Огаҳий тарихий асарларида ўзлашмалар

Ushbu dissertatsiya Oga‘hIyning tarixiy asarlaridagi oʻzlashmalar va ularning lingo-poetik xususiyatlarini tadqiq etadi. Tadqiqotda Ogahiy asarlaridagi oʻzlashmalarning leksik qatlamini shakllantiruvchi sabablar, ularning etimologiyasi, genetik va tarkibiy xususiyatlari, shuningdek, lingvopoetik oʻrni ilmiy-nazariy jihatdan oʻrganilgan. Ogahiy asarlarida uchraydigan arab, fors, rus va boshqa tillardan oʻzlashgan soʻzlar mavzuiy-semantik jihatdan tasniflanib, ularning qoʻllanilish mezonlari, sabablari va tarixiy ildizlari aniqlangan. Tadqiqotda Ogahiy ijodiga xos boʻlgan oʻzlashmalardan foydalanish uslublari va badiiy-estetik taʼsirni kuchaytirishdagi oʻrni ochib berilgan. Tadqiqot natijalari Oʻzbekiston milliy ilmiy-amaliy maktabining lugʻatshunoslik, tilshunoslik va leksikografiya yoʻnalishlarini rivojlantirishga hamda ilmiy-tadqiqotlar olib borishga hissa qoʻshadi.

Asosiy mavzular

  • Oʻzlashmalar lingo-poetikasi: Ogahiy tarixiy asarlarida oʻzlashmalarning qoʻllanilishidagi badiiy uslubi, lingvopoetikasi, omonim, sinonim, antonim, uyadosh oʻzlashmalarning tadqiqi va ularning Ogahiy ijodida tutgan oʻrni.
  • Oʻzlashmalarning genetik tasnifi: Ogahiy asarlaridagi oʻzlashmalarning kelib chiqishi (etimologiyasi)ni aniqlash, ularni umum-eroniy, arab, rus va boshqa tillardan oʻzlashgan qatlamlarga ajratish va ularning genezisini oʻrganish.
  • Oʻzlashmalarning mavzuiy-semantik guruhlari: Ogahiy tarixiy asarlarida qoʻllangan oʻzlashmalarni mavzu, maʼno va qoʻllanish doirasi boʻyicha tasniflash va ularning tilimiz rivojidagi oʻrni.
  • Oʻzlashmalarning qoʻllanish sabablari va omillari: Ogahiy asarlarida oʻzlashmalarning qoʻllanilishiga taʼsir etuvchi omillarni aniqlash, mavzuiy-semantik guruhlarga ajratish va ularning sabablarini tadqiq etish.