Қорақалпоғистоннинг кундалик ҳаёт тарзи тарихи (1941-1945 йиллар)
Ushbu dissertatsiya avtoreferati Oʻzbekiston Respublikasida Qoraqalpoq xalqining Ikkinchi jahon urushi yillaridagi (1941-1945) kundalik hayotini oʻrganishga bagʻishlangan. Unda urush davridagi ijtimoiy-iqtisodiy sharoitlar, shaharlik va qishloq aholisining turmush tarzi, mehnat faoliyati, psixologik va madaniy jihatlari tadqiq etilgan. Tadqiqotda urushning davlat va jamiyat hayotiga ta'siri, aholining ichki va tashqi koʻnikmalari, shuningdek, ularning front ortidagi mehnatlari hamda frontdagi jangovar jasoratlari ochib berilgan. Tadqiqotda milliy tarixshunoslikdagi muammolar, zamonaviy yondashuvlar va tadqiqot usullari ham koʻrib chiqilgan. Ushbu ish, shuningdek, Qoraqalpoq xalqining harbiy davrdagi kundalik hayotini aks ettiruvchi ilmiy-ommabop manbalar, jumladan, muzeylar, koʻrgazmalar, filmlar va adabiy asarlar yaratish borasidagi muhim ilmiy-amaliy ahamiyatga ega.
Asosiy mavzular
- Kirish: Tadqiqotning dolzarbligi, maqsad va vazifalari, obyekti va predmeti, ilmiy yangiligi, amaliy natijalari va ularning ishonchliligi, tadqiqot natijalarining tatbiq qilinishi, aprobatsiyasi, chop etilganligi va dissertatsiyaning tuzilishi asoslangan.
- Tadqiqotning dolzarbligi va asosliligi: Geosiyosiy keskinliklar va urush davri tarixiy jarayonlaridan xulosa chiqarish zarurati, jahon jamoatchiligining urush davriga e'tibori, muzeylar, filmlar va badiiy asarlar yaratish orqali ushbu davrni oʻrganishning muhimligi haqida soʻz boradi.
- Tadqiqotning maqsadi: 1941-1945 yillardagi urush davrida Qoraqalpoqiston shaharlari va qishloqlari aholisining kundalik hayoti tarixini ochib berish.
- Tadqiqotning vazifalari: Urush yillarida aholining kundalik turmushi va mehnat faoliyatini oʻrganish, urushning aholi hayotiga ta'sirini ochib berish, oʻlka aholisi hayotining oʻziga xos xususiyatlarini aniqlash, aholining ijtimoiy himoyasini ochib berish, aholining daromadlari va turmush sharoitlarini tavsiflash, ijtimoiy-maishiy xizmat koʻrsatish tizimini yoritish.
- Tadqiqot obyekti va predmeti: Tadqiqot obyekti sifatida 1941-1945 yillardagi Qoraqalpoqiston aholisining kundalik hayoti, predmeti esa ularning kundalik mehnat, ijtimoiy faoliyati va turmush sharoitlaridagi oʻzgarishlar hisoblanadi.
- Tadqiqot usullari: Tarixshunoslik, tizimli-qiyosiy, tarixiy-retrospektiv tahlil va fanlararo yondashuv usullaridan foydalanilgan.
- Ilmiy yangilik: Qishloq aholisining ustunligi, harbiy omillarning ta'siri, shahar sharoitidagi axborot sohasi, an'anaviy aloqalar va qadriyatlarning ta'siri, qishloq aholisi hayotining iqtisodiy tanazzuli va partiya-davlat targʻibotining ta'siri haqidagi yangi xulosalar shakllantirilgan.
- Amaliy natijalar: Tarixnavislik tadqiqotlari va oʻquv-metodik qoʻllanmalar uchun tavsiyalar ishlab chiqilgan, Oʻzbekiston tarixi fani uchun materiallar tayyorlashda qoʻllanilishi mumkin.
- Tadqiqot natijalarining tatbiqi: Olingan natijalar telekoʻrsatuvlar, ta'lim tizimi va ilmiy-tadqiqot ishlari uchun foydalanilgan.
- Aprobatsiya va chop etilgan ishlari: Tadqiqot natijalari 4 ta xalqaro va 8 ta respublika ilmiy konferensiyalarida ma'ruza qilingan va 24 ta ilmiy ish, jumladan, 1 ta kitob va 10 ta maqola chop etilgan.
- Xulosa: Qoraqalpoqiston aholisining urush yillaridagi kundalik hayotini oʻrganish dolzarb masala boʻlib, bu borada koʻp ishlar qilingan boʻlsada, hali ham tadqiq etilishi lozim boʻlgan jihatlar koʻp. Tadqiqotda shaharlar va qishloqlar hayotiga doir qator yangi xulosalar va tavsiyalar berilgan.