Тилда қиѐслаш муносабатини ифодалашнинг тизимли тадқиқи
Ushbu dissertatsiya avtoreferati oʻzbek va ingliz tillaridagi taqqoslash munosabatlarining ifodalanishini tizimli ravishda oʻrganishga bagʻishlangan. Tadqiqotda taqqoslash munosabatlarining universal tabiati, uning turli til sathlarida (morfologik, leksik, sintaktik) va lingvokulturologik jihatdan ifodalanishi tahlil qilingan. Xususan, taqqoslashni yaratuvchi lingvokulturologik vositalar, jumladan maqollar, ertaklar, topishmoqlar, hikmatli soʻzlar, iqtiboslar va badiiy asarlar orqali namoyon boʻlishi oʻrganilgan. Tadqiqotda shuningdek, taqqoslash munosabatlarining sintaktik-stilistik vositalari, jumladan takror, antitiza, ellips, gradatsiya va inversiya kabi uslubiy vositalar ham tahlil etilgan.
Asosiy mavzular
- Taqqoslash munosabatining universal tabiati va uni ifodalovchi lingvistik vositalar: Ushbu bo'limda taqqoslash munosabatining mohiyati, uni shakllantiruvchi elementlar (taqqoslash subyekti, etalon, asos) va kategoriyalar tahlil qilingan. Shuningdek, taqqoslashni yuzaga keltiruvchi turli lingvistik birliklar, jumladan affikslar, leksik birliklar, morfologik va sintaktik birliklar hamda ularning umumiy nomi bo'lgan 'komparate'ma' tushunchasi koʻrib chiqilgan.
- Taqqoslash munosabatining sintaktik sathda ifodalanishi: Mazkur bo'limda taqqoslash munosabatining sodda gaplar, qoʻshma gaplar va matn orqali ifodalanishi oʻrganilgan. Xususan, sodda va qoʻshma gaplardagi taqqoslash munosabatlarining oʻziga xos sintaktik tuzilishi va mazmuniy jihatlari, ularda ishtirok etuvchi stilistik vositalar (takror, antitiza, ellips, gradatsiya, inversiya) tahlil etilgan.
- Taqqoslash munosabatining lingvokulturologik-stilistik xususiyatlari: Ushbu bo'limda taqqoslash munosabatini ifodalovchi sintaktik birliklarning lingvokulturologik jihatlari va stilistik xususiyatlari ochib berilgan. Xususan, taqqoslash munosabatining turli lingvokulturologik birliklar (maqollar, ertaklar, topishmoqlar, iqtiboslar) orqali namoyon boʻlishi va ushbu birliklarning stilistik xususiyatlari tahlil qilingan.