Базальт толалари билан дисперс арматураланган кўндаланг эгилишдаги темирбетон тўсиннинг мустаҳкамлиги ва кучланганлик-деформацияланувчанлик ҳолати
Ushbu dissertatsiya ishida Martazayev Abdurasul Shukirillayevich tomonidan bazalt tolalari bilan дисперс арматураланган кўндаланг эгилишдаги темирбетон тўсинларнинг мустаҳкамлиги ва кучланганлик-деформацияланувчанлик ҳолати ўрганилган. Тадқиқот натижасида bazalt tolalari bilan арматураланган темирбетон конструкцияларнинг мустаҳкамлиги ва чидамлилиги ортиши, цемент сарфининг камайиши исботланган. Инновацион материаллар ва уларнинг қурилишдаги қўлланилиш соҳасидаги долзарблиги асосланган.
Asosiy mavzular
- Dissertatsiya mavzusining dolzarbligi va zarurati: Jahonda ko'p qavatli binolar va baland inshootlar qurilishida temir-beton konstruksiyalar mustahkamligini oshirish muhim ahamiyat kasb etmoqda. AQSh, Rossiya, Germaniya kabi rivojlangan mamlakatlarda temir-beton konstruksiyalarni mustahkamlash uchun tolali materiallardan foydalanish amaliyoti yo'lga qo'yilgan. Bu borada дисперс арматуралаш orqali konstruksiyalar mustahkamligini oshirish, energiya va resurs tejaydigan texnologiyalarni qo'llash muhim hisoblanadi.
- Mavzuning dolzarbligini tasdiqlovchi me'yoriy-huquqiy hujjatlar: Oʻzbekiston Respublikasi Prezidentining 2022 yil 28 yanvardagi PF-60-son Farmoni, 2019 yil 23 maydagi PQ-4335-son Qarori, 2017 yil 8 avgustdagi PQ-3182-son Qarori va boshqa me'yoriy-huquqiy hujjatlarda belgilangan vazifalarni amalga oshirishga ushbu dissertatsiya tadqiqoti oʻz hissasini qoʻshadi.
- Tadqiqotning ilmiy yangiligi: Fibrotemir-beton toʻsinlari uchun bazalt tolalarning optimal miqdori (0,1-0,3%) va uzunliklari (5-30 mm) eksperimental tadqiqotlar orqali aniqlangan. Mahalliy bazalt tolalari bilan дисперс арматураланган fibrobetonning mustahkamligi va chidamliligi boʻyicha yangi amaliy hisoblash dasturlari ishlab chiqilgan.
- Tadqiqotning amaliy natijalari: Bazalt tolalari bilan дисперс арматураланган fibrotemir-beton toʻsinlar uchun bazalt tolasining optimal miqdori va uzunligi aniqlangan. Muhandislik konstruksiyalarini avtomatlashtirilgan hisoblash dasturlari ishlab chiqilgan. Xususan, bazalt tolalari bilan armaturalangan fibrobetonning mustahkamligi 10-19% ga oshirilganligi tasdiqlangan.
- Tadqiqot natijalarining iqtisodiy samaradorligi: Bazalt tolalari bilan fibrobeton tayyorlashda sement sarfi 10-15% ga kamaytirilgan. "Bunyodkor-3" MCHJ zavodida 1 m³ beton uchun iqtisodiy samaradorlik 22 914 soʻmni tashkil etadi. Yiliga esa 483 950 000 soʻm iqtisodiy samara kutilmoqda.