar, esseksit-porfirlar, olivinli minettalar va boshqalarni o'z ichiga oladi.
- Tadqiqotning ilmiy yangiligi va amaliy natijalari: Tadqiqotning ilmiy yangiligi Chirolma-Beshtor oralig'ida tarqalgan har xil yoshdagi daykalarning genetik turlarining geologik-petrografik, petrokimyoviy va geokimyoviy tavsiflarining aniqlanishi, to'rtta yosh chegaralari aniqlanganligi, daykalar to'rtta kompleksga ajratilganligi va birinchi bor lamprophyrlar uyushmasining aniqlanganligidadir. Amaliy natijalari esa daykali hosilalarning geologik, petrografik-geokimyoviy xususiyatlari va ularning oltin konlari bilan aloqasining aniqlanganligi hamda yuqori pleskem (tokembriy) daikalarining Beshtor-Tunduk intruziyosi bilan geologik aloqadorlik jihatidan mustaqil ekanligining aniqlanishida ko'rinadi.
- Xulosa: Tadqiqot natijasida Chirolma-Beshtor oralig'idagi daykalarning geologik-petrografik, petrokimyoviy va geokimyoviy xususiyatlari o'rganilgan, ular yuqori pleskem, tekkesh, qoramosor va janubiy tyanshan komplekslariga birlashtirilgan. Birinchi marta har xil yoshga mansub daykalar aniqlanib, ular tasniflangan. Daykalar yoshi, petrokimyoviy va geokimyoviy xususiyatlari o'rganilib, ularning genetik umumiyligi aniqlangan. Shuningdek, lamprophyrlar (kampto-monchikit, minetta, olivinli minetta) uyushmasi aniqlangan.