Ўзбекистон ярим чўл яйловлари ўсимликлар қопламининг трансформациясини экологик-фитоценотик баҳолаш (Қарнобчўл мисолида)

Ushbu dissertatsiya avtoreferati O'zbekistonning yarim cho'l yaylovlari o'simliklar qoplamining transformatsiyasini ekologik-fitosenotik jihatdan baholashga bag'ishlangan. Tadqiqotda yaylov ekotizimlarining hozirgi holati, ularning antropogen omillar ta'sirida o'zgarishi, degradatsiya darajalari va uni baholash usullari o'rganilgan. Muallif yaylovlardan barqaror foydalanish bo'yicha ilmiy-amaliy tavsiyalar ishlab chiqqan. Tadqiqotda zamonaviy geobotanik, masofaviy zondlash va GIS texnologiyalaridan foydalanilgan.

Asosiy mavzular

O'zbekiston yarim cho'l yaylovlari transformatsiyasining ekologik-fitosenotik baholanishi: Yaylovlar antropogen omillar ta'sirida qanday o'zgarayotganligi, degradatsiya darajasi va bu o'zgarishlarni baholash usullari o'rganilgan. Tadqiqotda Karbobchul hududi misolida yaylovlar o'rganilgan.
Yaylov o'simliklari qoplamining indikatorlik xususiyatlari: Qishloq xo'jalik hayvonlarini boqish sharoitida yaylov o'simliklarining qanday o'zgarishini ko'rsatuvchi indikatorlar aniqlangan. Ayniqsa, qashqir va efemer o'simliklar transformatsiyaning muhim indikatorlari ekanligi ko'rsatilgan.
Zamonaviy yaylov tasniflari va transformatsiya modellarini ishlab chiqish: O'rganilgan hudud yaylovlarining zamonaviy klassifikatsiyasi ishlab chiqilgan va ularning antropogen omillar ta'sirida o'zgarish xususiyatlari aniqlangan. Tadqiqotda ekologik-fitosenotik baholash uchun konseputal modellar ishlab chiqilgan.
Masofaviy zondlash usullari yordamida yaylovlarni baholash: Masofaviy zondlash (NDVI, SAVI va boshqalar) usullari yordamida yaylov o'simliklar qoplamining holatini baholash, transformatsiyani aniqlash va xaritalash usullari ishlab chiqilgan. Bu usullarning mavsumiy o'zgarishlarda samaradorligi tekshirilgan.
Yaylovlardan foydalanishning adaptiv usullari va tavsiyalar: Olingan natijalar asosida yaylovlarni barqaror boshqarish va transformatsiyasini baholash bo'yicha konseputal tavsiyalar ishlab chiqilgan. Tadqiqot natijalari amaliyotga tatbiq etishga tayyor.