Lagochilus туркум ўсимликларини кимёвий тадқиқ қилиш ва уларнинг биологик фаоллиги

Ushbu dissertatsiya avtoreferati "Lagochilus" turkumiga mansub o'simliklarning kimyoviy tarkibi va biologik faolligini o'rganishga bag'ishlangan. Tadqiqotda ushbu turkumga mansub ettita tur o'simligining kimyoviy tarkibi o'rganilib, ulardan 12 ta metabolit ajratib olindi va ularning tuzilishi aniqlandi. Jumladan, "Lagochilus gypsaceus" o'simligidan 7-sinnamoyl lamalbid, "Lagochilus setulosus" o'simligidan esa 1-metoksi-3-O-B-D-glyukopiranozil-a-L-olioza yangi birikmalari ajratib olindi va ularning tuzilishi isbotlandi. Shuningdek, "Lagochilus inebrians" o'simligidan ajratilgan efir moylarining kimyoviy tarkibi o'rganildi va undagi biofaol modda, lagoxilinning miqdori aniqlash usuli ishlab chiqildi. Tadqiqot natijasida olingan moddalarning antibakterial, antifungal, antioksidant, antigiplmint, sitotoksik va ferment inhibitorlik faolliklari ham o'rganildi.

Asosiy mavzular

• "Lagochilus" turkumiga mansub o'simliklarning kimyoviy tarkibini o'rganish: "Lagochilus" turkumiga mansub etti tur o'simlikdan (L. inebrians, L. gypsaceus, L. setulosus, L. acutilobus, L. vvedenskiy, L. olgae, L. proskorjakovii) jami 12 ta metabolit ajratib olindi va ularning kimyoviy tuzilishi aniqlandi. Jumladan, "Lagochilus gypsaceus" o'simligidan yangi iridoid 7-sinnamoyl lamalbid, "Lagochilus setulosus" o'simligidan esa yangi disaxarid 1-metoksi-3-O-B-D-glyukopiranozil-a-L-olioza ajratib olindi va ularning tuzilishi isbotlandi. Shuningdek, ushbu o'simliklardan ajratib olingan efir moylarining kimyoviy tarkibi GC-MS usuli yordamida aniqlandi.
• Olingan moddalarning biologik faolligini o'rganish: Tadqiqotda ajratib olingan moddalarning antibakterial, antifungal, antioksidant, antigiplmint, sitotoksik va ferment inhibitorlik faolliklari o'rganildi. Natijalarda, ayrim moddalar kuchli antibakterial, antioksidant va ferment inhibitorlik xususiyatlarga ega ekanligi aniqlandi. Xususan, "Lagochilus inebrians" o'simligining efir moyi kuchli antioksidant, metanol ekstrakti esa gram-musbat bakteriyalarga qarshi sezilarli faollikka ega ekanligi ko'rsatildi.
• Lagoxilinni miqdoriy aniqlash usulini ishlab chiqish: "Lagochilus" turkumiga mansub 7 ta tur o'simligining tarkibidagi lagoxilin biouymakining miqdorini HPTLC usuli yordamida aniqlash usuli ishlab chiqildi. Bu usul lagoxilin asosidagi preparatlarni standartlash uchun tavsiya etildi.