«Олмалиқ КМК» АЖнинг камёб металлар ишлаб чиқаришида ҳосил бўладиган чиқинди эритмалардан молибденни ажратиб олиш технологиясини ишлаб чиқиш
Ushbu avtoreferat O'zbekiston Respublikasida nodir metallar, xususan, molibdenni
Asosiy mavzular
- Molibdenni ajratib olish texnologiyasini ishlab chiqish: Ushbu ishda "Olmaliq KMK" AJ ning chiqindi eritmalardan molibdenni ajratib olish uchun samarali texnologiya ishlab chiqilgan. Tadqiqotda molibdenning sulfat kislotali eritmalaridagi turli shakllari, ularning sorbsiyasi va desorbsiyasi o'rganilgan. S-957 (xelat kationit) va A-100 Mo (past asosli anionit) kabi sorbentlarning samaradorligi aniqlangan va ularning qo'llanilish sharoitlari asoslab berilgan. Shuningdek, ishlab chiqilgan texnologiyaning texnik-iqtisodiy samaradorligi va ekologik jihatlari ham ko'rsatilgan.
- Sorbentlarning molibdenni sorbsiya qilish xususiyatlari: Tadqiqotda molibdenni sulfat kislotali eritmalardan ajratib olish uchun turli ion-almashinuvchi smolalar (sorbentlar) o'rganilgan. Xususan, S-957 va A-100 Mo sorbentlarining molibdenni sorbsiya qilish bo'yicha samaradorligi, ularning texnik-iqtisodiy ko'rsatkichlari va qo'llanilish sharoitlari aniqlangan. Bu sorbentlar yuqori kislotalilikdagi eritmalarda ham molibdenni samarali ajratib olishga qodirligi isbotlangan.
- Molibdenni desorbsiya qilish jarayoni: Molibdenni sorbentlardan ajratib olish (desorbsiya) jarayoni o'rganilgan. S-957 va A-100 Mo sorbentlaridan molibdenni desorbsiya qilish uchun eng maqbul sharoitlar (ammiak eritmasining konsentratsiyasi va miqdori) aniqlangan. S-957 sorbentidan molibdenni ajratib olish jarayonining sekin kechishi sabablari va uni tezlashtirish yo'llari ham ko'rsatilgan.
- Ishlab chiqilgan texnologiyaning iqtisodiy va ekologik samaradorligi: Ishlab chiqilgan molibdenni ajratib olish texnologiyasining iqtisodiy samaradorligi baholangan. Bu texnologiya yordamida yiliga taxminan 1,58 mlrd. so'm iqtisodiy samaraga erishish mumkinligi ko'rsatilgan. Shuningdek, texnologiyaning atrof-muhitni muhofaza qilishdagi ahamiyati ham ta'kidlangan.