Tribotexnika

Ushbu kitob "Tribotexnika" fanining nazariy va amaliy mashg‘ulotlari uchun uslubiy ko‘rsatma hisoblanadi. Unda ishqalanish, yeyilish, moylash va ularning mexanizmlari, turlari hamda tribotexnika materiallari va ularni tanlash asoslari keng yoritilgan. Kitobda ishqalanish qonuniyatlari, yeyilish turlari, ularning sabablari va oldini olish yo‘llari, shuningdek, tribotexnika qo‘llanilish sohalari ham batafsil tahlil qilingan. Kitobning maqsadi – talabalarga mashina detallarining mustahkamligi, ishlash muddati va samaradorligini oshirishga yordam beradigan uslubiy qo‘llanma taqdim etishdir. "Tribotexnika" fanining mashinasozlik texnologiyasi yo‘nalishi talabalari uchun ahamiyati ham tushuntirilgan.

Asosiy mavzular

  • Ishqalanish va yeyilishga ta'sir etuvchi omillar: Ushbu mavzu ishqalanish va yeyilish jarayoniga ta'sir etuvchi omillar, jumladan, yuklanish, harakat tezligi, sirpanish tezligi, temperaturaning roli, shuningdek, materialning turi, qattiqligi va ishqalanish sharoitlarining ta'siri haqida ma'lumot beradi. Mexanik, kimyoviy va termik omillar ham tahlil qilinadi. Ayniqsa, tishli uzatmalarda yeyilishning oldini olish usullari va mashinalarning ishlash muddati va samaradorligini oshirish yo'llari ko'rsatib o'tiladi.
  • Tribotexnika materiallari: Ushbu mavzu tribotexnika sohasida qo'llaniladigan turli xil materiallar, jumladan, metallar, polimerlar, keramika, kompozitsion materiallar hamda ularning xossalari va qo'llanilish sohalari haqida ma'lumot beradi. Materiallarni tanlashda ularning ish sharoiti, yuklanish, temperatura va boshqa omillarni hisobga olish zarurligi tushuntiriladi. Ayniqsa, antifriksion materiallar va ularning turlari, qo'llanilishi va xossalari batafsil ko'rib chiqiladi.
  • Tribotexnika tadqiqot usullari va mashinalari: Ushbu mavzu ishqalanish, yeyilish va moylash jarayonlarini tadqiq qilishda qo'llaniladigan turli xil usullar va mashinalar haqida ma'lumot beradi. Jumladan, ishqalanish koeffitsiyentini aniqlash usullari, yeyilishni o'lchash usullari, maxsus tribotexnika mashinalari (SMT-2, MFT-1, MAST-1 va boshqalar) va ularning ishlash prinsiplari batafsil tahlil qilingan.