Тарихий романда сюжет ва композиция (Нурали Қобулнинг “Султоннинг сўнгги куни ёхуд Амир Соҳибқирон ва Тўхтамишхон” романи мисолида)

Ushbu tadqiqot Oʻzbekiston Respublikasi Oliy va Oʻrta Maxsus Taʼlim Vazirligi Fargʻona Davlat Universiteti huzuridagi ilmiy darajalar beruvchi DSc.03/30.12.2019 Fil.05.02 raqamli ilmiy kengashida filologiya fanlari doktori (PhD) ilmiy darajasini olish uchun tayyorlangan dissertatsiya avtoreferatidir. Unda Gʻaniev Muhammadamin Avazbek oʻgʻlining tadqiqoti, yaʼni «Tarixiy romanda syujet va kompozitsiya» (Nurali Qobulning “Sultonning soʻnggi kuni yoxud Amir Sohibqiron va Toʻxtamishxon” romani misolida) mavzusida olib borilgan ilmiy ishning asosiy natijalari, ilmiy yangiligi, mavzuning dolzarbligi hamda ilmiy-amaliy ahamiyati haqida maʼlumot berilgan. Asarda oʻzbek tarixiy romanining nazariy jihatlari, xususan, syujet va kompozitsiya masalalari Nurali Qobulning asari misolida tahlil qilingan.

Asosiy mavzular

Tarixiy romanda syujet va kompozitsiya: Tadqiqot oʻzbek tarixiy romanlarining syujet va kompozitsiyasi, obrazlar tizimi, badiiy uslublar va ularning Oʻzbekiston Respublikasi fan va texnologiyalarini rivojlantirishning ustuvor yoʻnalishlariga mosligi masalalarini oʻrganadi. Xususan, Nurali Qobulning “Sultonning soʻnggi kuni yoxud Amir Sohibqiron va Toʻxtamishxon” romani syujeti va kompozitsiyasining tahlili asosida ushbu janrning oʻziga xos xususiyatlari ochib beriladi.
Nurali Qobul ijodining badiiy-estetik jihatlari: Ushbu mavzu doirasida Nurali Qobulning tarixiy haqiqatni badiiy qayta ishlash, obrazlar yaratishdagi mahorati, milliy oʻziga xoslik va zamonaviy yondashuvlardan foydalanishi, shuningdek, asarlaridagi syujet va kompozitsiyaning uygʻunligi tadqiq qilingan.
Amir Temur obrazining badiiy talqini: Dissertatsiyada Amir Temur obrazini yaratishda foydalanilgan tarixiy manbalar va ularning badiiy talqini, shuningdek, turkiy sulolalarning oʻrni va roli haqidagi ilmiy xulosalar oʻrin olgan.