Марказий Қизилқумда кўл–тупроқли туз тўпланишининг литологик-структуравий ҳусусиятлари
Ushbu doktorlik dissertatsiyasi Markaziy Qizilqum hududidagi ko'l-tuproq tuzlarining geologik va litologik-struktura xususiyatlarini o'rganishga bag'ishlangan. Tadqiqotda ushbu hududdagi tuz yotqiziqlarining shakllanishi, kimyoviy va mineral tarkibi, tuzlarning hosil bo'lishiga ta'sir etuvchi geologik omillar hamda ulardan sanoatda foydalanish istiqbollari ilmiy asosda o'rganilgan. Zamonaviy geologiya va geokimyoviy usullar, shuningdek, masofaviy zondlash ma'lumotlari asosida hududning tuzli ko'llari, ularning litologik-struktura xususiyatlari va tuz yig'indisi jarayonlari batafsil tahlil qilingan. Tadqiqot natijalari Markaziy Qizilqumda yangi tuz konlarini aniqlash va mavjud tuzlardan samarali foydalanish bo'yicha tavsiyalar ishlab chiqishga qaratilgan.
Asosiy mavzular
- Markaziy Qizilqumdagi ko'l-tuproq tuzlarining litologik va struktura xususiyatlari: Ushbu bo'limda Markaziy Qizilqum ko'llarining tuz yotqiziqlarining litologik va struktura xususiyatlari, tuz yig'indisi jarayonlarining geologik omillari, tuzlarning kimyoviy va mineral tarkibi, shuningdek, tuz yig'indisiga ta'sir etuvchi geologik omillar batafsil o'rganilgan. Zamonaviy geologiya va geokimyoviy usullar, masofaviy zondlash ma'lumotlari asosida tuzli ko'llarning tuzilishi, tuzlarning hosil bo'lishi va tarqalish qonuniyatlari tahlil qilingan.
- Markaziy Qizilqumda tuz yotqiziqlarining geokimyoviy va mineral tarkibi: Tadqiqotda Markaziy Qizilqum hududidagi tuz yotqiziqlarining kimyoviy va mineral tarkibi atroflicha o'rganilgan. Tuzli ko'llarning suvlarining kimyoviy tarkibi, tuzlarning mineralogik xususiyatlari, ulardagi asosiy elementlar (natriy, xlor, sulfat, magniy, kaliy va boshqalar) miqdori aniqlangan. Xususan, Tuzkuduk va Lavlyakan ko'llarining sho'r suvlarida bromning yuqori konsentratsiyasi aniqlangan.
- Tuzlarning hosil bo'lishiga ta'sir etuvchi geologik omillar va ulardan foydalanish istiqbollari: Ushbu bo'limda tuzlarning hosil bo'lishiga ta'sir etuvchi geologik va iqlimiy omillar, jumladan, tektonik tuzilish, bu'g'lanish, suv rejimi kabi omillar ko'rib chiqilgan. Shuningdek, Markaziy Qizilqumda aniqlangan tuz konlarining sanoatda foydalanish bo'yicha tavsiyalar ishlab chiqilgan, jumladan, ularning zaxiralari baholangan va qo'llanilish sohalari ko'rsatilgan.