Қулжуқтов эоцен ётқизиқларининг фораминифералар бўйича стратиграфияси (Марказий Қизилқум)

Ushbu avtoreferat O'zbekiston Respublikasi geologiya-mineralogiya fanlari bo'yicha falsafa doktori (PhD) ilmiy darajasini olish uchun tayyorlangan tadqiqot ishi hisoblanadi. Tadqiqotda Quljuqtau tog'larining eotsen yotqiziqlarining stratigrafiyasi foraminiferlar yordamida o'rganilgan bo'lib, Markaziy Qizilqum mintaqasiga bag'ishlangan. Asosiy maqsadi foraminiferlar komplekslarini aniqlash va klassifikatsiyalash orqali eotsen yotqiziqlarining stratigrafiyasini takomillashtirish hamda mintaqaviy va xalqaro stratigrafik shkalalar bilan uyg'unlashtirishdan iborat. Tadqiqot davomida 130 tur foraminifera aniqlangan, 20 tur foraminiferaning monografik tavsifi berilgan va 1 yangi tur aniqlangan. Tadqiqot natijalari geologiya-razvedka ishlarida va geologik xaritalashda qo'llanilishi mumkin bo'lgan muhim ilmiy va amaliy ahamiyatga ega.

Asosiy mavzular

• Tadqiqotning dolzarbligi va zarurati: Dunyoda qit'a yotqiziqlarining biostratigrafiyasi va ular bilan bog'liq foydali qazilmalarning hosil bo'lishini aniqlash dolzarb masalalar qatoriga kiradi. Foraminiferadan olingan ma'lumotlar yordamida stratigrafik sxemalarni ishlab chiqish, qatlamlar yoshini aniqlash hamda ularning hosil bo'lish sharoitlarini o'rganish uchun foydali. Quljuqtau tog'lari eotsen yotqiziqlarining foraminiferalari atroflicha o'rganilmagani sababli, bu tadqiqotning ilmiy ahamiyati yuqori.
• Tadqiqotning ilmiy yangiligi: Quljuqtau tog'lari hududida birinchi marta eotsen yotqiziqlarining stratigrafiyasi foraminiferlar asosida aniqlangan va baholangan. G'arbiy va sharqiy hududlarning eotsen yotqiziqlari stratigrafik jihatdan ajratilib, o'zaro qiyoslangan. Paleogen yotqiziqlarining stratigrafik sxemasi O'zbekistonning umumiy stratigrafik shkalasi, Rossiya va xalqaro stratigrafik shkalalar bilan bog'langan. 130 tur foraminifera aniqlanib, ularning 20 turiga monografik tavsif berilgan hamda 1 yangi tur aniqlangan.
• Tadqiqotning amaliy natijalari: Aniqlangan foraminifera turlari va ularning tarqalish areallari, vertikal tarqalish sxemalari va komplekslari "Toshkentgeologiya" AJda amaliyotga joriy etilgan. Bu natijalar eotsen yotqiziqlarining yoshini aniqlash, vertikal stratigrafiyasini tuzish va geologik xaritalash uchun muhimdir. Shuningdek, O'zbekistonning paleogen yotqiziqlari stratigrafik sxemasi yangilangan va mintaqaviy shkala takomillashtirilgan.